తెలంగాణలో ఆధ్యాత్మిక పర్యాటక వ్యాప్తి

-డా. జి.వెన్నెల గద్దర్

కళ, వారసత్వం ఆధ్యాత్మిక వ్యాప్తి ప్రత్యేకమైన సంగమంలో, తెలంగాణ సాంస్కృతిక సారథి తెలంగాణ అంతటా ఆలయ పర్యాటకాన్ని ప్రోత్సహిస్తూ రాష్ట్ర గొప్ప సాంస్కృతిక సంప్రదాయాలను పునరుద్ధరించడం లో కీలక పాత్ర పోషిస్తోంది. 550 మందికి పైగా కళాకారులను ఒకచోట చేర్చింది, తెలంగాణ ఉద్యమానికి వారి సహకారాన్ని గుర్తించడం అర్థవంతమైన సాంస్కృతిక వారసత్వం ద్వారా వారి నిరంతర జీవనోపాధిని నిర్ధారించడం అనే ద్వంద్వ లక్ష్యంతో. యువజన సేవలు, పర్యాటక సాంస్కృతిక శాఖ కింద పనిచేస్తున్న సంస్కృత సారథి, ప్రభుత్వ కార్యక్రమాలు, సామాజిక అవగాహన ప్రచారాలను గ్రామం వారీగా అట్టడుగు స్థాయికి చేరుకోవడంలో కీలక పాత్ర పోషించింది.

గత సంవత్సరం నవంబర్ లో క్యాబినెట్ హోదా ఇవ్వడం ద్వారా సంస్థ యొక్క ప్రాముఖ్యతను నొక్కి చెబుతూ రాష్ట్ర ప్రభుత్వం డా. గుమ్మడి. వెన్నెలను చైర్మన్‌గా నియమించింది. కళ ద్వారా సంప్రదాయాన్ని పెంపొందించడం ఉద్దేశంతో సాంస్కృతిక సారథి పనిచేస్తుంది. సాంస్కృతిక సారథి తో సంబంధం ఉన్న కళాకారులను డప్పు, డోలక్, ఒగ్గు కథలు, మహిళలకు కర్రసాము, కోలాటం, వీధి నాటకాలు వంటి సాంప్రదాయ రూపాల్లో శిక్షణ పొందిన వివిధ ప్రదర్శన బృందాలుగా విభజించారు. ఈ బృందాలు తెలంగాణ జానపద వారసత్వంపై గర్వాన్ని పెంపొందించుకుంటూ సామాజిక దురాచారాలు మరియు మూఢనమ్మకాలను ఎదుర్కోవడానికి ప్రచారాలను చురుకుగా నిర్వహిస్తాయి.

ఈ కళారూపాలను సంరక్షించడం, ఆచరించడం, యువ తరాలకు అందించడం కోసం శిక్షణా శిబిరాలు, వర్క్‌షాప్‌లు క్రమం తప్పకుండా నిర్వహించబడతాయి. ఈ చొరవ తెలంగాణ అంతటా ఉన్న దేవాలయాలలో ప్రదర్శనలు నిర్వహించడం ద్వారా ఆధ్యాత్మిక ప్రచారంతో దాని సాంస్కృతిక లక్ష్యాన్ని కూడా సమలేఖనం చేస్తుంది, తద్వారా భక్తులు పర్యాటకులకు ఆలయ పర్యాటక అనుభవాన్ని మెరుగుపరుస్తుంది. 2014లో ఏర్పడిన భారతదేశంలో అతి చిన్న రాష్ట్రమైన తెలంగాణ, శాతవాహనులు, కాకతీయులు, కుతుబ్ షాహీలు అసఫ్ జాహి నిజాంలు వంటి ప్రముఖ రాజవంశాలచే రూపొందించబడిన చారిత్రక వైభవం తో నిండి ఉంది.

ప్రపంచ ప్రఖ్యాత రామప్ప ఆలయం నుండి హైదరాబాద్‌లోని ఐకానిక్ చార్మినార్ వరకు ఈ ప్రాంతంలో నిర్మాణ అద్భుతాలు, ఆధ్యాత్మిక ప్రదేశాలలో వారి వారసత్వం స్పష్టంగా కనిపిస్తుంది. బతుకమ్మ బోనాలు వంటి జరుపుకునే పండుగలు ఈ ప్రాంతం యొక్క సాంస్కృతిక గొప్పతనాన్ని మరింతగా వివరిస్తాయి, పేరిణి శివతాండవం, ఒగ్గు కథ వంటి కళారూపాలు శౌర్యం, భక్తి కథలతో ప్రేక్షకులను మంత్రముగ్ధులను చేస్తూనే ఉన్నాయి. ఆలయ పర్యాటకం, ఆధ్యాత్మిక, సాంస్కృతిక తీర్థయాత్రలు పెంపొందించి ప్రజలకు సంస్కృతి వారసత్వం పై అవగాహన కల్పిస్తుంది. తెలంగాణ ఆలయ పర్యాటకం దాని వారసత్వ ప్రకృతి దృశ్యం అభివృద్ధి చెందుతున్న అంశం.

చారిత్రక నిర్మాణ ప్రాముఖ్యత కలిగిన పవిత్ర ప్రదేశాలు ఆధ్యాత్మిక అన్వేషకులకు మరియు చరిత్ర ఔత్సాహికులకు శక్తివంతమైన అయస్కాంతాలు గా పనిచేస్తాయి. యాదాద్రి లక్ష్మీ నరసింహ స్వామి ఆలయం గోపురం, శిల్పాలకు ప్రసిద్ధి చెందిన కొండపై ఉన్న పుణ్యక్షేత్రం. తేలియాడే ఇటుకలు మరియు కాకతీయుల కాలం నాటి సంక్లిష్టతకు ప్రసిద్ధి చెందిన యునెస్కో ప్రపంచ వారసత్వ ప్రదేశం రామప్ప ఆలయం. గోదావరి ఒడ్డున ఉన్న భద్రాచలం ఆలయం. త్రిమూర్తుల భక్తిని ప్రదర్శించే వరంగల్‌లోని 12వ శతాబ్దపు అద్భుతం వెయ్యి స్తంభాల ఆలయం. బాసర సరస్వతి ఆలయం, పిల్లలను నేర్చుకోవడానికి ప్రేరేపించే అక్షరాభ్యాస ఆచారానికి ప్రసిద్ధి చెందింది. ఈ దేవాలయాలు మతపరమైన ప్రయోజనాలకు మాత్రమే కాకుండా ప్రాంతీయ కళ, శిల్పం నిర్మాణ నైపుణ్యానికి సంబంధించిన సజీవ కట్టడాలుగా మ్యూజియంగా ఉన్నాయి. నేలకొండపల్లి, ధూళికట్ట, ఫణిగిరి వంటి బౌద్ధ ప్రదేశాలు స్థూపాలు, శాసనాలు, సన్యాసుల శిథిలాలతో సమృద్ధిగా ఉన్న పురాతన తెలంగాణలోని అంతగా తెలియని అధ్యాయాన్ని వెల్లడిస్తాయి. క్రైస్తవ వారసత్వంలో దక్షిణ భారతదేశంలో అతిపెద్ద చర్చిలలో ఒకటైన మెదక్ కేథడ్రల్, సికింద్రాబాద్‌లోని ఆల్ సెయింట్స్ చర్చి, హైదరాబాద్‌లోని సెయింట్ జోసెఫ్ కేథడ్రల్ ఉన్నాయి - వలసరాజ్యాల యుగం గోతిక్ వాస్తుశిల్పం, ఆధ్యాత్మిక దయకు చిహ్నాలు.

సికింద్రాబాద్‌లోని కుల్‌పాక్జీ ఆలయం, గురుద్వారా సాహిబ్ వంటి జైన సిక్కు ప్రదేశాలు తెలంగాణ యొక్క లోతైన మతపరమైన బహుళత్వాన్ని సూచిస్తాయి. ఇస్లామిక్ ఆధ్యాత్మిక ప్రదేశాలు, ముఖ్యంగా మక్కా మసీదు, బాద్షాహి అషుర్ఖానా, భక్తులు పర్యాటకులు తరచుగా సందర్శించే కుతుబ్ షాహి, మొఘల్ ప్రభావాలకు నిదర్శనంగా నిలుస్తాయి. రామకృష్ణ మఠం, శాంతి వనం ఆశ్రమం, కాళేశ్వరం సంగమం వంటి ఆశ్రమాలు పవిత్ర నదులు ధ్యానం, అభ్యాసం మరియు స్వీయ-ప్రతిబింబం కోసం స్థలాలను అందిస్తాయి. తెలంగాణ సాంస్కృతిక సారథి సాంస్కృతిక మార్గదర్శిగా మాత్రమే కాకుండా రాష్ట్ర పర్యాటక దృక్పథంలో కీలక భాగస్వామిగా కూడా పనిచేస్తుంది.

జానపద కళలను ఆలయ విస్తరణ అనుసంధానించటం ద్వారా, ఇది విద్య, ఆధ్యాత్మికం వినోదం వంటి సమగ్ర అనుభవాన్ని అందిస్తుంది. ఈ చొరవ పట్టణ గ్రామీణ అంతరాలను తగ్గించడంలో సహాయపడుతుంది, అవగాహన నిర్మాణం ఉపాధి కల్పన రెండింటినీ అనుమతిస్తుంది. తెలంగాణ భారతదేశ పవిత్ర భౌగోళికం ఉన్నతంగా నిలుస్తుంది. రాష్ట్రం ఆర్థికంగా మౌలిక సదుపాయాల పరంగా అభివృద్ధి చెందుతూనే, సంస్కృతిక సారథి వంటి ప్రయత్నాల ద్వారా విస్తరించబడిన సంప్రదాయంలో దాని మూలాలు దాని భవిష్యత్తు ఆశాజనకంగా ఉన్నంత ఉత్సాహంగా ఉండేలా చేస్తుంది. జానపద కథలను విశ్వాసంతో, కళను అవగాహనతో చరిత్రతో కలపడం ద్వారా సాంస్కృతిక సారథి పనిచేస్తుంది.