కర్ణాటకలో ఆధిక్యత కోసం కాంగ్రెస్‌, బీజేపీ ఎలా పోరాడాయి?

రాజకీయ పొత్తులు, స్థానిక సమస్యలు, నాయకత్వ లోపం కారణంగా.. 1999 నుంచి లోక్‌సభ ఎన్నికల వరకు కర్ణాటకలో కాంగ్రెస్ పార్టీ పనితీరు మారుతూ వచ్చింది. మాజీ ముఖ్యమంత్రి ఎస్‌ఎం కృష్ణ హయాంలో సాధించిన విజయాన్ని పునరావృతం చేసేందుకు పార్టీ కష్టపడింది. ఇందుకు విరుద్ధంగా బిజెపి లోక్‌సభ ఎన్నికల ప్రచారంలో గట్టి పోటీ ఇచ్చి మెరుగైన ఫలితాలు సాధించగలిగింది.

2019లో కాంగ్రెస్ పరాజయం..

1999 నుంచి 2004 వరకు కర్ణాటకలో కాంగ్రెస్ బలంగా ఉంది. అంతర్గత కలహాలు, ప్రజా సమస్యలను పరిష్కరించడంలో వైఫల్యం కారణంగా పార్టీ క్రమేణా ప్రాభవాన్ని కోల్పోయింది. తిరిగి 2004 నుండి 2014 వరకు స్వల్పంగా కోలుకున్నా.. బలమైన బిజెపి నాయకత్వం కారణంగా 2019లో కాంగ్రెస్ ఘోర పరాజయాన్ని చవిచూసింది.

బీజేపీ వ్యూహాత్మక విజయాలు..

దశాబ్దాలుగా కర్ణాటకలో కూడా బీజేపీ వ్యూహాత్మక విజయాలు సాధించింది. 1999 నుండి పార్టీ ప్రజలకు మరింత దగ్గరైంది. 2014, 2019, 2024 లోక్‌సభ ఎన్నికలు BJP సత్తా చాటింది.

ఆసక్తికర విషయం ఏమిటంటే.. 2019లో కాంగ్రెస్, జేడీ(ఎస్)తో పొత్తు పెట్టుకుని కేవలం 2 సీట్లు (రెండు పార్టీలకు ఒక్కో సీటు) మాత్రమే సాధించింది. 2024 లోక్‌సభ ఎన్నికల్లో బీజేపీ, జేడీ(ఎస్) కూటమి 19 సీట్లు (వరుసగా 17, 2 సీట్లు) గెలుచుకున్నాయి. 1999లో కాంగ్రెస్ 28 లోక్‌సభ నియోజకవర్గాలలో 18 స్థానాలను గెలుచుకుంది. ఇది కర్ణాటకలో జరిగిన LS ఎన్నికల్లో వారి మొదటి, చివరి విజయం. అప్పటి నుంచి 2024 ఎన్నికల వరకు కాంగ్రెస్ రెండంకెల స్కోరు సాధించలేకపోయింది. 1999లో కాంగ్రెస్ వ్యతిరేక ఓట్లను విభజించిన జనతాదళ్ (సెక్యులర్), జనతాదళ్ (యునైటెడ్) చీలికతో కాంగ్రెస్ లాభపడింది. ఈ విజయంలో అప్పట్లో సీఎంగా ఉన్న ఎస్ఎం కృష్ణ నాయకత్వం కూడా కీలక పాత్ర పోషించింది.

ఎస్ఎం కృష్ణ పదవీకాలం..

SM కృష్ణ పదవీకాలం తర్వాత కర్ణాటక కాంగ్రెస్ నాయకులు లోక్‌సభ ఎన్నికలకు పెద్దగా ప్రాధాన్యం ఇవ్వలేదు. ప్రధానంగా అసెంబ్లీ ఎన్నికలపై దృష్టి పెట్టారు. అయితే జాతీయ, రాష్ట్ర స్థాయిలో బీజేపీని కాంగ్రెస్‌ ఓడించలేదన్న అభిప్రాయం రావడంతో పరిస్థితి మారిపోయింది. ముఖ్యమంత్రి సిద్ధరామయ్య, కర్ణాటక ప్రదేశ్ కాంగ్రెస్ కమిటీ చీఫ్ డికె శివకుమార్ మధ్య విభేదాలు ఉన్నా, 2023 అసెంబ్లీ ఎన్నికల్లో మెజారిటీ సాధించడానికి, ప్రభుత్వాన్ని ఏర్పాటు చేయడానికి కలిసి పోరాడారు. సిద్ధరామయ్య, డీకే శివకుమార్‌లకు ఎక్కువ సీట్లు గెలుచుకునే అవకాశాలు ఉన్నా, ఎస్‌ఎం కృష్ణ విజయాన్ని వారు పునరావృతం చేయలేకపోయారు. పర్యవసానంగా ఆ తర్వాత జరిగిన లోక్‌సభ ఎన్నికల్లో కాంగ్రెస్ రెండంకెలకు చేరుకోలేకపోయింది.

గత 25 ఏళ్లుగా కర్ణాటక రాజకీయ పరిణామాలు అనూహ్యంగా మారాయి. కాంగ్రెస్ క్రమంగా పతనాన్ని చవిచూస్తుండగా.. బీజేపీ శక్తివంత పార్టీగా అవతరించింది. 1999 లోక్‌సభ ఎన్నికల్లో కర్ణాటకలో కాంగ్రెస్ పార్టీ 28 స్థానాలకు గాను 18 స్థానాలను గెలుచుకుని తన బలాన్ని ప్రదర్శించింది. బిజెపి కేవలం ఏడు స్థానాలను మాత్రమే పొందగలిగింది.

2004 లోక్‌సభ ఎన్నికలు కర్ణాటకలో కాంగ్రెస్‌కు కీలక మలుపు. పార్టీ సీట్ల సంఖ్య నాటకీయంగా కేవలం 8కి పడిపోయింది. అంతర్గత విభేదాలు, నాయకత్వ సమస్యలు, స్థానిక సమస్యలను పరిష్కరించడంలో వైఫల్యం కారణంగా సీట్ల సంఖ్య పడిపోయింది. అయితే BJP 18 సీట్లు గెలుచుకుని బలమైన ప్రత్యర్థిగా అవతరించింది.

2009 LS ఎన్నికలలో కాంగ్రెస్ పరిమిత విజయంతో 6 సీట్లు సాధించి తిరిగి రావడానికి ప్రయత్నించింది. బీజేపీ 19 సీట్లు గెలుచుకుని మునుపటి విజయాన్ని కొనసాగించింది. బిజెపి తన ఉనికిని చాటుకోవడం, కాంగ్రెస్ తన ఔచిత్యాన్ని కాపాడుకోడానికి కష్టపడటంతో రాష్ట్ర రాజకీయాల్లో మార్పు వచ్చింది.

2014 లోక్‌సభ ఎన్నికల్లో నరేంద్ర మోదీ వేవ్‌పై బీజేపీ 17 సీట్లు గెలుచుకుని అఖండ విజయం సాధించింది. కాంగ్రెస్ పనితీరు మరింత క్షీణించింది. ఆ పార్టీకి కేవలం 9 స్థానాలు మాత్రమే దక్కాయి. ఈ ఎన్నికలలో BJP కి జనాల్లో పెరుగుతోన్న ఆదరణను నొక్కిచెప్పాయి.

2019 లోక్‌సభ ఎన్నికలు కర్నాటకలో కాంగ్రెస్‌కు ప్రతికూలాంశం. రెండు దశాబ్దాలలో ఆ పార్టీ ఒక్క సీటును మాత్రమే గెలుచుకోగలిగింది. దీనికి పూర్తి విరుద్ధంగా బిజెపి 25 సీట్లతో రాష్ట్రాన్ని కైవసం చేసుకుంది.

కర్నాటక 2024 లోక్‌సభ ఎన్నికలలో ప్రాంతీయ సమస్యలపై దృష్టి సారించి, మోడీ ప్రభుత్వాన్ని సమర్ధవంతంగా ఎదుర్కొనేందుకు కాంగ్రెస్ కష్టపడింది. అయితే ఇది దాని మునుపటి పనితీరును చూపలేకపోయింది. కేవలం 9 సీట్లను మాత్రమే పొందగలిగింది. మరోవైపు జాతీయ, హిందుత్వ అంశాలపై దృష్టి సారించి 17 సీట్లు, జేడీ(ఎస్‌)తో పొత్తు పెట్టుకుని మొత్తం 19 సీట్లు గెలుచుకుంది.

ఐదుసార్లు అధికారంలో కాంగ్రెస్ ..

గత రెండున్నర దశాబ్దాలలో కర్ణాటకలో కాంగ్రెస్ ఐదుసార్లు అధికారంలో ఉండగా..ఆరు లోక్‌సభ ఎన్నికల్లో బీజేపీ ఒకసారి అధికారంలోకి వచ్చింది. SM కృష్ణ పదవీకాలం కాకుండా, కాంగ్రెస్ తక్కువ సీట్లు సాధించింది. అయితే BJP 2014 ఎన్నికలలో 25 సీట్లతో చెప్పుకోదగ్గ విజయాన్ని సాధించింది.

1999 ఎన్నికల్లో ఎస్‌ఎం కృష్ణ ప్రభుత్వ హయాంలో కాంగ్రెస్‌ మంచి విజయాన్ని సాధించింది. 2004 ఎన్నికలలో కాంగ్రెస్, JD(S)తో కలిసి కేవలం 8 సీట్లు గెలుచుకోగా, బీజేపీ 18 సీట్లు మాత్రమే గెలుచుకుంది. 2009లో, యడ్యూరప్ప బీజేపీకి నాయకత్వం వహించినప్పుడు, కాంగ్రెస్‌కు 6 సీట్లు మాత్రమే లభించాయి. బీజేపీకి 19 సీట్లు వచ్చాయి. 2014లో సీఎం సిద్ధరామయ్య నేతృత్వంలో కాంగ్రెస్ అధికారంలో ఉండగా మళ్లీ 9 సీట్లు రాగా.. బీజేపీ 17 లోక్‌సభ స్థానాలను గెలుచుకుంది.

2019లో సీఎం హెచ్‌డీ కుమారస్వామి నేతృత్వంలో జేడీ(ఎస్)-కాంగ్రెస్ సంకీర్ణ ప్రభుత్వం ఏర్పడింది. వారు కలిసి పోరాడారు కానీ కేవలం రెండు సీట్లు మాత్రమే సాధించారు, అయితే బీజేపీ రాష్ట్రంలో రికార్డు స్థాయిలో 25 సీట్లు సాధించింది. 2024లో, కాంగ్రెస్ మళ్లీ అధికారంలో ఉండటంతో, బీజేపీ దాని రెండంకెల విజయాలను కొనసాగించింది, దాని కూటమి JD(S)తో కలిసి 19 విజయాలు సాధించింది.

కర్ణాటకలో మొత్తం లోక్ సభ స్థానాలు 28. ఈ ఎన్నికలలో బీజేపీ - 17, జేడీ(ఎస్) -2, కాంగ్రెస్ - 9 స్థానాలు గెలుచుకున్నాయి.