గుజరాత్: లిక్కర్ పర్మిట్ పెట్టుబడులు పెంచిందా?

డిసెంబర్ 2023లో, గుజరాత్ రాష్ట్ర ప్రభుత్వం, గుజరాత్ ఇంటర్నేషనల్ ఫైనాన్షియల్ అండ్ టెక్ (గిఫ్ట్) లో 'వైన్ అండ్ డైన్ సర్వీసెస్' అందించే హోటళ్లు, రెస్టారెంట్లు, క్లబ్‌లలో మద్యం వినియోగాన్ని అనుమతించడానికి సంక్పలించింది. ఇందుకోసం 60 ఏళ్ల నాటి మద్యపాన నిషేధ చట్టాన్ని సడలించింది.

GIFT సిటీలో కార్యాలయాలను ఏర్పాటు చేయడానికి అంతర్జాతీయ ఆర్థిక, టెక్ కంపెనీలను ఆకర్షించడానికి ఈ చర్య తీసుకున్నట్లు ప్రభుత్వం వెల్లడించింది . ఈ చర్య తీసుకున్నప్పటికీ, గత ఏడాది డిసెంబర్ నుంచి ఫిన్‌టెక్ హబ్‌లో కొత్త కంపెనీ ఏదీ తమ కార్యాలయాలను ప్రకటించలేదు.

ఫిన్‌టెక్ హబ్‌లో అనేక స్థానిక రియల్ ఎస్టేట్ కంపెనీలు, అనేక మంది ప్రవాస భారతీయులు (ఎన్‌ఆర్‌ఐలు) హౌసింగ్ ప్రాజెక్ట్‌లలో పెట్టుబడులు పెట్టడంతో ఈ ప్రాంతంలో ఇళ్లు, భూముల ధరలు 10-20 శాతం పెరిగాయి.

ప్రభుత్వ డేటా ప్రకారం, చదరపు అడుగులకు దాదాపు ₹4,300 ఉన్న రెసిడెన్షియల్ ప్లాట్‌ల ధర 2024 క్యాలెండర్ సంవత్సరం మొదటి త్రైమాసికం ముగిసే సమయానికి ₹7,500కి పెరిగింది.

“గత ఏడాది డిసెంబర్ నుంచి రెసిడెన్షియల్ రెంటల్స్ రేట్లు దాదాపు 40 శాతం పెరిగాయి. GIFT సిటీ ప్రాంతంలో 2BHK (రెండు బెడ్‌రూమ్‌లు, వంటగది  హాల్‌తో కూడిన ఫ్లాట్) అద్దె నెలకు దాదాపు ₹25,000 నుంచి నెలకు ₹35,000 వరకు ఉండేది. కానీ మద్యం అనుమతి ఇచ్చిన తరువాత ఇదే 2బీహెచ్ కే నెల రెంట్ రూ.40,000 డిమాండ్ చేస్తున్నారు.” అని GIFT సిటీలో అద్దె ఆస్తులతో వ్యవహరించే అహ్మదాబాద్‌కు చెందిన కంపెనీకి చెందిన రియల్ ఎస్టేట్ ఏజెంట్ కిరణ్ సోలంకి ది ఫెడరల్‌తో అన్నారు.

“GIFT సిటీలో ప్రాపర్టీలను కొనడం, అద్దెకు ఇవ్వడంలో అకస్మాత్తుగా పెరుగుదల వచ్చింది. ఎందుకంటే ఆ ప్రాంతంలోని స్థానికులు ఇప్పుడు మద్యం కొనుగోలు చేయవచ్చు. ఆ ప్రాంతంలోని క్లబ్‌లు లేదా హోటళ్లలో తినవచ్చు. గతంలో, GIFT సిటీ, చుట్టుపక్కల పనిచేసే వ్యక్తులు గాంధీనగర్ లేదా అహ్మదాబాద్ శివార్లలోని ఫిన్‌టెక్ సిటీ వెలుపల అద్దె గృహాలను ఎంచుకునేవారు. దుకాణాలు, వైద్య సదుపాయాలు మొదలైన ప్రాథమిక రోజువారీ సౌకర్యాలతో GIFT సిటీ ప్రాంతం ఇంకా అభివృద్ధి చెందలేదు,” అని సోలంకి తెలిపారు.

ఇప్పటి వరకు, కేవలం ఒక రెసిడెన్షియల్ ప్రాజెక్ట్ మాత్రమే పూర్తయింది దాని పేరు జనాధర్ మంగళ. నిజానికి ఈ ప్రాజెక్ట్ తక్కువ-ఆదాయ వర్గాలకు అందించాలనే లక్ష్యంతో ప్రారంభించారు. కానీ ప్రస్తుతం మద్యం అమ్మకాలకు అనుమతి రావడంతో ఇక్కడ రియల్ భూమ్ పెరిగింది. ఫలితంగా దాని అద్దెరేట్లు భారీగా పెరిగాయి. GIFT సిటీలో ఉన్న ఏకైక ఫైవ్ స్టార్ హోటల్ - ది గ్రాండ్ మర్క్యూర్ దీనికి ఎప్పుడో గానీ సందర్శకులు రారు. కానీ మద్యం పర్మిట్ తరువాత విజిటర్స్ తో కళకళలాడుతోంది.

గుజరాత్‌లోని రియల్ ఎస్టేట్ కన్సల్టెన్సీ సంస్థ అయిన కుష్‌మన్, వేక్‌ఫీల్డ్ మేనేజింగ్ డైరెక్టర్ (లాజిస్టిక్స్- ఇండస్ట్రియల్స్) అభిషేక్ భూతాని మాట్లాడుతూ, GIFT సిటీలో మద్యం నిషేధాన్ని ఎత్తివేయడం వల్ల రెసిడెన్షియల్ రియల్ ఎస్టేట్ విక్రయాలు విజృంభించాయని చెప్పారు. "గత ఆరు నెలల్లో, ఈ ప్రాంతంలో ప్రాపర్టీలకు డిమాండ్ పెరగడంతో డెవలపర్లు కూడా భారీగా ధరలు పెంచారు." అని ఆయన ది ఫెడరల్‌తో చెప్పారు.

“GIFT సిటీలో వాణిజ్య, నివాస ప్రాపర్టీ విలువలు రెండూ అకస్మాత్తుగా పెరిగాయి. వాణిజ్య కార్యాలయ స్థలం లీజు రేట్లు చదరపు అడుగుకు ₹50- ₹65 ఉండేది కాస్త ప్రస్తుతం ₹60 నుంచి ₹80కి చేరాయి. అయితే దీని ప్రభావం నివాస రంగంపై ఎక్కువగా పడింది. మద్యం వినియోగ నిబంధనలలో పాక్షిక సడలింపుకు సంబంధించి ఇటీవలి ప్రకటన ఫలితంగా కేవలం ఆరు నెలల్లోనే దాదాపు 20 శాతం ఆస్తి రేట్లు పెరిగాయి. సూపర్ బిల్ట్ అప్‌లో ఇప్పుడు అపార్ట్‌మెంట్‌లు చదరపు అడుగులకు ₹10,000 వరకు అమ్ముడవుతున్నాయి,” అని ఆయన చెప్పారు.

అహ్మదాబాద్‌ను రాష్ట్ర రాజధాని గాంధీనగర్‌తో కలిపే NH8 వెంబడి 886 ఎకరాల స్థలంలో 2007లో GIFT సిటీని ప్లాన్ చేశారు. రాష్ట్రంలోని అప్పటి నరేంద్ర మోదీ నేతృత్వంలోని బిజెపి ప్రభుత్వం సింగపూర్, దుబాయ్, లండన్, ముంబై వంటి ఆర్థిక సేవల కేంద్రాల నుంచి వ్యాపారాన్ని ఆకర్షించడానికి దీనిని అభివృద్ధి చేసింది.

ఇన్వెస్టర్లు తమ విదేశీ ఆర్థిక లావాదేవీలను నిర్వహించేందుకు వివిధ ప్రోత్సాహకాలను అందించడం ద్వారా ఇది చాలా ప్రసిద్ధి చెందిన ఫిన్‌టెక్ హబ్‌లో జరిగింది. అయితే, 17 సంవత్సరాల తర్వాత, ఫిన్‌టెక్ హబ్ ఇంకా అభివృద్ధి దశలోనే ఉంది. ఐదు లక్షల ఉద్యోగాలను సృష్టించడం లేదా ప్రధాన అంతర్జాతీయ బ్రాండ్‌లను ఆకర్షించడం అనే దాని లక్ష్యానికి దూరంగానే ఉంది.

17 సంవత్సరాల తర్వాత, GIFT నగరంలో కార్యాలయాలను కలిగి ఉన్న ఏకైక అంతర్జాతీయ బ్రాండ్‌లు బ్యాంక్ ఆఫ్ అమెరికా, మోర్గాన్ స్టాన్లీ, JP మోర్గాన్, IBM, ఒరాకిల్, గూగుల్. హబ్‌లో పెట్టుబడి పెట్టిన ఇతర కంపెనీలు బెంగళూరుకు చెందిన శోభా, బ్రిగేడ్ గ్రూప్ వంటి రియల్ ఎస్టేట్ డెవలపర్లు. వీటితో పాటు ముంబైకి చెందిన హీరానందనీ గ్రూప్‌కి, గుజరాత్‌కు చెందిన శివాలిక్, నీలా స్పేస్‌ల వంటి సంస్థలకు కార్యాలయాలు ఉన్నాయి.

“గిఫ్ట్ సిటీలో కార్యాలయాలను కలిగి ఉన్న అంతర్జాతీయ కంపెనీలు గుజరాత్ నుంచి పూర్తి స్థాయి కార్యకలాపాలను ప్రారంభించాలని ఇంకా నిర్ణయించలేదు. ఇవి చాలావరకు చిన్న కార్యాలయాలను మాత్రమే ఏర్పాటు చేసుకున్నాయి. వారిలో చాలా మంది ఇప్పటికే ముంబై లేదా ఢిల్లీలో ప్రధాన కార్యాలయాలను ఏర్పాటు చేయాలని అనుకుంటున్నారు” అని GIFT సిటీ మాజీ డైరెక్టర్, గ్రూప్ CEO అయిన రమాకాంత్ ఝా అన్నారు.

"జనవరి 2024లో జరిగిన వైబ్రంట్ గుజరాత్ సమ్మిట్‌లో, Paytm, ఇతర కృత్రిమ మేధస్సు ఆధారిత సంస్థలు(ఏఐ) GIFT సిటీలో కార్యాలయాలను ఏర్పాటు చేయబోతున్నాయని గుజరాత్ ప్రభుత్వం ప్రకటించింది, కానీ అది ఇప్పటికీ అమలు కాలేదు" అని ఝా ఫెడరల్‌తో అన్నారు.

"సమ్మిట్ తర్వాత ఫిన్‌టెక్ హబ్‌కి అంతర్జాతీయ కంపెనీకి సంబంధించిన కొత్త కార్యాలయం ఏదీ రాలేదు. అయితే, పాక్షిక మద్యం అనుమతి నుంచి చాలా స్థానిక కంపెనీలు, ముఖ్యంగా రియల్ ఎస్టేట్ సంస్థలు ఆస్తులపై ఆసక్తిని కనబరిచాయి," అన్నారాయన.