పాశమైలారం సిగాచీ ఫార్మా ఫ్యాక్టరీ ప్రమాదం ఎందుకు జరిగింది?
తెలంగాణ పారిశ్రామిక భద్రతపై సందేహాలు;
తెలంగాణలోని సంగారెడ్డి జిల్లాలోని పాశమైలారం ఇండస్ట్రియల్ ఏరియాలో సిగాచి ఇండస్ట్రీస్ ప్రైవేట్ లిమిటెడ్‌లో జూన్ 30, 2025న జరిగిన భీకర పేలుడు రాష్ట్రంలోనే అత్యంత ఘోరమైన పారిశ్రామిక ప్రమాదాల్లో ఒకటిగా నిలిచింది.
ఈ ప్రమాదం జరిగిన నాటికి 36 మంది కార్మికులు మరణించగా, 34 మంది తీవ్రంగా గాయపడ్డారు, వీరిలో 12 మంది క్రిటికల్ కండిషన్‌లో ఉన్నారు. ఇంత జరిగినా ప్రభుత్వం పారిశ్రామిక రంగం విషయంలో చాలా స్తబ్దుగా వ్యవహరించడం ఒకింత ఆశ్చర్యమైన విషయమనే చెప్పాలి. ఈ ఘటన ఫార్మసీ పరిశ్రమలో భద్రతా చర్యలు మరియు చట్టాల అమలులో తీవ్రమైన వైఫల్యాలను బహిర్గతం చేసింది. పారిశ్రామిక రంగంలో ముందుకెళ్ళాలని ప్రణాళికలు రచిస్తున్న తెలంగాణ ప్రభుత్వానికి ఈ ఘటన ఒక ఉలికిపాటు అనే చెప్పాలి. తెలంగాణలో పరిశ్రమలు ప్రమాద ఘంటికలు మోగిస్తున్న తరుణంలో ఈ వ్యాసం ఈ ప్రమాదం, సంబంధిత చట్టాలు, న్యాయస్థానాల తీర్పులు, భద్రతా చర్యలలో వైఫల్యం మరియు దాని పరిశ్రమ, సమాజంపై ప్రభావాన్ని విశ్లేషిస్తుంది.
ప్రమాదం వివరాలు
సిగాచి ఇండస్ట్రీస్‌లో సోమవారం ఉదయం 9:30 గంటల సమయంలో జరిగిన ఈ పేలుడు, మైక్రోక్రిస్టలైన్ సెల్యులోస్ (MCC) డ్రైయర్ యూనిట్‌లో సంభవించింది. ఈ యూనిట్ ఫార్మసీ, సౌందర్య, ఆహార పరిశ్రమలలో బైండింగ్ ఏజెంట్‌గా ఉపయోగించే MCCని ఉత్పత్తి చేస్తుంది. పేలుడు ఫలితంగా నాలుగు అంతస్తుల భవనం కూలిపోయింది, దీనిలో 143 మంది కార్మికులు పనిచేస్తున్నారని అధికారులు ధృవీకరించారు. ప్రమాద సమయంలో 90 మంది కార్మికులు ఉన్నట్లు అంచనా. ఈ ఘటనలో చాలా మంది కార్మికులు బీహార్, ఉత్తరప్రదేశ్, ఒడిశా నుంచి వలస వచ్చినవారు.
సంబంధిత చట్టాలు, ఉల్లంఘనలు
ఈ ప్రమాదం ఫ్యాక్టరీలలో భద్రతా చర్యలను నియంత్రించే కేంద్ర, రాష్ట్ర చట్టాల ఉల్లంఘనను సూచిస్తుంది. కేంద్ర స్థాయిలో, ఫ్యాక్టరీస్ యాక్ట్, 1948 ప్రకారం, పార ప్రమాదాలను నివారించడానికి ఫ్యాక్టరీలు భద్రతా ప్రమాణాలను పాటించాలి. ఈ చట్టం ప్రకారం, రసాయనాలు ఉపయోగించే యూనిట్లలో రిస్క్ అసెస్‌మెంట్, రెగ్యులర్ ఇన్‌స్పెక్షన్స్, మరియు కార్మికులకు శిక్షణ తప్పనిసరి. అదేవిధంగా, తెలంగాణ ఫ్యాక్టరీస్ రూల్స్, 1950 కింద, మేజర్ యాక్సిడెంట్ హజార్డ్ (MAH) యూనిట్లలో భద్రతా ఆడిట్‌లు, ఫైర్ సేఫ్టీ చర్యలు తప్పనిసరి.తెలంగాణ డిపార్ట్‌మెంట్ ఆఫ్ ఫ్యాక్టరీస్ డేటా ప్రకారం, గత ఐదేళ్లలో 700 పారిశ్రామిక ప్రమాదాలు సంభవించాయి, వీటిలో 500 ఫార్మా, కెమికల్ యూనిట్లలో జరిగాయి. ఈ డేటా భద్రతా చర్యలలో తీవ్రమైన లోపాలను సూచిస్తుంది. సిగాచి ఇండస్ట్రీస్‌లో జరిగిన పేలుడు, స్టాటిక్ ఛార్జ్ మరియు రియాక్టర్‌లో ప్రెషర్ బిల్డ్-అప్ వల్ల సంభవించినట్లు ఫ్యాక్టరీస్ డిపార్ట్‌మెంట్ అధికారులు అనుమానిస్తున్నారు. ఈ రకమైన ప్రమాదాలను నివారించడానికి రెగ్యులర్ ఇన్‌స్పెక్షన్స్, స్టాటిక్ ఛార్జ్ డిశ్చార్జ్ సిస్టమ్స్ అవసరం, కానీ ఈ యూనిట్‌లో అవి సమర్థవంతంగా అమలు కాలేదని స్పష్టమవుతోంది.
గతంలో హెచ్చరికగా న్యాయస్థానాల తీర్పులు
పారిశ్రామిక భద్రతకు సంబంధించి సుప్రీం కోర్టు మరియు హైకోర్టులు గతంలో ఇచ్చిన తీర్పులు ఈ ప్రమాదం యొక్క తీవ్రతను మరింత స్పష్టం చేస్తాయి. 1987లో సుప్రీం కోర్టు శ్రీరామ్ ఫుడ్స్ అండ్ ఫెర్టిలైజర్స్ కేసులో, రసాయన పరిశ్రమల్లో "అబ్సల్యూట్ లయబిలిటీ" సూత్రాన్ని రూపొందించింది, దీని ప్రకారం ప్రమాదాలకు కారణమైన కంపెనీలు పూర్తి బాధ్యత వహించాలి. అదేవిధంగా, 2013లో ఆంధ్రప్రదేశ్ హైకోర్టు ఒక రసాయన ఫ్యాక్టరీ ప్రమాదంపై తీర్పు ఇస్తూ, రెగ్యులర్ సేఫ్టీ ఆడిట్‌లు, కార్మికులకు శిక్షణ, మరియు ఎమర్జెన్సీ రెస్పాన్స్ సిస్టమ్స్ తప్పనిసరని నొక్కిచెప్పింది.ఈ తీర్పులు ఉన్నప్పటికీ, సిగాచి ఇండస్ట్రీస్‌లో జరిగిన ప్రమాదం భద్రతా చర్యలలో వైఫల్యాన్ని సూచిస్తుంది. ఉదాహరణకు, జూన్ 25, 2025న హైదరాబాద్‌లో జరిగిన ‘పిల్లర్స్ ఆఫ్ ప్రొటెక్షన్’ సమావేశంలో, ఫార్మా యూనిట్లలో వార్షిక ఫైర్ ఆడిట్‌లు తప్పనిసరని డైరెక్టర్ జనరల్ ఆఫ్ తెలంగాణ ఫైర్ డిజాస్టర్ రెస్పాన్స్ శాఖ, Y. నాగి రెడ్డి సూచించారు. అయినప్పటికీ, ఈ సమావేశం జరిగిన ఐదు రోజులలోనే ఈ ఘోర ప్రమాదం సంభవించడం భద్రతా చర్యల అమలులో పరిశ్రమ యొక్కవైఫల్యాన్ని సూచిస్తుంది.
కార్మికుల భద్రతలో వైఫల్యం
సిగాచి ఇండస్ట్రీస్‌లో జరిగిన ప్రమాదం కార్మికుల భద్రతలో తీవ్రమైన లోపాలను బహిర్గతం చేసింది. ఫ్యాక్టరీలో ఎమర్జెన్సీ రెస్పాన్స్ సిస్టమ్ లేకపోవడం, కార్మికులకు తగిన శిక్షణ లేకపోవడం, మరియు స్టాటిక్ ఛార్జ్ డిశ్చార్జ్ సిస్టమ్స్ లేకపోవడం వంటి అంశాలు ప్రమాద తీవ్రతను పెంచాయి. అధికారులు స్టాటిక్ ఛార్జ్ మరియు రియాక్టర్ ప్రెషర్ బిల్డ్-అప్‌ను ప్రమాదానికి కారణంగా అనుమానిస్తున్నారు, కానీ ఈ రిస్క్‌లను నివారించే సాంకేతిక చర్యలు అమలు కాలేదు. అంతేకాక, ప్రమాదం తర్వాత బాధిత కుటుంబాలకు సమాచారం అందించడానికి హెల్ప్ డెస్క్ లేకపోవడం, రెస్క్యూ ఆపరేషన్స్‌లో జాప్యం వంటివి కార్మికుల పట్ల నిర్లక్ష్య వైఖరిని సూచిస్తాయి.పరిశ్రమ మరియు సమాజంపై ప్రభావంఈ ప్రమాదం ఫార్మసీ పరిశ్రమ మరియు సమాజంపై గణనీయమైన ప్రభావం చూపింది. సిగాచి ఇండస్ట్రీస్ షేర్లు రెండు రోజుల్లో 16.5% పతనమయ్యాయి, దీనివల్ల కంపెనీ మార్కెట్ క్యాప్ రూ. 1760 కోట్లకు పడిపోయింది. ఈ యూనిట్ కంపెనీ యొక్క 28% MCC ఉత్పత్తి సామర్థ్యాన్ని కలిగి ఉంది, మరియు 90 రోజుల పాటు ఈ యూనిట్ మూసివేయబడటం వల్ల ఆర్థిక నష్టం తప్పదు.సమాజంపై ప్రభావం మరింత గాఢంగా ఉంది. చాలా మంది బాధిత కార్మికులు వలస కార్మికులు, వీరి కుటుంబాలు ఆర్థిక సంక్షోభంలో పడ్డాయి. ప్రమాదంలో మరణించినవారి కుటుంబాలకు తెలంగాణ ప్రభుత్వం రూ. 1 కోటి, గాయపడినవారికి రూ. 10 లక్షల పరిహారం ప్రకటించింది, అలాగే తక్షణ సహాయంగా రూ. 1 లక్ష మరియు రూ. 50,000 అందజేస్తోంది. ప్రధానమంత్రి నరేంద్ర మోదీ కూడా రూ. 2 లక్షలు మరియు రూ. 50,000 పరిహారం ప్రకటించారు. అయినప్పటికీ, ఈ పరిహారం కార్మికుల కుటుంబాలకు ఆర్థిక, భావోద్వేగ నష్టాన్ని పూర్తిగా భర్తీ చేయలేదు.
ప్రభుత్వ చర్యలు, సిఫార్సులు
తెలంగాణ ప్రభుత్వం ఈ ప్రమాదంపై విచారణకు ఐదుగురు సభ్యులతో కూడిన కమిటీని నియమించింది. ఈ కమిటీలో చీఫ్ సెక్రటరీ, డిజాస్టర్ మేనేజ్‌మెంట్ స్పెషల్ చీఫ్ సెక్రటరీ, లేబర్, హెల్త్ ప్రిన్సిపల్ సెక్రటరీలు, అడిషనల్ డైరెక్టర్ జనరల్ ఆఫ్ ఫైర్ సర్వీసెస్ ఉన్నారు. ఈ కమిటీ ప్రమాద కారణాలను విశ్లేషించి, భవిష్యత్తులో ఇలాంటి ఘటనలను నివారించేందుకు సిఫార్సులు చేయనుంది. అదనంగా, ముఖ్యమంత్రి రేవంత్ రెడ్డి రాష్ట్రంలోని అన్ని రసాయన ఫ్యాక్టరీలలో ఇన్‌స్పెక్షన్స్ నిర్వహించాలని ఆదేశించారు.
ముగింపు
పాశమైలారం ప్రమాదం ఫార్మసీ పరిశ్రమలో భద్రతా చర్యలు మరియు చట్టాల అమలులో తీవ్రమైన లోపాలను బహిర్గతం చేసింది. ఫ్యాక్టరీస్ యాక్ట్, 1948 మరియు తెలంగాణ ఫ్యాక్టరీస్ రూల్స్, 1950ని కఠినంగా అమలు చేయడం, రెగ్యులర్ సేఫ్టీ ఆడిట్‌లు, కార్మికులకు శిక్షణ అందించడం వంటి చర్యలు తీసుకోకపోతే, ఇలాంటి ఘోర ప్రమాదాలు పునరావృతమవుతాయి. ఈ ఘటన ఫార్మసీ పరిశ్రమలో కార్మిక భద్రత మరియు చట్టపరమైన బాధ్యతలపై పునరాలోచనకు దారితీస్తుందని ఆశిద్దాం.
(గమనిక: వ్యాసంలోని వ్యక్తపరిచిన భావాలు రచయిత వ్యక్తిగతం మాత్రమే తప్ప గీతం యూనివర్సిటివి కాదు)