1948లో కులం ప్రస్తావన లేదు: చట్ట సవరణలే మార్గం!

ప్రారంభ అంశం:

జనాభా గణనలో కుల గణనకు తగిన చట్టబద్ధ ఆధారం లేకపోవడాన్ని కొంతమంది అధికార వర్గాలు అవగాహన లేకుండా లేదా ఉద్దేశపూర్వకంగా తప్పుగా అర్థం చేసుకొని కేంద్ర ప్రభుత్వాన్ని తప్పుదారి పట్టిస్తున్నారు. ఇది చట్టపరమైన అభద్రతకే కాకుండా ప్రజల హక్కులను ఉల్లంఘించే ప్రమాదం కూడా. గతంలో SECC–2011లో జరిగిన విధ్వంసాన్ని పునరావృతం కాకుండా పార్లమెంటు చట్ట సవరణ ద్వారానే చట్ట మార్గం నిర్మించాలి. కుల గణన అనేది రాజకీయ ఆయుధం కాదు — ఇది రాజ్యాంగం ప్రతిపాదించిన సామాజిక న్యాయాన్ని అమలు చేసే ఒక శాస్త్రీయ చర్య.

“సామాజిక గణాంకాలు అన్యాయాన్ని చూపే అద్దంలా ఉండాలి.” — డా. బీఆర్. అంబేడ్కర్

1. 1931 తర్వాత కుల గణన ఆగింది – ఎందుకు?

భారతదేశంలో చివరిసారిగా కులాలపై అధికారిక గణన 1931లో జరిగింది. ఆ గణన సమయంలో ప్రజల కులాల గురించి ప్రత్యేక సమాచారాన్ని సేకరించారు. అయితే భారతదేశం స్వతంత్ర దేశంగా మారిన తర్వాత, 1951లో మొదటి స్వతంత్ర భారత గణన జరిగింది. కానీ దానిలో ‘కులం’ గురించి ఏ ప్రస్తావన లేకపోవడం ప్రారంభమైన విరామానికి నాంది పలికింది.

దీనికి ప్రధాన కారణం — జనాభా గణన చట్టం, 1948లో “కులం” అనే పదానికి ఎటువంటి ప్రాధాన్యత లేకపోవడం. ఈ చట్టం ప్రకారం, గణనాధికారులు ఎటువంటి సమాచారం సేకరించాలో కేంద్ర ప్రభుత్వం నిబంధనల రూపంలో నిర్ణయించాలి. కానీ “కుల గణన” అనేది నిబంధనల్లో కూడా లేకపోవడం వల్ల, ప్రభుత్వం గత 70 ఏళ్లుగా కులాలపై గణనను నిర్లక్ష్యం చేస్తూ వచ్చింది.

పలు ప్రభుత్వాలు పరిపాలన పరంగా కుల గణన అవసరమని ప్రకటించినప్పటికీ, చట్టం లోపం వల్ల అది నిరవధికంగా వాయిదా పడుతోంది. కేంద్ర ప్రభుత్వం 2011లో SECC నిర్వహించిందిగాని, అది జనాభా గణన చట్టం కింద కాకుండా వేరే సర్వే చట్రంలో జరిగింది.

ఈ సమయంలో కొన్ని అధికార వర్గాలు సెక్షన్ 8ను వక్రీకరించి, “కుల వివరాలను అడిగే అధికారం గణనాధికారులకు ఉందని” ప్రచారం చేశారు. కానీ చట్టాన్ని మౌలికంగా చదివితే, “కులం” అనే పదం లేకపోవడం స్పష్టంగా తెలుస్తుంది. దీంతో చట్టాన్ని సవరించకుండా కుల గణన చేపట్టడమంటే — చట్టవ్యతిరేక చర్యతో సమానం. చట్టంలో లేని అంశాన్ని కార్యనిర్వాహక శాఖ నిబంధనల ద్వారా చేర్చలేరు. చట్ట రూపకల్పన శాసనసభ హక్కు మాత్రమే. డెహ్లీ లాజ్ కేసు (AIR 1951 SC 332)

అందుకే, 1931 తర్వాత కుల గణన ఆగిపోయిన ప్రధాన కారణం — చట్టపరంగా “కులం” అనే అంశం జనాభా గణన చట్టంలో లేకపోవడమే. ఈ లోటును పార్లమెంటు చట్ట సవరణ ద్వారానే సరిదిద్దాలి.

2. సెక్షన్ 8లో స్పష్టత లేదు – నిబంధనలు పరిమితమైనవే

జనాభా గణన చట్టం, 1948లోని సెక్షన్ 8 అనేది గణనాధికారులకు ఏ ప్రశ్నలు అడగడానికి అధికారం ఉందో నిర్దేశించే విభాగం. ఇందులోని ప్రకారం, గెజిట్ నోటిఫికేషన్ ద్వారా కేంద్ర ప్రభుత్వం ప్రకటించిన ప్రశ్నల మేరకే గణనాధికారి ప్రజలను సంప్రదించాలి. అంటే, కేంద్ర ప్రభుత్వం ప్రత్యేకంగా ప్రకటించని సమాచారాన్ని అడగడం చట్టబద్ధం కాదు.

ఈ సెక్షన్‌ను ఆధారంగా చేసుకుంటూ కొంతమంది అధికారులు — “ఈ సెక్షన్ ప్రకారం అధికారులు ఎటువంటి సమాచారాన్ని అడిగినా గణన చట్ట విరుద్ధం కాదు” అని వాదన చేసేందుకు ప్రయత్నిస్తున్నారు. ఇది చట్టపరంగా పూర్తిగా తప్పు. ఎందుకంటే:

• సెక్షన్ 8 లో ‘కులం’ అనే పదానికి ఎటువంటి ప్రస్తావన లేదు.

• సెక్షన్ 8(1) ప్రకారం మాత్రమే, “ప్రామాణిక ప్రశ్నలు” ప్రభుత్వం ద్వారా ముందుగా జారీ కావాలి.

• సెక్షన్ 18 ప్రకారం వాటికి అనుగుణంగా న…

3. SECC–2011: కొత్త ప్రయత్నం, కానీ పరాజయం

2011లో జరిగిన సామాజిక, ఆర్థిక మరియు కుల గణన (SECC) కేంద్ర యుపిఏ–2 ప్రభుత్వం ద్వారా చేపట్టబడింది. అయితే ఇది జనాభా గణన చట్టం కింద జరగలేదు — ప్రాథమికంగా గ్రామీణ మరియు పట్టణాభివృద్ధి శాఖలు నిర్వహించాయి.

దీనిలో సాంకేతిక లోపాలు:

• రాష్ట్రాలవారీగా వేర్వేరు ఫార్మాట్‌లు

• Excel షీట్లలో భద్రపరచిన డేటా

• వర్గీకరణ కోడ్‌లు లేకపోవడం

• పునఃపరిశీలన లేకపోవడం

ఈ కారణంగా 46.73 లక్షల గణన లోపాలు నమోదయ్యాయి. అనేక చోట్ల గోత్రాలు, ఇంటిపేర్లు, వంశపేర్లను కులాలుగా నమోదు చేశారు.

SECCకి చట్టబద్ధత లేదు. తద్వారా సేకరించిన డేటాను ప్రభుత్వ విధానాల అమలులో ఉపయోగించలేరు. ఈ అంశాన్ని 2021లో కేంద్ర సామాజిక న్యాయశాఖ సుప్రీంకోర్టులో అఫిడవిట్ ద్వారా స్పష్టం చేసింది.

“SECC డేటా పాలసీ మేకింగ్‌కు పనికిరాదు” అని కేంద్రం అఫిడవిట్‌లో పేర్కొంది. కోర్టు …

4. పనగరియా కమిటీ – నివేదిక ఇవ్వలేదు

SECC డేటాను సమీక్షించేందుకు డా. అరవింద్ పనగరియా నేతృత్వంలో కమిటీ ఏర్పడినా:

• ఒక్క సమావేశం జరగలేదు

• నివేదిక సమర్పించలేదు

• పబ్లిక్ స్టేట్మెంట్ ద్వారా:

“SECC డేటా స్వరూపంగా శాస్త్రీయ స్థిరత్వం లేకుండా ఉంది. రాష్ట్రాల మధ్య ఫార్మాట్లు统一 లేవు. కులాల వర్గీకరణ కోడ్‌లు లేకపోవడం, కేంద్ర స్థాయి సమీక్ష వ్యవస్థ లేకపోవడం స్పష్టమైన లోపాలు. గణన డేటా NIC వద్ద Excel షీట్ల రూపంలో మాత్రమే భద్రపరచబడింది. ఇది పాలసీ తయారీకి ఆధారంగా ఉపయోగపడదని మా అభిప్రాయం.”

5. కేంద్రం అఫిడవిట్ – సుప్రీంకోర్టులో సాక్ష్యం

SECC–2011 గణనపై ప్రజల్లో, మాధ్యమాల్లో, న్యాయ రంగాల్లో అనేక సందేహాలు మరియు ఆశలు వ్యక్తమయ్యాయి. అనేక రాష్ట్రాల్లో ప్రజాప్రతినిధులు, ఉద్యమ నాయకులు, సామాజికవేత్తలు SECC డేటాను అధికారికంగా ప్రజల ముందు ఉంచాలని డిమాండ్ చేస్తూ సుప్రీంకోర్టును ఆశ్రయించారు.

ఈ నేపథ్యంలో, 2021 సెప్టెంబర్ 21న, కేంద్ర సామాజిక న్యాయ శాఖ అత్యున్నత న్యాయస్థానం అయిన సుప్రీంకోర్టులో ఆధికారిక అఫిడవిట్ దాఖలు చేసింది. ఈ అఫిడవిట్‌లో కేంద్రం స్పష్టంగా పేర్కొన్నది:

• SECC–2011 గణనలో ఘోరమైన లోపాలు ఉన్నాయి

• రాష్ట్రాలవారీగా ఫార్మాట్లు భిన్నంగా ఉండటం, కులాల వర్గీకరణ లేకపోవడం, కేంద్ర సమీక్షా వ్యవస్థ లేకపోవడం,

• Excel షీట్ల రూపంలో మాత్రమే డేటా NIC వద్ద భద్రపరచబడటం — వంటివి ప్రధాన లోపాలు

• ఈ డేటా పాలసీ మేకింగ్, రిజర్వేషన్లు, ప్రభుత్వ నిర్ణయాలకు ఉపయోగ…

6. ₹4,893 కోట్లు వృథా – ప్రజాధనాన్ని వృథా చేసిన వాస్తవం

SECC–2011 గణన కోసం రూ. 4,893.60 కోట్లు ఖర్చు చేశారు. ఇది స్వతంత్ర భారతదేశంలో జరిగిన అతిపెద్ద సామాజిక గణన ప్రయత్నం. గ్రామీణ, పట్టణాభివృద్ధి శాఖల ఆధ్వర్యంలో ఈ గణనను నిర్వహించారు. అయితే చట్టబద్ధత లేకుండా, శాస్త్రీయ వర్గీకరణ లేకుండా, సాంకేతిక లోపాలతో కూడిన ప్రక్రియ గణనను నిరుపయోగంగా మార్చింది.

SECC–2011లో 46.73 లక్షల లోపాలు నమోదయ్యాయి. గోత్రాలు, ఇంటిపేర్లు, వంశపేర్లు కులాలుగా నమోదు కావడం, Excel షీట్ల రూపంలో డేటా భద్రపరిచిన తీరు వంటి లోపాల వల్ల ప్రభుత్వ విధానాల కోసం ఈ గణనను ఉపయోగించలేమని కేంద్రం స్పష్టం చేసింది.

2021లో కేంద్ర సామాజిక న్యాయ శాఖ సుప్రీంకోర్టులో సమర్పించిన అఫిడవిట్‌లో ఈ గణనను విశ్వసనీయంగా ఉపయోగించలేమని ప్రకటించడం ద్వారా — వేల కోట్ల ప్రజా ధనం ప్రభుత్వ వ్యవస్థలపై నమ్మకాన్ని దెబ్బతీసే విధంగా వృథా అయిందని నిపుణులు అభిప్రాయపడుతున్నారు.

7. ఎస్ సి, ఎస్టీల (Scheduled Castes & Scheduled Tribes) గణన ఎలా సాధ్యమైంది?

భారతదేశంలో Scheduled Castes (అనుసూచి జాతులు) మరియు Scheduled Tribes (అనుసూచి గిరిజనులు) అనే వర్గాల గణన 1951 నుంచే నిరంతరంగా జరుగుతోంది. ప్రతి దశాబ్దపు జనాభా గణనలో వీరి గణన కోసం ప్రత్యేకంగా ప్రశ్నలు చేర్చడం, వాటిని నిబంధనల ద్వారా ప్రచురించడం, గణన ఫార్మ్‌లో చోటు కల్పించడం అనునిత్యం జరుగుతున్న ప్రక్రియ.

రాజ్యాంగ బలంతో SC, ST వర్గాలు భారత రాజ్యాంగంలోని షెడ్యూళ్లలో స్పష్టంగా గుర్తించబడ్డాయి. ఆ గుర్తింపుతో కేంద్ర ప్రభుత్వం:

• హోంమంత్రిత్వ శాఖ ద్వారా గణన షెడ్యూళ్లలో ప్రత్యేక కాలములు చేర్చింది

• రిజిస్ట్రార్ జనరల్ ఆఫ్ ఇండియా ద్వారా రాష్ట్రాలవారీగా దృఢమైన గణన నిర్వహణ విధానం ఏర్పాటు చేసింది

• పాలన, రిజర్వేషన్లు, శాసనసభ స్థానాలు వంటి వాటికి ఈ గణనల ఆధారంగా ప్రతిస్పందనాత్మక విధానాలు అమలు చేస్తోంది

8. గోప్యతా హక్కు – రాజ్యాంగ పరిరక్షణ అవసరం

భారత రాజ్యాంగంలోని ఆర్టికల్ 21 ప్రకారం ప్రతి పౌరునికి “జీవించే హక్కు” ఉంది. ఈ హక్కు లోపల వ్యక్తిగత గోప్యతా హక్కు (Right to Privacy) కూడా ప్రధానంగా অন্তర్భూతమైంది. వ్యక్తిగత డేటా అంటే — పేరు, కులం, మతం, ఆరోగ్య సమాచారం, ఆర్థిక వివరాలు — ఇవన్నీ వ్యక్తిగత గుర్తింపును ఏర్పరచే అంశాలు. కాబట్టి, గణన సమయంలో కులం వంటి సమాచారాన్ని సేకరించడం గోప్యతా హక్కును ప్రభావితం చేసే అంశం.

పుట్టస్వామి తీర్పు (2017) – ప్రధాన ఆధారం

సుప్రీంకోర్టు ఇచ్చిన పుట్టస్వామి vs యూనియన్ ఆఫ్ ఇండియా (2017) తీర్పు అనేది గోప్యతా హక్కుకు తిరుగులేని న్యాయపరమైన ఆధారం. ఇది ఒక విశాల బెంచ్ తీర్పు (9 జడ్జిల తీర్పు). ఈ తీర్పులో:

“గోప్యతా హక్కు భారత రాజ్యాంగంలోని ఆర్టికల్ 21 ద్వారా రక్షించబడుతుంది. ప్రభుత్వం వ్యక్తిగత సమాచారాన్ని సేకరించాలంటే మూడు ప్రమా…

9. ఇతర దేశాల్లో ఎలా?

భారతదేశంలానే సామాజిక, వంశపారంపర్య వైవిధ్యం కలిగిన అనేక ప్రజాస్వామ్య దేశాలు — వారి తమ చట్టాల ప్రకారం వర్గ/జాతి గణనను చట్టబద్ధంగా నిర్వహిస్తున్నాయి. కానీ ఈ దేశాల共 ఒక ముఖ్యమైన లక్షణం ఏమిటంటే — అవి చట్టంలో స్పష్టమైన అనుమతితో, గోప్యతా పరిరక్షణ నిబంధనలతో గణన నిర్వహిస్తున్నాయి.

అమెరికా: U.S. Census Bureau – Race/Ethnicity గణన

అమెరికాలో ప్రతి 10 ఏళ్లకోసారి జనాభా గణన జరుగుతుంది. దీన్ని U.S. Census Bureau నిర్వహిస్తుంది. ఇది Title 13 of the U.S. Code అనే చట్టం ఆధారంగా నిర్వహించబడుతుంది.

ప్రధాన లక్షణాలు:

• Race (జాతి): White, Black or African American, Asian, American Indian or Alaska Native, Native Hawaiian or Other Pacific Islander

• Ethnicity: Hispanic or Latino vs Non-Hispanic

ఈ గణన ఆధారంగా ప్రభుత్వ నిధుల పంపిణీ, విద్య, ఆరోగ్య…

10. ఎలాంటి మార్పులు చేయాలి?

SECC–2011లో జరిగిన అనుభవాలు, కేంద్రం దాఖలు చేసిన అఫిడవిట్, సుప్రీంకోర్టు తీర్పులు మరియు గోప్యతా హక్కుపై ఉన్న రాజ్యాంగబద్ధ ప్రమాణాలనంతటిని పరిగణనలోకి తీసుకుంటే — భవిష్యత్తులో కుల గణనను చట్టబద్ధంగా, న్యాయబద్ధంగా, ప్రజల విశ్వాసాన్ని కలిగించేలా నిర్వహించాలంటే కొన్ని కీలకమైన మార్పులు తప్పనిసరి.

1. జనాభా గణన చట్టం, 1948లో “కులం” అనే పదాన్ని చేర్చాలి

ప్రస్తుతం ఉన్న చట్టంలో “కులం” అనే పదానికి ఎటువంటి ప్రస్తావన లేదు. కాబట్టి:

• సెక్షన్ 3: నిర్వచనాలు భాగంలో “కులం” అనే పదాన్ని స్పష్టంగా నిర్వచించాలి

• సెక్షన్ 8లో అధికారుల ప్రశ్నలలో “కులం” కూడా ఉంటుందని చేర్చాలి

• పార్లమెంటు చర్చ ద్వారా రాజ్యాంగబద్ధంగా చట్ట సవరణ జరగాలి

ఈ మార్పులు లేకుండా ఏ ప్రభుత్వం చేసిన కుల గణన న్యాయపరంగా నిలబడదు.

2. సెక్షన్ 8A లాంటి కొత్త విభాగాన్ని చేర్చి గోప్యతా పరిరక్షణను చట్టబద్ధం చేయాలి

ప్రజల వ్యక్తిగత సమాచారం — కులం, వంశం, మతం, వ్యక్తిగత చరిత్ర వంటి అంశాల సేకరణ ⇒ ఆర్టికల్ 21 ప్రకారం గోప్యతా హక్కుతో ముడిపడి ఉంటుంది.

అందువల్ల:

• డేటా ఏ ఉద్దేశ్యంతో సేకరిస్తున్నారో స్పష్టంగా చెప్పాలి

• అందిన సమాచారం ఎవరూ దుర్వినియోగం చేయరాదని నిర్ధారించాలి

• వ్యక్తిగత డేటా అనధికారికంగా బయటకు వెళ్ళకుండా గట్టి రక్షణ చట్టం కలిగి ఉండాలి

ఈ ప్రయోజనాల కోసం ఒక కొత్త సెక్షన్ 8A జోడించాలి.

3. వినియోగ పరిమితులు మరియు భద్రతా ప్రమాణాలు చట్టంలో ఉండాలి

ప్రభుత్వం సేకరించిన డేటాను:

• కేవలం ప్రణాళికా ప్రయోజనాలకు మాత్రమే ఉపయోగించాలి

• వ్యక్తిగతంగా గుర్తించదగిన రీతిలో కాకుండా సమూహగణాంకాలుగా పొందుపరచాలి

• NIC లేదా డేటా సెక్యూరిటీ నిబంధనల ప్రకారం స్టోరేజ్, యాక్సెస్, డిలీషన్ విధానాలు రూపొందించాలి

ప్రతి రాష్ట్రం ఈ ప్రక్రియకు అనుగుణంగా మాత్రమే వ్యవహరించాలి.

 పార్లమెంటులో పూర్తి స్థాయి చర్చ మరియు రాష్ట్రాల భాగస్వామ్యం అవసరం

కుల గణన ఒక రాష్ట్రపరమైన లేదా పరిపాలనా చర్య మాత్రమే కాదు — ఇది రాజ్యాంగ హక్కులతో ముడిపడి ఉన్న సామాజిక చర్య. కాబట్టి:

• కేంద్ర ప్రభుత్వం దీనిపై పార్లమెంటులో పూర్తి స్థాయి చర్చ జరిపించాలి

• రాష్ట్రాల అభిప్రాయాలను తీసుకోవాలి

• ముసాయిదా బిల్లును ప్రజల ముందు ఉంచాలి (transparency)

ముగింపు సూచన:

భారతదేశంలో కుల గణనను చట్టబద్ధంగా చేయాలంటే:

చట్ట మార్పు + గోప్యతా రక్షణ + వినియోగ నియంత్రణ + పార్లమెంటరీ నైతిక ప్రమాణాలు ⇒ ఇవన్నీ కలిసిన చట్టపరమైన మార్గమే ఏకైక సుస్థిర పరిష్కారం.

11. ముగింపు

కుల గణన అనేది రాజకీయ లాభనష్టాల కోణంలో చూడవలసిన అంశం కాదు. ఇది భారత రాజ్యాంగం ప్రతిపాదించిన సామాజిక న్యాయ తత్వానికి అవసరమైన శాస్త్రీయ పద్ధతి. రాజ్యాంగం మనకు ఇచ్చిన సమానత్వం, సామాజిక, ఆర్థిక న్యాయం, ప్రాతినిధ్యం వంటి విలువలను అమలు చేయాలంటే — వాస్తవ గణాంకాలు అవసరం. గణన లేకుండా సంక్షేమం లేదు. గణన లేకుండా సామాజిక ప్రణాళికలూ అర్థవంతం కావు.

ఇప్పటివరకు జరిగిన SECC–2011 గణన ప్రయత్నం — చట్టపరమైన ఆధారం లేకుండా ఎలా ప్రజల నమ్మకాన్ని కోల్పోయిందో మనం చూసాం. ఆ గణనపై కేంద్రమే అఫిడవిట్ దాఖలు చేసి, దాన్ని విఘటిత డేటాగా తేల్చింది. ఇది మళ్లీ పునరావృతం కాకూడదు.

ఈసారి కుల గణన పూర్తిగా చట్టబద్ధంగా, పారదర్శకంగా, ప్రజల హక్కులను గౌరవించేలా ఉండాలి. జనాభా గణన చట్టంలో స్పష్టమైన మార్పులు, గోప్యతా హక్కుకు రక్షణ, డేటా వినియోగంపై నియంత్రణలు, డిజిటల్ భద్రతా ప్రమాణాలు — ఇవన్నీ కలిసే దీర్ఘకాలిక నమ్మకాన్ని ఏర్పరచగలవు.

ఇది రాజ్యాంగాన్ని గౌరవించే ప్రజాస్వామ్యానికి చేసిన ఒక నిజమైన కృషి అవుతుంది.

“సామాజిక గణాంకాలు అన్యాయాన్ని చూపించే అద్దంలా ఉండాలి.” — డా. బీఆర్. అంబేడ్కర్ గారి ఈ సూక్తిని తప్పకుండా కుల గణన ప్రారంభం నుంచి తుది దశ వరకు గమనంలో పెట్టుకోవడం అనివార్యం.