ట్రంప్ రాకతో బంగ్లాదేశ్ పాలకుల్లో గుబులు మొదలయిందా?

బంగ్లాదేశ్‌లోని విధాన ప్రణాళికదారులలో కొత్త ఆందోళన ఏమిటంటే, ట్రంప్, ఎన్నికల ముందు, ముస్లిం ఆధిపత్య దేశంలో హిందువులపై మతపరమైన దాడులను తప్పుపట్టడమే కాకుండా, భారతదేశంతో, అతని "మంచి స్నేహితుడు" నరేంద్రతో సంబంధాలను బలోపేతం చేస్తానని హామీ ఇచ్చారు.

ఇటీవలి హసీనా దేశం నుంచి నిష్క్రమించడంతో, భారత్ ప్రభావం కూడా గణనీయంగా తగ్గిందని ఢాకాలోని ముహమ్మద్ యూనస్ నేతృత్వంలోని తాత్కాలిక ప్రభుత్వం చాలా సంతోషంగా ఉంది. దేశంలో ఢిల్లీ మళ్లీ బలమైన స్థావరాన్ని పొందే అవకాశం ప్రస్తుత పరిపాలకులకు స్వాగతించే విషయం కాదు.

బంగ్లాదేశ్‌లో సుదీర్ఘకాలం పాటు పనిచేసిన నాయకురాలు హసీనా, అయితే ఉద్యోగాలలో అవలంభిస్తున్న అన్యాయమైన కోటాపై విద్యార్థులు ఉద్యమం చేయడంతో ఆగష్టు 5న హసీనా దేశం విడిచి పారిపోయారు. బంగ్లా మాజీ పాలకురాలకు న్యూఢిల్లీ ఆశ్రయమిచ్చింది.

తన మైక్రోక్రెడిట్ సిస్టమ్ ద్వారా మిలియన్ల మంది పేద బంగ్లాదేశీయుల జీవితాలను విజయవంతంగా మార్చిన గ్రామీణ బ్యాంక్‌లో చేసిన పనికి ప్రశంసలు అందుకున్న యూనస్, విద్యార్థుల ఒత్తిడితో, ఆపద్ధర్మ ప్రభుత్వానికి నాయకత్వం వహించి దేశాన్ని నడిపిస్తున్నారు. భారత్ లోని పెద్ద సంఖ్యలో ప్రజలు హసీనాను తొలగించడానికి యూఎస్ డిమాండ్లను అంగీకరించకపోవడమే కారణమని భావిస్తున్నారు.

ప్రస్తుత సలహాదారు యూనస్ ను వాషింగ్టన్ తీసుకొచ్చి పెట్టిందని భారతీయులు బలంగా నమ్ముతున్నారు. డెమోక్రటిక్ పార్టీలో ఇద్దరు చాలా ప్రభావవంతమైన నాయకులు బిల్- హిల్లరీ క్లింటన్‌లతో యూనస్ తన సాన్నిహిత్యాన్ని, సుదీర్ఘ స్నేహాన్ని ఎల్లప్పుడూ చాటుకున్నాడు. ముఖ్యంగా కేర్‌టేకర్ పరిపాలనకు నాయకత్వం వహించినప్పటి నుండి ఇది బహిరంగంగా బయటపడింది.

ఈ పాయింట్‌ను మరింత విస్తరించడానికి, యూనస్ సెప్టెంబరులో US పర్యటన సందర్భంగా క్లింటన్ గ్లోబల్ ఇనిషియేటివ్ 2024 ఈవెంట్‌కు హాజరు కావడమే కాకుండా, మాజీ అమెరికన్ ప్రెసిడెంట్ బిల్ క్లింటన్‌తో వేదికను పంచుకుంటూ, తన ప్రత్యేక సహాయకుడు మహ్ఫుజ్ ఆలంతో సహా ఇద్దరు యువకులను పరిచయం చేశాడు. హసీనాను తొలగించిన తిరుగుబాటులో వారి పాత్రను ప్రశంసించారు.

ఈ సందర్భంగా యూనస్ మాట్లాడుతూ.. “ఇది అద్భుతంగా ఉంది... వారు మాట్లాడే విధానం, నేను ఎప్పుడూ వినని భాష. వారు ప్రపంచం గురించి మాట్లాడతారు, వారు దేశం గురించి మాట్లాడతారు, వారు తమను తాము నిర్మించుకోవాలని కోరుకుంటారు. దానిని సాధించడానికి సిద్ధంగా ఉన్నారు. "కాబట్టి, దయచేసి వారికి సాయం చేయండి, వారికి మద్దతు ఇవ్వండి. తద్వారా వారి కలలు నెరవేరుతాయి. ఇది మేము కలిసి తీసుకునే బాధ్యత. మీరు మాతో ఉంటారు.” అతను చేయి పట్టుకుని అమెరికా మాజీ అధ్యక్షుడిని వేడుకున్నాడు.

ఢాకాలోని చాలా మంది పరిశీలకులు ఈ వ్యాఖ్యలు ఇప్పుడు యూనస్‌ను వెంటాడవచ్చని చెబుతున్నారు. ట్రంప్‌కు డెమొక్రాట్‌లతో మాత్రమే కాకుండా ముఖ్యంగా క్లింటన్‌లతో చాలా కాలంగా ఉన్న సంబంధాన్ని బట్టి, ట్రంప్ ఇప్పుడు బలంగా యూనస్ ను వెంటాడే ప్రమాదం ఉందని భావిస్తున్నారు.

కానీ గ్రామీణ బ్యాంక్‌లో తన పనికి నోబెల్ బహుమతిని అందుకున్న ప్రపంచవ్యాప్త గుర్తింపు పొందిన ఆర్థికవేత్త యూనస్, ఆర్థిక వ్యవస్థను తిరిగి గాడిలో పెట్టడానికి ప్రస్తుత పరిపాలనకు నాయకత్వం వహించిన యూనస్ USలో ద్వైపాక్షిక మద్దతును పొందారని సూచించే ప్రయత్నం జరుగుతోంది. యుఎస్ ఎన్నికల తర్వాత ఎన్నికైన అధ్యక్షుడిని అభినందించడానికి యూనస్ త్వరితగతిన, బంగ్లాదేశ్ - యుఎస్ మధ్య ద్వైపాక్షిక సంబంధాలు భవిష్యత్ సహకారం కోసం ఆశావాదాన్ని వ్యక్తం చేశారు.

అయితే, యూనస్‌పై ట్రంప్‌కు ఉన్న అనుమానాలను క్లియర్ చేయడంలో ఇటువంటి అభినందన సందేశాలు, కలిసి పని చేయాలనే కోరిక ఎంతవరకు వెళ్తుందో సందేహాస్పదంగా ఉంది. బంగ్లాదేశ్ మాజీ విదేశాంగ కార్యదర్శి తౌహిద్ హొస్సేన్, ప్రస్తుతం విదేశీ వ్యవహారాలకు సంబంధించిన సమస్యలపై తాత్కాలిక ప్రభుత్వానికి సలహా ఇస్తున్నారు, "డొనాల్డ్ ట్రంప్ ఎలా పని చేస్తారనే దానిపై ఏదైనా నిర్ణయానికి వచ్చే ముందు మేము వేచి ఉండి చూడాలి." అని చెబుతున్నారు.

వాణిజ్యం, రాజకీయ గతిశీలత, వాతావరణ మార్పులు, ప్రాంతీయ శక్తులతో బంగ్లాదేశ్ సంబంధాలను కవర్ చేసే సమస్యలపై US విదేశాంగ విధానంలో ట్రంప్ అధ్యక్షుడిగా కొన్ని మార్పులు తీసుకురావచ్చని నిపుణులు భావిస్తున్నారు. బంగ్లాదేశ్‌కు ద్వైపాక్షికంగా, ప్రపంచ బ్యాంక్, అంతర్జాతీయ ద్రవ్య నిధి ద్వారా  US ఆర్థిక సాయం అవసరం. ఢాకాలో డాలర్ నిల్వలు అడుగంటాయి.

అందుకే ద్రవ్య సంస్థల మద్ధతు అవసరం. " బంగ్లాదేశ్ స్థిరంగా, శాంతియుతంగా ఉండేలా చూడటం US ఆసక్తిలో కూడా ఉంది" అని వాషింగ్టన్‌లో రాయబారిగా పనిచేసిన మాజీ బంగ్లాదేశీ దౌత్యవేత్త హుమాయున్ కబీర్ చెప్పారు. "బంగ్లాదేశ్ సంక్షోభం మొత్తం ప్రాంతాన్ని ప్రభావితం చేసే విధంగా ఉంది" అని ఆయన చెప్పారు.

బంగ్లాదేశ్‌లోని విధాన ప్రణాళికలు, ఆర్ధిక విధానాలు, మైనారిటీలైన హిందూవులపై జరుగుతున్న హింస పై ట్రంప్ చేసిన ప్రకటన అక్కడి పాలకులల్లో గుబులు పుట్టించింది. ట్రంప్ తన ప్రకటనలో, “బంగ్లాదేశ్‌లో మొత్తం గందరగోళ స్థితిలో ఉన్న హిందువులు, క్రైస్తవులు, ఇతర మైనారిటీలపై దాడి చేసి దోపిడీకి గురవుతున్న అనాగరిక హింసను నేను తీవ్రంగా ఖండిస్తున్నాను. ఇది నా పరిశీలనలో ఎప్పుడూ ఉంది ” అని వ్యాఖ్యానించారు. "నా పరిపాలనలో, మేము భారత్ లోని నా మంచి స్నేహితుడు, ప్రధాని మోడీతో మా గొప్ప భాగస్వామ్యాన్ని కూడా బలోపేతం చేస్తాము" అని ఆయన అన్నారు.

బంగ్లాదేశ్‌లోని మత హింసాత్మక సంఘటనలు హసీనా సృష్టించిన కథనమని, బంగ్లాదేశ్ తన 16 ఏళ్ల సుదీర్ఘ కాలంలో చితికిపోయిన దేశాన్ని బాగుచేయడానికి బంగ్లాదేశ్ ఎదుర్కొంటున్న సవాళ్లను దారి మళ్లించడానికి భారత్ మద్దతునిచ్చిందని బంగ్లాదేశ్ పరిశీలకులు అభిప్రాయపడ్డారు. హసీనా నిష్క్రమణ నేపథ్యంలో దేశం అల్లకల్లోలంగా ఉన్న సమయంలో మతపరమైన దాడుల ఘటనలు జరిగాయని కూడా వారు వాదిస్తున్నారు. కానీ ఆశ్చర్యంగా కొన్ని రోజులకే దానిని తిరస్కరించారు.

చిట్టగాంగ్‌లో హిందువులకు వ్యతిరేకంగా జరిగిన హింసతో సహా ఇటీవలి వారాల్లో జరిగిన హింసలో చాలావరకు మత ఘర్షణలుగా వర్ణించబడుతున్న "రాజకీయ" ఘర్షణలు అని బంగ్లాదేశ్ అధికారులు వాదిస్తున్నారు.

ఈ దాడుల వెనుక "ఉగ్రవాదులు" ఉన్నారని భారతదేశం పేర్కొంది. బంగ్లాదేశ్ నేరస్థులకు వ్యతిరేకంగా చర్య తీసుకోవాలని, మైనారిటీల భద్రతకు గట్టి చర్యలు తీసుకోవాలని కోరింది. కానీ కేర్ టేకర్ ప్రభుత్వం వేగంగా విశ్వసనీయతను కోల్పోతోంది.

కానీ బంగ్లాదేశ్‌లో హసీనాను "బంగ్లాదేశ్ మాజీ ప్రధానమంత్రి"గా భారతదేశం వర్ణించడం, హసీనాను తిరిగి అధికారంలోకి తీసుకురావడంలో మోదీ ప్రభుత్వం చురుకైన పాత్ర పోషిస్తుందనే ఊహాగానాలకు స్వస్తి పలికింది. ఏది ఏమైనప్పటికీ, బంగ్లాదేశ్‌లో ద్రవ్యోల్బణం 10.87 శాతానికి పైగా పెరగడంతో, ఆహార ధరలు, ముఖ్యంగా బియ్యం, కూరగాయల ధరలు, శాంతిభద్రతలు దిగజారడం, దోపిడీ, హింసతో సహా, యూనస్ తాత్కాలిక ప్రభుత్వం వేగంగా విశ్వసనీయతను కోల్పోతోంది.

పరిస్థితి మరింత దిగజారడం కొనసాగితే, రాబోయే రోజుల్లో హసీనా, అవామీ లీగ్ బంగ్లాదేశ్‌లో రాజకీయ కార్యకలాపాలను పునరుద్ధరించినట్లయితే, ఆమె మోదీ - ట్రంప్‌ల మద్దతుపై ఆధారపడే అవకాశం ఉంది. ఆ సవాలుకు యూనస్, హసీనా వ్యతిరేకులు ఎలా స్పందిస్తారో చూడాలి.