భీమ్ ఆర్మీ ఎదుగుదల ప్రతీపార్టీ ఎందుకు నిశితంగా పరిశీలిస్తోంది
యూపీ రాజకీయంలో కొత్త పార్టీ తన ఉనికిని చాటుకోవడానికి నడకలు మొదలు పెట్టింది. భీమ్ ఆర్మీ అధినేత చంద్రశేఖర్ ఆజాద్ సాగీనా నుంచి గెలుపొందడంతో..
Update: 2024-07-11 07:00 GMT
ఆజాద్ సమాజ్ పార్టీ (కాన్షీరామ్) అధినేత చంద్ర శేఖర్ ఆజాద్ 2022 లో జరిగిన అసెంబ్లీ ఎన్నికల్లో ముఖ్యమంత్రి యోగీ ఆదిత్యనాథ్ ను గోరఖ్ పూర్ అసెంబ్లీ నియోజకవర్గంలో ఛాలెంజ్ చేశారు. ఇది జరిగినప్పుడు చాలామంది రాజకీయ విశ్లేషకులు దీనిని రాజకీయ అజ్ఞానంగా పేర్కొన్నారు.
కేవలం జనాల దృష్టిని ఆకర్షించడానికి ఇలాంటి చౌకబారు సవాళ్లు విసురుతున్నాడని, తనకంత సీన్ లేదని వ్యాఖ్యానించారు. తరువాత వచ్చిన ఎన్నికల ఫలితాలు కూడా ఇదే అభిప్రాయాన్ని వ్యక్తం చేశాయి. ఈ భీమ్ ఆర్మీ వ్యవస్థాపకుడు కేవలం 7, 640 ఓట్లను మాత్రమే పొందాడు. కనీసం డిపాజిట్ సొమ్మును కూడా తెచ్చుకోలేకపోయాడు.
అదే పార్టీ రెండేళ్ల తరువాత జరిగిన లోక్ సభ ఎన్నికల్లో భారీ విజయాన్ని నమోదు చేసింది. ఇలా జరుగుతుందని ఎవరూ అనుకోలేదు. 2022 ఎన్నికలకు భిన్నంగా, ఆజాద్ ఇప్పుడు సుపరిచితమైన ఎన్నికల టర్ఫ్‌ను ఎంచుకున్నారు - పశ్చిమ ఉత్తరప్రదేశ్‌లోని షెడ్యూల్డ్ కులాల రిజర్వ్‌డ్ నియోజకవర్గం నాగినా తన స్వస్థలమైన సహరాన్‌పూర్ నుంచి కేవలం 100 కి.మీ దూరంలో ఉంది.
నగీనాలో ఆజాద్ భారీ విజయం
గోరఖ్‌పూర్‌లో అవమానకరమైన ఓటమి తర్వాత నాగినాలో గెలవడానికి ప్రణాళిక బద్ధంగా అడుగులు వేశామని ఆజాద్ ది ఫెడరల్ తో చెప్పారు. ఇక్కడ మిత్రపక్షాలతోని గానీ, మిత్రపక్షాల అండలేకుండా గానీ పోటీ చేయాలని నిర్ణయించుకున్నట్లు చెప్పారు. ఇలాంటి సమయంలోనే ఆజాద్ తన సొంత బలం, అఖిలేష్ యాదవ్ నేతృత్వంలోని సమాజ్ వాదీ పార్టీ, కాంగ్రెస్ మద్ధతుతో ఇండి కూటమిలో చేరడానికి చేసిన ప్రయత్నాలు ఫలించలేదు. ఇక్కడ బీజేపీ మూడుసార్లు ఎమ్మెల్యేగా గెలిచిన ఓం కుమార్ ను బరిలోకి దింపింది. ఎస్పీ మనోజ్ కుమార్, బీఎస్సీ సురేంద్ర పాల్ సింగ్ ను బరిలోకి దింపింది. ఈ చతుర్ముఖ పోటీలో తన గెలుపు ముఖ్యమని భావించానని చెప్పారు.
37 ఏళ్ల ఆజాద్ నాగినా స్థానాన్నితన సమీప ప్రత్యర్థి బీజేపీ అభ్యర్థి 1.51 లక్షల ఓట్ల ఆధిక్యంతో గెలుపొందాడు. ఆయనకు 5.12 లక్షల ఓట్లు దక్కాయి. మొత్తం పోలైన ఓట్లలో ఆయనకు 51 శాతం ఆజాద్ కు వచ్చాయి.
2019 ఎన్నికలలో ఈ దళిత రిజర్వ్‌డ్ సీటును గెలుచుకున్న BSP, 2024 ఎన్నికల్లో నాల్గవ స్థానానికి దిగజారింది. నాగినాలో బీఎస్పీ కంటే దళిత ప్రయోజనాలకు కాపాడే వ్యక్తిగా ప్రజలు ఆజాద్ నే చూశారని స్పష్టమైంది. నగీనాలో ఆజాద్ గెలవడానికి దళితులు ఏకీకరణ ముఖ్యమైనదని చెప్పవచ్చు. ఎందుకంటే 2008లో డీలిమిటేషన్ కసరత్తు వరకు, నియోజకవర్గంలోని ఎక్కువ భాగం బిజ్నోర్ లోక్‌సభ స్థానం కిందకు ఉండేది. ఇక్కడ నుంచి మాయావతి 1985లో మూడవ స్థానంలో నిలిచి 1989లో జరిగిన లోక్‌సభ ఎన్నికల్లో గెలుపొందారు.
దళితుల ఏకీకరణను పక్కన పెడితే, ఆజాద్ నగీనా విజయాన్ని విశ్లేషించడానికి ఇంకా బలమైన కారణం ఉంది. ఉత్తరప్రదేశ్ ఎల్లప్పుడూ అస్థిర కుల రాజకీయం ఉంది. నియోజకవర్గంలోని ఓటర్లలో ముస్లింలు 40 శాతానికి పైగా ఉన్నారు. ఆజాద్ సాధించిన 51 శాతం ఓట్లలో చాలా భాగం ఇతర పార్టీల నుంచి లోపాయికారీగా వచ్చిన ఓట్లే ఉన్నాయని తెలుస్తోంది. వాస్తవానికి, 2022 ఎన్నికల్లో ఎస్పీ గెలుపొందిన నజీబాబాద్, నూర్పూర్, నగీనా నియోజకవర్గంలోని మూడు అసెంబ్లీ సెగ్మెంట్లలో ఆజాద్ భారీ ఆధిక్యం సాధించారు.
'సామాజిక న్యాయం- సమానత్వం' కొత్త నాయకుడు
నిస్సందేహంగా తను లోక్‌సభలో గెలిచినప్పటి నుంచి, ఆజాద్ "దళిత నాయకుడిగా" వర్గీకరించబడటానికి అంగీకరించడం లేదు. బదులుగా, ఆయన "సామాజిక న్యాయం-సమానత్వ" నాయకుడిగా పిలుచుకోవడానికి ఇష్టపడుతున్నారు. బిజెపి పాలనలో ముస్లింలు తీవ్రంగా వేధింపులకు గురవుతున్నారు.
వీరికి సామాజిక ఆర్థిక వెనుకబాటును పరిష్కరించాల్సిన తక్షణ అవసరం కోసం ఆయన గట్టిగా మాట్లాడారు. ముస్లింల మద్దతుతో ఎన్నికల్లో లబ్ది పొందినప్పటికీ కాంగ్రెస్ - SP రెండు అంశాలను తగినంతగా హైలైట్ చేయడంలో విఫలమయ్యాయి.
ఇదే సమయంలో మాయావతి మేనల్లుడు, రాజకీయ వారసుడు ఆకాష్ ఆనంద్, BSP అగ్రనేత నేతల చేతిలో ఇదే అంశం తో జనంలోకి వెళ్లడానికి సిద్ధమయ్యారని ఓ కథనం ఉంది. అయితే లోక్ సభ ఎన్నికల్లో బీఎస్పీ ఒక్క సీటును కూడా కైవసం చేసుకోలేకపోయింది. దాని ఓట్ షేర్ లో భారీ క్షీణత నమోదు అయింది.
దీనితో మరోసారి ఆకాశ్ ను మరోసారి బీఎస్పీ అధినేత్రి తిరిగి తీసుకొచ్చి పార్టీ పదవిని తీసుకొచ్చారు. లక్నోలో చాలా స్థాయిలో ఆజాద్ ప్రభావం కనిపిస్తోంది. ఇది బీఎస్పీకి ప్రమాదకరంగా కనిపించింది. తప్పులను సరిదిద్దుకోలేకపోతే పార్టీ ఉనికికే ముప్పు పొంచి ఉంటుందని మాయావతి భావించినట్లు కనిపిస్తోంది.
యుపిలోని ఆగ్రా నుంచి ఉమ్మడి ఇండి కూటమి అభ్యర్థిగా ఆజాద్‌ను నిలబెట్టాలని కాంగ్రెస్, ఎస్పీ భావించాయి. నాగీనా సీటును వారు పంచుకోవడానికి నిర్ణయించుకున్నారు. అలాగే నాగీనా సీటు విజయాన్ని తక్కువ చేయడానికి కూడా ప్రయత్నించారు.
18వ లోక్‌సభ ప్రారంభ సెషన్‌లో కూడా, "బిజెపి లేదా ఇండి కూటమి నుంచి ఏ సీనియర్ నాయకుడూ కూడా నన్ను సంప్రదించడానికి లేదా కొత్తగా ఎన్నికైన మొదటి టర్మ్ ఎంపిగా నన్ను ప్రోత్సహించడానికి ఎటువంటి ప్రయత్నం చేయలేదు" అని ఆజాద్ ది ఫెడరల్‌తో అన్నారు. నా విజయంతో ఎస్పీ, బీఎస్పీ, బీజేపీ సంతోషంగా లేరు. ఆజాద్ సమాజ్ పార్టీ బలపడితే అది తమ ఎన్నికల పునాదిని దెబ్బతీస్తుందని కాంగ్రెస్, మిగిలిన పార్టీలు భావిస్తున్నారు.
లక్నోకు చెందిన దళిత సిద్ధాంతకర్త, రాజకీయ వ్యాఖ్యాత, ప్రొ. రవికాంత్ ఆజాద్ నగీనా విజయాన్ని "యుపి నుంచి లోక్‌సభ ఎన్నికలలో అత్యంత ప్రభావవంతమైన ఏకైక ఫలితం"గా అభివర్ణించారు. చంద్ర శేఖర్ రాజకీయ జీవితం ఎలా పురోగమిస్తుందనే దానిపై అంచనాలు వేయడం సరికాదని చెబుతూనే.. ఏఎస్పీ, భీమ్ ఆర్మీ చీఫ్ యూపిలోని అన్ని పార్టీల రాజకీయ స్థితిగతులను వారి కులాల మేరకు పరిష్కరించగలరని చెప్పారు. అతను దళిత బహుజన ముస్లిం సాధికారత గురించి తన కథనాన్ని కొనసాగిస్తే రాజకీయ లెక్కలు మారిపోతాయని పార్టీలు ఆందోళన చెందుతున్నాయి” అని పేర్కొన్నారు.
బీఎస్పీ బలహీనపడుతోంది
దళితులందరి సాధికారత కోసం మాయావతి సమర్ధవంతంగా పోరాడలేక పోవడం, దళిత వేధింపులు.. రాజకీయ ప్రకంపనలు రేపినప్పుడల్లా బీజేపీని సవాలు చేయడంలో మాయావతి విఫలమవడం వల్ల బీఎస్పీ బలహీనపడటం ప్రారంభం అయింది. దీనివల్ల యూపీలో పార్టీలకు అతీతంగా నాయకులు ప్రత్యామ్నాయ నాయకత్వంగా ఎదగడానికి అవకాశం ఏర్పడిందని అంగీకరిస్తున్నారు.
“గత దశాబ్దంలో, BSP ఎక్కువగా జాతవ్ దళితుల పార్టీగా ముద్ర పడింది. అయితే BJP జాతవ్ దళితేతర ఓట్లతో విజయవంతంగా గెలిచింది. (ఇప్పుడే ముగిసిన) లోక్‌సభ ఎన్నికలలో, ఇండి కూటమి విజయవంతంగా జాతవ్ దళితులు కాని చాలా మందిని బిజెపి నుంచి విడదీసింది, అదే సమయంలో జాతవ్ దళితుల ఓట్లను కూడా సంపాదించింది.
అందుకే యూపీలోని 17 దళిత లోక్‌సభ స్థానాల్లో ఎస్పీ-కాంగ్రెస్ కూటమి ఎనిమిది స్థానాలను గెలుచుకోగలిగింది, 2019లో వీటిలో 15 సీట్లు గెలుచుకున్న బీజేపీ ఈసారి కేవలం ఎనిమిది స్థానాలకు పరిమితం అయింది. బీఎస్పీ ఒక్క సీటు కూడా గెలవలేకపోయింది. ,” అని కాంగ్రెస్ సీనియర్ దళిత నాయకుడు ఒకరు ఫెడరల్‌తో అన్నారు.
బిఎస్‌పి బలహీనపడినందున యుపిలో 21 శాతం దళితుల ఓట్లను చేజిక్కించుకోవచ్చని అందరూ విశ్వసిస్తున్నారని... రాహుల్ గాంధీ, అఖిలేష్ యాదవ్ లేదా నరేంద్ర మోదీలా కాకుండా ఆజాద్‌కు అవకాశం ఉన్న చోటేనని కాంగ్రెస్ నాయకుడు అన్నారు. అతను నిజానికి కులాల వారీగా దళితుడు, సంఘం సమస్యల విషయంలో సరైన దిశలో పని చేస్తాడు.
ఎస్పీ (ఫైజాబాద్ ఎంపీ, పాసి దళిత నాయకుడు) అవధేష్ ప్రసాద్‌కు ప్రాధాన్యత ఇవ్వగలదు. కాంగ్రెస్‌లో మల్లికార్జున్ ఖర్గే (పార్టీ అధ్యక్షుడిగా) ఉండవచ్చు, అయితే ఆజాద్ తన దళిత గుర్తింపును దూకుడుగా చూపి, సంఘం సమస్యలను బలంగా లేవనెత్తినట్లయితే, అతను నెమ్మదిగా కానీ ఖచ్చితంగా తన పార్టీని విస్తరింపజేస్తాడు" అని పేర్కొన్నారు.
'కవర్ చేయడానికి చాలా ఉంది'
దళిత హక్కుల NGO డైనమిక్ యాక్షన్ గ్రూప్ వ్యవస్థాపకుడు, ఆజాద్ ప్రారంభ సలహాదారు రామ్ కుమార్, ASP చీఫ్, దళితులు, ముస్లింలు, అత్యంత వెనుకబడిన కులాలను ఏకీకృతం చేయడంపై దృష్టి సారించి, "కాన్షీరామ్ BSPని స్థాపించడంలో సహాయపడిన వ్యూహానికి తిరిగి వెళ్తున్నారు" అని నమ్ముతారు.
"అతను కవర్ చేయడానికి చాలా మైదానాలు ఉన్నాయి, కానీ అతను ప్రస్తుత మార్గంలో కొనసాగితే, మాయావతి బలహీనమైన నాయకత్వం కారణంగా ఇటీవలి సంవత్సరాలలో కూలిపోయిన యుపిలో దళిత బహుజన ఉద్యమాన్ని పునర్నిర్మించగల సామర్థ్యం అతనికి ఉంది.
అతని భీమ్ ఆర్మీ నెట్‌వర్క్, BAMCEF (బ్యాక్‌వర్డ్ అండ్ మైనారిటీ కమ్యూనిటీస్ ఎంప్లాయీస్ ఫెడరేషన్)సాయం, దళితులు, బ్రాహ్మణులను ఏకతాటిపైకి తీసుకురావడం ద్వారా స్వతంత్ర కూటమిని నిర్మించి విజయవంతం కాగలరు. అతను కాన్షీరామ్ మోడల్ ను తిరిగి తెస్తాడని నమ్మకం ఉందని కుమార్ చెప్పారు.
దళిత సాధికారత కోసం తన ప్రచారంతో పాటు ముస్లిం సమాజ సమస్యలను నిరంతరం లేవనెత్తడం ద్వారా, ఆజాద్ యుపి జనాభాలో 35 శాతానికి పైగా ప్రత్యక్షంగా పాల్గొనే బలీయమైన రాజకీయ పలుకుబడిని ఏకీకృతం చేయడానికి ప్రయత్నిస్తున్నారని రవికాంత్ పేర్కొన్నారు. “యుపిలో దళితులు, ముస్లింలకు నాయకత్వ శూన్యత ఉంది.
ఆజాద్‌కి ఇక్కడ అవకాశం వచ్చింది, దాన్ని సద్వినియోగం చేసుకుంటున్నాడు. 40 శాతానికి పైగా ముస్లిం ఓట్లు ఉన్న నియోజకవర్గంలో ఆయన భారీ మెజార్టీతో గెలుపొందడం అక్కడి సామాజికవర్గంలో విశ్వాసాన్ని పొందిందని, తన దృష్టిలో ముస్లింలు కూడా దళితుల కంటే ఎక్కువగా హింసించబడుతున్నారని పదే పదే చెప్పడం ద్వారా వారి మన్ననను పొందుతున్నాడు. అతను ఆ నమ్మకాన్ని పెంచుకోవడానికి ప్రయత్నిస్తున్నాడు, ”అని రవికాంత్ వివరించారు.
మాయావతి ఇప్పుడు ఆకాష్‌పై విశ్వాసం ఉంచడం ద్వారా ఆజాద్ ఎదుగుదలను తగ్గించే ప్రయత్నం చేస్తున్నారు, అయితే SP- కాంగ్రెస్ కూడా తమ దళితుల అభ్యున్నతి ప్రయత్నాలను విస్తరించాలని నిర్ణయించుకున్నట్లు తెలిసింది. లోక్‌సభ ముందు వరుసలో అవధేష్ ప్రసాద్‌ను తనతో పాటు రాహుల్ గాంధీని కూర్చోబెట్టి, ఫైజాబాద్ ఎంపీ విజయాన్ని "పిడిఎ (పిచ్‌డా, దళిత్, అల్ప్సంఖ్యక్)" నిజమైన విజయంగా పదే పదే పేర్కొనడం ఈ వ్యూహంలో భాగమే.
కాంగ్రెస్ దళిత నాయకుడు కె. సురేష్‌కి రాహుల్ కూడా ముందు వరుసలో సీటు కల్పించారు. లోక్‌సభ చరిత్రలో ఇద్దరు దళిత నాయకులు ప్రతిపక్ష బెంచ్‌లలో ముందు వరుసలో ఉండటం ఇదే తొలిసారి. మూడేళ్ల క్రితమే ఖార్గేను పార్టీ అధ్యక్షుడిగా ఎన్నుకున్నప్పటి నుంచి కాంగ్రెస్ దళిత పోరాటాన్ని ప్రారంభించింది.
ఉప ఎన్నికల్లో ఆజాద్‌కు తొలి పరీక్ష
ఆసక్తికరమైన విషయం ఏమిటంటే, ఆజాద్ BSP, BJP, SP కాంగ్రెస్‌లను కనీసం ఒక అంశంపై అయినా ఏకం చేసారు. మరోవైపు మాయావతి పలు సందర్భాల్లో ఆజాద్‌పై బహిరంగంగా విమర్శలు గుప్పించారు, తరచుగా ఆయనను గూండాగా కూడా అభివర్ణిస్తున్నారు.
కాంగ్రెస్ - SP ఆజాద్‌తో బహిరంగంగా కత్తులు దూసి ఉండకపోవచ్చు కానీ ఆఫ్-రికార్డ్ సంభాషణలలో, ASP చీఫ్‌ను “BJP ఏజెంట్” “అసదుద్దీన్ ఒవైసీకి సమానమైన నాయకుడు” అని కూడా ముద్ర వేయడంలో రెండు పార్టీల సీనియర్ నాయకులు వెనకాడరని అర్ఱమవుతోంది. AIMIM చీఫ్, హైదరాబాద్ ఎంపీ అయిన ఒవైసీని కాంగ్రెస్ “BJPకి B-టీమ్” అని పదే పదే ఆరోపణలు గుప్పించారు.
తాను ఇండి కూటమికి గానీ, ఎన్డీఏ వర్గానికి చెందిన వాడిని కాదని ఆయన చెబుతున్నారు. నరేంద్ర మోదీ నియంతృత్వాన్ని ఎదిరించినందుకే తనపై 40 కి పైగా తప్పుడు కేసులు పెట్టి సంవత్సరం పాటు జైలులో పెట్టారని అన్నారు.
ఆజాద్ ఇప్పుడు తన సమయాన్ని "పార్లమెంటులో నా ప్రజల సమస్యలను లేవనెత్తడం, ఎన్నికలలో నా పార్టీని విస్తరించడం" లక్ష్యంగా పెట్టుకున్నారు. అతని మొదటి పరీక్ష UPలో తొమ్మిది అసెంబ్లీ నియోజకవర్గాలకు జరగనున్న ఉపఎన్నికలలో ఉంటుంది, దీని కోసం ASP అభ్యర్థులను నిలబెడుతోంది.
తన సొంత లోక్‌సభ విజయం తన పార్టీకి మద్దతునిస్తుందని ఆజాద్ నమ్ముతున్నాడు, అయితే తన పార్టీకి సిద్ధం కావడానికి చాలా తక్కువ సమయం ఉన్నందున ఉప ఎన్నికల పై "తక్కువగా అంచనాలు పెట్టుకున్నామని" అంగీకరించాడు. “ఇది ఒక విధంగా ట్రయల్ రన్. మా దృష్టి 2027 యుపి ఎన్నికల నాటికి పార్టీని తగినంతగా బలోపేతం చేయడమే, ప్రజా సమస్యలపై బలంగా పోరాడే నాయకత్వం ఎదగడమే మనకూ ముఖ్యం. ” అని ఆజాద్ అన్నారు.