గుంటూరు మిర్చికి ఎందుకింత క్రేజ్.. ఎందుకీ గుర్తింపు..

వింటే భారతం వినాలి తింటే గుంటూరు కారం తినాలంటుంటారు. గుంటూరు మిర్చి మరోసారి జాతీయ చిత్రపటంపై నిలిచింది. ఖండాతర ఖ్యాతి గాంచిన మిర్చికి జాతీయ అవార్డు వచ్చింది. ఒక జిల్లా- ఒక ఉత్పత్తి -(One District One Product – ODOP) కింద ఈ పంటకి బహుమతి లభించింది. దేశ రాజధాని న్యూఢిల్లీలోని భారత మండపం (ప్రగతి భవన్‌)లో కేంద్ర వాణిజ్య, పరిశ్రమల శాఖ మంత్రి పీయూష్‌ గోయెల్‌ చేతుల మీదుగా గుంటూరు మిరపకు వచ్చిన పురస్కారాన్ని కలెక్టర్‌ నాగలక్ష్మి జూలై 13న స్వీకరించారు.

గుంటూరు మిరప ఘనత ఏమిటి?

నిగనిగలాడే ఈ ఎర్రటి మిర్చిని చూస్తే ఎవరికైనా ఇట్టే నోట్లో పెట్టుకోవాలనిపించేంత అందంగా ఉంటుంది. మంటకి భయపడి ఆ పని చేయరు గాని పచ్చిమిర్చిని మజ్జిగన్నంలో నంజుకునే వారు ఎంతమందో.. గుంటూరు మిరపకు "అల్ట్రా హాట్ స్పైసీ" కేటగిరీలో ప్రత్యేక స్థానం ఉంది. ఇందులోని పుంగెనపల్లి, వరహస్వామిపేట, గుంటూరు మార్కెట్ మిర్చి, తడిపర్తి మిరప వంటి రకాల మిరపకాయలంటే దేశదేశాల జనం ఎగబడుతుంటారు. అంతర్జాతీయ మార్కెట్లలో ఈ మిర్చికి ఉండే క్రేజ్ అంతా ఇంతకాదు. గమ్మత్తైన వాసన, రంగు, రుచి దీని సొంతం.

ఉత్పత్తి పరిమాణం – దేశంలో అగ్రస్థానం

గుంటూరు జిల్లా భారతదేశంలో మిరప ఉత్పత్తిలో అగ్రగామిగా నిలుస్తోంది. ప్రతి ఏటా సుమారు 3 లక్షల టన్నుల మిరపకాయలు ఈ జిల్లాలో ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి. వీటిలో చాలా భాగం బంగ్లాదేశ్, శ్రీలంక, చైనా, అమెరికా, దుబాయ్ తదితర దేశాలకు ఎగుమతి అవుతుంది.

వ్యవసాయ జీవనాధారంగా మిరప

గుంటూరు జిల్లాలోని పొన్నూరు, నర్సరావుపేట, చిలకలూరిపేట, తెనాలి వంటి ప్రాంతాల్లో మిరప సాగు ముఖ్య ఆర్థిక ఆధారంగా మారింది. లక్షలాది మంది రైతులు తమ జీవనాధారాన్ని మిరప సాగుపై ఆధారపడి నడుపుతున్నారు.

చారిత్రక నేపథ్యం

గుంటూరు మిరప ఉత్పత్తికి శతాబ్దాల చరిత్ర ఉంది. 19వ శతాబ్దం చివరి నుంచి గుంటూరు జిల్లాలో మిరప సాగు మొదలై, బ్రిటిష్ కాలంలోనే మద్రాస్ ప్రెసిడెన్సీ ద్వారా ఇతర దేశాలకు ఎగుమతులు మొదలయ్యాయి.

1990లలో గుంటూరు మిరప మార్కెట్ స్థాపన, శాస్త్రీయ విత్తనాల అభివృద్ధి, ప్రాసెసింగ్ యూనిట్ల వల్ల ఈ ఉత్పత్తికి వాణిజ్య విస్తరణ లభించింది. ఇది నేడు భారతదేశపు అతిపెద్ద మిరప మార్కెట్ కేంద్రంగా అభివృద్ధి చెందింది.

ఈ అవార్డు ప్రాముఖ్యత

"ఒక జిల్లా - ఒక ఉత్పత్తి" కార్యక్రమం కేంద్ర ప్రభుత్వం చేపట్టిన స్థానిక ప్రత్యేకతలపై ఆధారపడి ఆర్థికాభివృద్ధి తేవాలనే లక్ష్యంతో రూపొందించిన ఆత్మనిర్భర్ భారత్ విధానాల్లో భాగం. ప్రతి జిల్లాకు ఓ ప్రత్యేక ఉత్పత్తిని గుర్తించి, దానికి మార్కెట్, బ్రాండ్, ఎగుమతి అవకాశాలు కల్పించడమే లక్ష్యం.

2025 సంవత్సరానికి గుంటూరు మిరపకు 'బెస్ట్ ODOP ఫుడ్ ప్రొడక్ట్' గా ఎంపిక కావడం, అది ప్రాంతీయ ప్రత్యేకతకు జాతీయ గుర్తింపుగా చెప్పవచ్చు. ఇది స్థానిక రైతులకు ప్రోత్సాహాన్నీ, మార్కెట్ అవకాశాలను, రాబోయే ప్రోత్సాహాల అవకాశాలను పెంచుతుంది.

ఇంతటి ఖ్యాతి కలిగిన మిర్చికి కూడా ఈ ఏడాది (2025)లో ధరలు లేక రైతులు దిగాలు పడ్డారు. నాణ్యమైన తేజ వంటి రకానికి కూడా గిట్టుబాటు ధర రాలేదంటూ రైతులు రోడ్లెక్కి నిరసన తెలిపారు. రాజకీయ పక్షాలు రైతులకు మద్దతుగా ఆందోళనకు దిగాయి. ఫలితంగా కేంద్ర ప్రభుత్వమే జోక్యం చేసుకుని కనీస మద్దతు ధర ఇస్తామని హామీ ఇచ్చి రైతుల్ని శాంతింపజేయాల్సి వచ్చింది.

సరిగ్గా ఈ దశలో గుంటూరు మిరపకు కేంద్రప్రభుత్వం జాతీయ గుర్తింపును ప్రకటించింది. ఇది రైతులకు గౌరవాన్ని, భవిష్యత్తుకు ప్రోత్సాహాన్ని తీసుకువచ్చే మైలురాయే అయినా అంతర్జాతీయ ఖ్యాతి గాంచిన మిర్చికి కనీస మద్దతు ధర కూడా దక్కేలా చూడడం అవసరం. అనివార్యం.

దీంతోపాటు ప్రభుత్వం మిరప సాగుదారులకి రైతు ఉత్పత్తి సంస్థలు (FPOs), విలువ అధికరణ యూనిట్లు, ఐటీఎఫ్ మార్కెట్ లింకేజ్‌లు వంటి సహాయక చర్యలను చేపడితే, గుంటూరు మిరప మరింత మెరుగైన స్థాయికి చేరుకోవడం ఖాయం. ఇది కేవలం మిరపకాయ కాదు — ఇది నేషనల్ ప్రైడ్.. తెలుగు రైతు ప్రతిభకు ప్రతీక, ఇండియాకు స్పైసీ బ్రాండ్ అంబాసడర్.

KFC, Nestle, Haldiram, Patak’s (UK) వంటి అంతర్జాతీయ కంపెనీలు గుంటూరు మిరపను వివిధ ప్రాసెస్డ్ ఫుడ్స్‌లో వాడుతున్నాయి. “Made in Guntur” అనే unseen ట్యాగ్ ఇప్పుడు ప్రపంచ స్పైసీ బ్లెండ్లలో వినిపిస్తోంది.