డ్రోన్ల తో యుద్ధం........

ఇరవై ఒకటవ శతాబ్దంలో సైనిక యుద్ధాలు గణనీయంగా మారాయి. ఒకప్పుడు గన్‌లు, ట్యాంకులు ఆధారంగా జరిగే పోరాటాలు ఇప్పుడు స్మార్ట్ టెక్నాలజీ ఆధారంగా జరుగుతున్నాయి. ఈ సాంకేతిక విప్లవంలో డ్రోన్లు లేదా Unmanned Aerial Vehicles (UAVs) కీలక పాత్ర పోషిస్తున్నాయి. ఇప్పుడు డ్రోన్ల వాడకం శత్రుదేశాలపై గూఢచర్యం, ఆయుధాల సరఫరా, టార్గెట్ అటాక్స్, సరిహద్దుల దాటి చొరబాటు తదితరాల్లో ఉపయోగించబడుతుంది.

1. సైనిక రంగంలో వినియోగం...

డ్రోన్ల వాడకం వల్ల మానవ నష్టాలు తక్కువగా ఉంటాయి. అవి రహస్యంగా గాలిలోకి ఎగురుతూ, GPS ఆధారంగా లక్ష్యాలను అంచనా వేసి, ఫోటోలు, వీడియోలు తీయగలవు. ఇవి ఆయుధాలతో కూడిన డ్రోన్లుగా కూడా వాడబడే అవకాశం ఉంది. దీనివల్ల చిన్న డ్రోన్‌లు కూడా పెద్ద విధ్వంసానికి కారణమయ్యే అవకాశముంది.

2. పాకిస్తాన్ వ్యూహం...

పాకిస్తాన్ గత రెండేళ్లుగా డ్రోన్లను తన వ్యూహాత్మక ఆయుధంగా మార్చుకుంటోంది. ముఖ్యంగా ISI, LET (Lashkar-e-Taiba), Jaish-e-Mohammad లాంటి ఉగ్ర సంస్థలు డ్రోన్లను ఉపయోగించి పంజాబ్, జమ్మూ కాశ్మీర్ సరిహద్దుల మీదుగా బాంబులు, ఏకే-47లు, డ్రగ్స్, నకిలీ కరెన్సీ పంపిస్తున్నాయి. 2022-24 మధ్యకాలంలో 250కి పైగా డ్రోన్ చొరబాట్లు నమోదు కావడం ఇందుకు నిదర్శనం.

3. భారతదేశ ప్రతిస్పందన –

ట్రాక్ & న్యూట్రలైజ్ టెక్నాలజీ...

భారత ప్రభుత్వం BSF (Border Security Force), ఇండియన్ ఆర్మీ, RAW, DRDO సంయుక్తంగా “Anti-Drone Technology” అభివృద్ధి చేశాయి. వీటిలో రేడార్ ఆధారిత డ్రోన్ ట్రాకింగ్, GPS జామింగ్, లేజర్ గన్ సిస్టమ్‌లు ఉన్నాయి. ఇప్పటివరకు 100 పైగా పాకిస్తాన్ డ్రోన్లను భారత భద్రతా దళాలు కూల్చాయి.భారత భద్రతా సంస్థలు Sky Fence Technology, Drone Jammer Systems, Indra Net, Laser Dome, RF Signal Blockers లాంటి పరిజ్ఞానాన్ని ఉపయోగిస్తున్నాయి. GPS ఆధారిత జామింగ్ ద్వారా పాక్ డ్రోన్లను ఆకాశంలోనే నిలిపివేయడం, వాటిని మాన్యువల్ లేజర్ గన్స్‌తో పేల్చడం వంటి టెక్నిక్స్ అమలవుతున్నాయి.

4. సరిహద్దుల వద్ద డ్రోన్ల ముప్పు...

2023 చివర్లో పంజాబ్ లోని తారనతారన్, గురుదాస్‌పూర్, అమృత్‌సర్ వంటి జిల్లాల్లో రాత్రి సమయంలో డ్రోన్ల చొరబాట్లు తీవ్రమయ్యాయి. రాజస్థాన్ సరిహద్దు ప్రాంతాల్లో కూడా అన్‌మ్యాన్డ్ డ్రోన్ యాక్టివిటీ పెరిగింది. పాక్ డ్రోన్లు ఎక్కువగా నైట్ విజన్ సామర్థ్యంతో వస్తున్నాయి, ఇవి రాడార్‌లకు పట్టుబడకుండా చిన్నచిన్న ప్యాకెట్లు పడేస్తున్నాయి.

5. ఆయుధాలు, డ్రగ్స్, కరెన్సీ ...

ISI నిధులతో పనిచేస్తున్న డ్రోన్ నెట్‌వర్క్ లక్ష్యం ఏమిటంటే – ఉగ్రవాదులకు ఆయుధాల సరఫరా, డ్రగ్స్ ద్వారా నూతన ఉగ్ర సంచలనాలు సృష్టించడం. 2024లో అమృత్‌సర్ వద్ద పట్టుబడిన డ్రోన్‌లో 5 AK-47లు, 20 గ్రెనేడ్లు, 2 కేజీలు హెరాయిన్ ఉన్నాయంటే పాకిస్తాన్ ప్లాన్ ఎంత లోతుగా ఉందో అర్థమవుతుంది.

6. భారత సైనిక రంగానికి డ్రోన్ సపోర్ట్

భారతదేశం ఇస్రాయెల్ నుండి Heron TP drones, USA నుండి MQ-9 Reaper drones కొనుగోలు చేసింది. ఇవి పెద్ద ఎత్తులో గగనతల గూఢచర్యానికి ఉపయోగపడతాయి. దీని వల్ల LOC (Line of Control), IB (International Border) పరిధిలో డ్రోన్ ముప్పును ముందే గుర్తించి చర్యలు తీసుకునే అవకాశం ఉంది.

7. చైనా–పాకిస్తాన్ డ్రోన్ భాగస్వామ్యం

చైనా కంపెనీలు పాకిస్తాన్‌కు డ్రోన్లు సరఫరా చేస్తున్నాయి. CH-4, Wing Loong-II వంటి మిలిటరీ డ్రోన్లు పాకిస్తాన్ చేతికి వచ్చాయని ఇంటెలిజెన్స్ సమాచారం. ఈ చైనా డ్రోన్లు GPS spoofing, night strike capabilities కలిగినవిగా భావిస్తున్నారు. భారత భద్రత వ్యవస్థ దీనిని సీరియస్‌గా పరిగణిస్తోంది.

8. భవిష్యత్ యుద్ధాలు – మానవ రహిత యుద్ధ రంగం

భవిష్యత్తు యుద్ధాలు మానవ సైనికుల కంటే డిజిటల్ టెక్నాలజీ ఆధారంగా జరిగే అవకాశముంది. ఈ తరహా డ్రోన్ల యుద్ధంలో డ్రోన్లు ఒకే సమయానికి గూఢచర్యం, పేలుళ్లు, కమ్యూనికేషన్ డిస్రప్షన్ చేయగలవు. ఇదే తరహాలో 2020లో ఆర్మేనియా–అజర్‌బైజాన్ యుద్ధంలో డ్రోన్లు నిర్ణాయకంగా వ్యవహరించాయి. అది ఇప్పుడు ఇండియా–పాక్ సరిహద్దుల్లో కనిపిస్తున్న వ్యూహానికి ఆదర్శంగా మారింది.

9. దేశ భద్రతే లక్ష్యం..

డ్రోన్ యుద్ధం అంటే గాలిలో ఎగురుతున్న పక్షులు కాదు – దేశ భద్రతను పాక్షికంగా ఫలితం చేసే రహస్య ఆయుధాలు.పాకిస్తాన్ డ్రోన్ల యుద్ధం ద్వారా భారత్‌ను భయపెట్టాలన్న కుటిల లక్ష్యం సాధ్యం కాదు. కానీ ఇది భద్రతా వ్యవస్థకు పెద్ద సవాల్. పాకిస్తాన్ డ్రోన్లు పౌర ప్రాంతాల వద్ద బాంబులు పడేసే ప్రమాదం ఉంది. కొన్ని ఘటనల్లో డ్రోన్లు జమ్మూ విమానాశ్రయ సమీపంలో పేల్చబడ్డాయి. దీనివల్ల పౌరుల ప్రాణాలు ప్రమాదంలో పడుతున్నాయి. కేంద్ర ప్రభుత్వం డ్రోన్ యాక్టివిటీ పట్ల ప్రజలందరినీ అప్రమత్తం చేస్తున్నది. Drone Seva Portal, Local Surveillance Apps ద్వారా సమాచారం సేకరించి స్పందన వేగంగా ఉంటుంది. నైతికంగా డ్రోన్లతో బాంబులు వదలడాన్ని అంతర్జాతీయ ఒప్పందాలు విమర్శిస్తున్నాయి.పౌర డ్రోన్ వినియోగం వల్ల సరిహద్దుల్లో తేడాలు తలెత్తే అవకాశం ఉంది. కానీ పాక్ ప్రభుత్వం మాత్రం అనవసరంగా పౌర సమాజంపై సరిహద్దు ప్రాంతాలలో రాత్రిపూట డ్రోన్లు ప్రయోగించడం దేశభద్రతకు ముప్పుగా మారుతుంది. డ్రోన్ల వాడకం అనైతికత అయినప్పటికీ భారతదేశం పాకిస్తాన్ డ్రోన్లు వ్యవస్థను కూల్చడం దేశభద్రత దృష్ట్యా వాంఛనీయమే ...