కుంభమేళాకి వెళ్తున్నారా, అయితే ఈ 5 మార్పులు గమనించండి

ప్రపంచంలోనే అతి పెద్ద సాంస్కృతిక సమ్మేళనం ప్రయాగరాజ్ మహా కుంభ మేళా. (Maha Kumbh Mela). ఈ మేళాకు ప్రపంచ వ్యాప్తంగా సుమారు 25 నుంచి 30 కోట్ల మంది హాజరవుతుంటారు. ఈ సందర్భంగా ఉత్తరప్రదేశ్ ప్రభుత్వం విస్తృత భద్రతా ఏర్పాట్లు చేసినప్పటికీ కొన్ని అపశృతులు చోటు చేసుకుంటూనే ఉన్నాయి. మౌని అమావశ్య నాడు జరిగిన తొక్కిసలాటలో దాదాపు 30కి మందికి పైగా చనిపోయినట్టు సమాచారం. మరో 80 మంది వరకు గాయపడ్డారని అధికారికంగా ప్రకటించినప్పటికీ ఆ సంఖ్య ఇంకా ఎక్కువగానే ఉండవచ్చునని భావిస్తున్నారు. ఈ నేపథ్యంలో ఉత్తర ప్రదేశ్ ప్రభుత్వం మరిన్ని కట్టుదిట్టమైన ఏర్పాట్లు చేసింది.

ఉత్తర ప్రదేశ్‌లోని ప్రయాగ్ రాజ్‌లో జరుగుతున్న ఈ మహా కుంభమేళాలో భక్తుల రద్దీ, రవాణా వ్యవస్థ పెరిగిన నేపథ్యంలో ప్రభుత్వం పలు కీలక నిర్ణయాలు తీసుకుంది. మహాకుంభమేళా సజావుగా సాగేందుకు ఇవి ఉపయోగపడతాయని ప్రకటించింది. ఈ మార్పులు భక్తులు సురక్షితంగా ఆయా ప్రాంతాలను చేరుకోవడానికి సహాయపడతాయి.

భక్తుల రద్దీని నియంత్రించడానికి, ముఖ్యంగా ప్రధాన ఘాట్ల దగ్గర ప్రభుత్వం వివిధ చర్యలు తీసుకుంటోంది. ప్రతి గంటకు ఒక సెట్‌ అంటే కొంతమంది భక్తులను మాత్రమే అనుమతించడం ద్వారా రద్దీని కంట్రోల్ చేయాలని నిర్ణయించుకున్నారు. ముఖ్యమైన ఘాట్ల వద్ద రద్దీని తగ్గించడం, భక్తులకు బాగా ప్రాధాన్యత ఇవ్వడం, వృద్ధులు, వికలాంగులు, మహిళల కోసం ప్రత్యేక ఏర్పాట్లు చేసేందుకు ఈ చర్యలు తీసుకున్నట్టు ప్రభుత్వం తెలిపింది.

మహా కుంభమేళా ప్రాంతంలో పర్యటించే భక్తుల రాకపోకలను నియంత్రించేందుకు ఫిబ్రవరి 4 వరకు "నో వెహికల్ జోన్" (No Vehicle Zone) అమలు చేయాలని నిర్ణయించారు. అంటే భక్తులు కుంభమేళా ప్రదేశంలో అడుగు పెట్టే ముందు తమ వాహనాలను ఆయా ప్రాంతాలలో మాత్రమే పార్క్‌ చేయాల్సి ఉంటుంది. ఈ క్రమంలో వీలైనంత వరకు అందరికీ పబ్లిక్ ట్రాన్స్ పోర్ట్ అందుబాటులో ఉండేలా చూస్తున్నారు. దీని ద్వారా ట్రాఫిక్ జామ్, రద్దీని తగ్గించేందుకు అవకాశం ఉంటుంది.

ఇతర రాష్ట్రాల వాహనాలకు అనుమతి తప్పనిసరి..

మహా కుంభమేళా ఉత్సవంలో ఇతర రాష్ట్రాల నుంచి వచ్చే వాహనాలకు అనుమతి ఇవ్వకూడదని నిర్ణయించారు. ప్రత్యేకంగా ఇతర రాష్ట్రాల నుంచి వచ్చే వాహనాలు ఆ ప్రాంతంలో ప్రవేశించకుండా ఉండేలా ఏర్పాట్లు చేశారు. ఈ నిర్ణయం తీసుకున్న నేపథ్యంలో భక్తులు ఆన్‌లైన్‌లో ముందుగా తమ వాహనాన్ని నమోదు చేసుకుని మాత్రమే పర్యటనకు రావాల్సి ఉంటుంది. ఈ చర్యకు అనుగుణంగా, వాహనాల సంఖ్యను కూడా నియంత్రించేందుకు ఇది సహాయపడుతుంది.

భక్తుల రవాణాను సులభతరం చేసేందుకు వీలుగా ప్రయాగ్ రాజ్‌ నగరంలో వన్‌ వే రూట్‌ వ్యవస్థ అమలు చేయాలని నిర్ణయించారు. ముఖ్యమైన ప్రాంతాలకు, ఘాట్ల దగ్గరకు వెళ్లే దారులను ఒకవైపుగా మార్చి, మరో వైపు నుంచి రాకపోకలను పూర్తిగా వేరే రూట్లతో నిర్వహించేందుకు ప్రత్యేక ఏర్పాట్లు చేశారు. ఈ విధంగా భక్తుల రవాణా మరింత సురక్షితంగా, సమర్థవంతంగా ఉండాలని ప్రభుత్వం ఆశిస్తోంది.

మహా కుంభమేళాలో సంప్రదాయంగా ఇచ్చే వీఐపీ పాస్‌లను రద్దు చేసింది. ముఖ్య అతిథులకు ప్రత్యేక ప్రాధాన్యత ఇవ్వడం కోసం గతంలో ఏర్పాటు చేసిన ఈ నిర్ణయాన్ని ఈసారి యూపీ ప్రభుత్వం రద్దు చేసింది. "వీఐపీ పాస్‌లు" ఇకపై ఇవ్వడం లేదని ప్రకటించింది. ఈ విధానం ద్వారా వీఐపీలు, సర్వసాధారణ భక్తులకు సమానమైన అవకాశం కల్పించబడుతుంది. ఈ నిర్ణయం వల్ల ప్రజల మధ్య అసమానతలు తగ్గిపోతాయని ప్రభుత్వం భావిస్తుంది. అంతేకాక ఇందులో వీఐపీ పాస్‌ల ద్వారా ఏర్పడే అనవసరమైన రద్దీని కూడా తొలగించాలని ప్రభుత్వం సంకల్పించింది. ప్రతీ సంవత్సరం కోట్లాది మంది భక్తులు కుంభమేళాలో పాల్గొంటూ తమ ఆధ్యాత్మికతను చాటుతుంటారు.

మహాకుంభమేళా వంటి పెద్ద భక్తి, సాంస్కృతిక సమాహారాల్లో తొక్కిసలాటలు (stampedes) నివారించడానికి కింది జాగ్రత్తలు తీసుకోవచ్చు:

1. సమర్థమైన ప్రజాపరిపాలన (Crowd Management)

భక్తుల ప్రవాహాన్ని నియంత్రించేందుకు సరైన మార్గదర్శకాలు, బారికేడ్లు ఏర్పాటు చేయాలి.

ప్రవేశం, నిష్క్రమణ మార్గాలు విస్తృతంగా ఉండాలి.

సందడి ఎక్కువగా ఉండే ప్రాంతాల్లో ‘వన్ వే’ విధానం అమలు చేయాలి.

2. టెక్నాలజీ వినియోగం

సీసీటీవీ కెమెరాలు అమర్చి భద్రతా బృందాలు నిరంతరం పర్యవేక్షణ చేయాలి.

డిజిటల్ అనౌన్స్‌మెంట్లు ద్వారా భక్తులకు సమయానుకూల సమాచారం అందించాలి.

మొబైల్ యాప్‌లు, SMS సేవలు ద్వారా సందర్శకులకు మార్గదర్శకాలు, జాగ్రత్తల సూచనలు పంపాలి.

3. పోలీసు, భద్రతా ఏర్పాట్లు

తగిన సంఖ్యలో పోలీసు సిబ్బంది, స్వచ్చంద సంస్థల సహాయ బృందాలు నియమించాలి.

అత్యవసర పరిస్థితుల్లో సమయానుకూలంగా స్పందించేందుకు క్విక్ రెస్పాన్స్ టీములు (QRTs) సిద్ధంగా ఉంచాలి.

4. స్పష్టమైన మార్గనిర్దేశం

ప్రవేశ, నిష్క్రమణ మార్గాల్లో స్పష్టమైన సంకేతాలు, సూచనలు ఏర్పాటు చేయాలి.

ప్రదేశాన్ని ముందుగానే ఖచ్చితంగా ప్రణాళికబద్ధంగా విభజించి, మార్గాలను నియంత్రించాలి.

5. భక్తులకు అవగాహన కల్పించడం

మైక్ అనౌన్స్‌మెంట్లు, బ్రోచర్లు, డిజిటల్ డిస్‌ప్లేలు ద్వారా భక్తులకు ఆచరణీయమైన సూచనలు ఇవ్వాలి.

తొక్కిసలాట సంభవించే ప్రమాదం ఉన్న ప్రాంతాల్లో సహనంగా, క్రమశిక్షణతో ముందుకు సాగాలని భక్తులకు అవగాహన కల్పించాలి.

6. అత్యవసర సేవలు సిద్ధంగా ఉంచడం

మెడికల్ బృందాలు, అంబులెన్సులు, ప్రథమ చికిత్సా కేంద్రాలు ఏర్పాటు చేయాలి.

ప్రమాదం జరిగిన వెంటనే తగిన చర్యలు తీసుకోవడానికి ఎమర్జెన్సీ రిస్పాన్స్ ప్లాన్ సిద్ధంగా ఉంచాలి.

7. ప్రత్యేక ప్రణాళికలు

వయసు మీద పడిన వారు, మహిళలు, చిన్నారులకు ప్రత్యేక మార్గాలు, సహాయ కేంద్రాలు ఏర్పాటు చేయాలి. యాత్రికులు గుమికూడే ప్రాంతాల్లో పరిమిత సంఖ్యలోనే భక్తులను అనుమతించాలి.

ఈ అన్ని చర్యలతో మహాకుంభమేళా వంటి భారీ ఉత్సవాల్లో భద్రతను మెరుగుపరిచి, తొక్కిసలాటలు నివారించవచ్చు.