ఏనుగుల ప్రవర్తన – మానవత్వాన్ని తలపించే అనురాగం, అనుభూతి

తాజాగా పశ్చిమ బెంగాల్ లోని పురులియా జిల్లాలో చోటు చేసుకున్న సంఘటన మరియు తమిళనాడు లోని కోయంబత్తూర్ లో జరిగిన సంఘటనలు ఈ విషయాన్ని మరింతగా స్పష్టంచేస్తోంది.

పశ్చిమబెంగాల్‌లోని పురులియా జిల్లాలో ఓ గ్రామంలో పెద్ద ఏనుగు ఓ ఇల్లు ధ్వంసం చేస్తూ తిరుగుతుండగా ఆ ఇంటి శిధిలాల క్రింద పది నెలల శిశువు ఏడుపు వినగానే ఆ ఏనుగు ఇంట్లో చిన్న పిల్లలున్నారని గ్రహించి

తక్షణమే ఆచితూచి వ్యవహరించి వెనుకకు తిరిగి తన తొండంతో శిధిలాలను జాగ్రత్తగా తొలగించింది. ఈ ప్రక్రియలో 10 నెలల చిన్నపాప పట్ల ఏనుగు చూపిన జాగ్రత్త ప్రజలను ఆశ్చర్యానికి గురిచేసింది.

కోయంబత్తూరు జిల్లాలో ఓ ఉదయన చోటు చేసుకున్న హృదయాన్ని హత్తుకునే ఘటనలో, ఒక పెద్ద ఏనుగు ఘీంకారం విన్న బాలమణి అనే వృద్ధ మహిళ తన అన్నకూతురితో కలిసి పారిపోవటానికి ప్రయత్నిచింది.అయితే ఆమెని చూస్తూనే ఏనుగు ప్రమాదంగా భావించి వారిని వెంబడించి తొక్కబోయింది.

అప్పుడు పక్కనే ఉన్న చిన్న పాప బాలమణి కోసం ఏడవడం ప్రారంభించింది. ఆ పాప రోదన విన్న వెంటనే , ఏనుగు తక్షణమే శాంతించి, బాలమణిని విడిచిపెట్టింది.

ఆ తర్వాత పొరుగువారు వచ్చి బాలమణిని రక్షించి ఆసుపత్రికి తరలించారు. ఆమె స్వల్ప గాయాలతో ప్రాణాలతో బయటపడ్డారు. ఈ రెండు ఘటనలు ఏనుగులలో ఉన్న సహజమైన భావోద్వేగ శక్తిని చాటిచెప్పుతున్నాయి.మరియు ఇతర సహా జీవుల పట్ల అవి అవలంబిస్తున్న క్షమా, గౌరవ ప్రేమానురాగాలు అందరిని ఆశ్చర్య పరుస్తునాయ్

ఏనుగులకు అత్యున్నత స్థాయి గుర్తింపు సామర్థ్యం (recognition skills), భావోద్వేగ మేధ (emotional intelligence) ఉంటాయి. ఇవి—

1.చిన్న జంతువుల పట్ల ప్రబలమైన జాగ్రత్త: ఏనుగులు చిన్న జంతువుల పట్ల గౌరవభావంతో, శ్రద్ధతో వ్యవహరిస్తాయి. అవి ప్రమాదాన్ని తట్టుకోలేని స్థితిలో ఉన్న కూడా చిన్న జీవుల పట్ల సహానుభూతి చూపుతాయి.

2. ఘటనల్ని గుర్తుంచుకునే సామర్థ్యం: ఏనుగులు గతంలో జరిగిన సంఘటనల్ని చాలా సంవత్సరాల పాటు గుర్తుంచుకుంటాయి. ఒకసారి మంచి చేసినవారిని మర్చిపోవు. అలాగే, మాలిన్యం కలిగించే ప్రదేశాలను, ప్రమాదాలను గుర్తుంచుకొని జాగ్రత్తపడతాయి. ఏనుగులు మృతుల పట్ల చూపే గౌరవం – ఒక భావోద్వేగ పరమాత్మీయ అనుభూతి

ఏనుగులు అతి తెలివైన, భావోద్వేగాలతో నిండిన జంతువులు. వాటిలో కనిపించే కొన్ని ప్రవర్తనలు మనిషిలో కనిపించే సహజ మానవీయ లక్షణాలను తలపిస్తాయి. వాటిలో ముఖ్యంగా ఒకటి — చనిపోయిన ఏనుగుల పట్ల చూపే గౌరవం, శోకం, జ్ఞాపకం. ఇది కేవలం ఓ జీవికి మరణం సంభవించినప్పుడు సహజంగా జరిగే సంఘటన కాదుగాని, ఒక అసాధారణమైన శబ్దరహిత శ్రద్ధాంజలి.

1. తప్పనిసరిగా చూసేందుకు వస్తాయి:

ఏనుగు సమూహంలో (herd) ఒకటి చనిపోతే, మిగిలిన ఏనుగులు ఒక్కొక్కటిగా దగ్గరకు వచ్చి దానిని పరిక్షిస్తాయి. తలతో నెమ్మదిగా తాకుతాయి, కొన్నిసార్లు తమ కళ్ళు చెమ్మగిల్లినట్టుగా కనిపిస్తాయి. ఇది ఒక విచారం, స్వీకారం మేళవించిన స్పందన.

2. మట్టితో కప్పే ప్రయత్నం చేస్తాయి:

మృతదేహం చుట్టూ ఆకులు, చెట్ల కొమ్మలు, మట్టి వంటి వాటిని తెచ్చి వేసే ప్రయత్నం చేస్తాయి. కొన్నిసార్లు మృతదేహాన్ని పూర్తిగా కప్పేలా ప్రయత్నిస్తాయి. ఇది మానవుల శవ సంస్కారాలలో కనిపించే "అంత్యక్రియ" లాంటి ఆచరణగా భావించవచ్చు.

3. తిరిగి తిరిగి చూసేందుకు వస్తూ ఉండడం:

ఏనుగు చనిపోయిన ప్రదేశాన్ని మిగిలిన ఏనుగులు చాలా రోజుల తరువాత కూడా గుర్తుంచుకుని ఆ ప్రదేశానికి తిరిగి వస్తాయి. అప్పటికీ అది మృతదేహం అని తెలిసినా, దానిపై గౌరవం, క్షణమాత్ర నిశ్శబ్దత కనబరుస్తాయి. ఇది జ్ఞాపకశక్తికి, అనుబంధానికి నిదర్శనం.

4. శబ్దం లేకుండా నివాళి:

ఇవి మృతదేహం దగ్గర పెద్దగా చప్పట్లు, అరుపులు చేయవు. నిశ్శబ్దంగా, నెమ్మదిగా అప్రతిఘటితమైన శోకంతో ఉంటాయి. ఇది ఒక భావోద్వేగ నిశ్శబ్దత – మూగ జీవి హృదయం ఎలా స్పందిస్తుందో చూపించే దృశ్యం.

5. చనిపోయిన పిల్ల ఏనుగుల పట్ల తల్లి స్పందన:

కొన్ని తల్లీ ఏనుగులు తమ మృత శిశువును రోజులు తరబడి తోసుకుంటూ తిరుగుతాయి. అది చనిపోయిందని తెలిసినా, విడిచిపెట్టేందుకు ఒప్పుకోవు. ఇది అత్యంత ఉద్వేగభరితమైన సంఘటనగా భావించాలి. ఇది ప్రేమ, మానసిక అనుబంధం, తల్లితనానికి ప్రబలమైన గుర్తింపు.

అనేక వన్యప్రాణి శాస్త్రవేత్తలు (wildlife ethologists) చేసిన పరిశోధనల ద్వారా ఈ ప్రవర్తనను "Elephant Mourning Behaviour"గా గుర్తించారు. ఇవి కేవలం శారీరక స్పందనలు కాదు, తాత్త్వికంగా, మానసికంగా భావోద్వేగ శక్తికి సూచనలు.

4. మనుషుల పట్ల స్పందన: మనుషుల నుంచి సహాయం అందినప్పుడు – తినిపించినప్పుడు, రక్షించినప్పుడు – ఏనుగులు మానవుల పట్ల విశేషమైన విశ్వాసాన్ని పెంచుకుంటాయి. కొన్ని సందర్భాల్లో గాయపడిన ఏనుగులు తాము సహాయం పొందిన దారిలో తిరిగి వస్తూ ఉండటం, మందులు వేసిన వ్యక్తిని గుర్తించి దగ్గరవడం వంటి ఉదాహరణలు ఎన్నో ఉన్నాయి.

ఏనుగులు మనుషుల కన్నా ఎక్కువగా జీవన విలువలు అర్థం చేసుకుంటున్నాయని చెప్పడంలో అతిశయోక్తి లేదు. అవి తమ సమూహానికి, కుటుంబానికి, మరణించిన సభ్యులకు చూపే గౌరవం చూసినవారిని విస్తుపోయేలా చేస్తుంది. మనం కూడా ఈ మూగ జీవుల నుండి నేర్చుకోవాల్సిన సమయం వచ్చింది.

ఏనుగులలో కనిపించే ఈ సహానుభూతి, సహకార భావం మనుషులు నేర్చుకోవలసిన గుణాలు. ఈ అపూర్వమైన జీవుల్ని మనం మానవీయమైన దృష్టితో చూస్తూ వాటి నివాసాలను రక్షించడం, వాటికి అవసరమైన జీవన వాతావరణాన్ని కల్పించడం మన బాధ్యత.

ఇటువంటి సంఘటన మనిషికి, ప్రకృతికి మధ్య ఉండే సహజ అనుబంధానికి బలమైన గుర్తింపుగా నిలుస్తుంది. ఈ మూగజీవులలో వుండే క్షమాశీలత, జాగ్రత్త, ప్రేమ వంటి భావోద్వేగాలు మనుషుల్లోనూ మరింతగా పెరగాలని ఈ సంఘటన సూచిస్తుంది.

ఏనుగుల ప్రవర్తన మానవ స్వభావాన్ని మించిపోయే స్థాయిలో ఉంటుంది. అవి మానవతను అర్థం చేసుకోగల జీవులు. ఇవి మనతో మమేకమవుతాయి, అవసరమైతే రక్షణ కల్పిస్తాయి. ఈ సమాజానికి నిజమైన అభివృద్ధి కావాలంటే మనం పర్యావరణాన్ని, వాటిల్లోని జీవకోటిని సురక్షితంగా కాపాడాల్సిందే. ఎందుకంటే... ఒక ఏనుగు చూపే ప్రేమ ఎప్పుడూ స్వార్థరహితం – అది మనిషికంటే ఎక్కువ అనిపించవచ్చు!