ఉద్యోగ సృష్టిలోని లోపాలను.. ప్రోత్సాహకాలతో సరి చేయవచ్చా?
విత్తమంత్రి నిర్మలా సీతారామన్ మంగళవారం లోక్ సభ లో బడ్జెట్ ప్రవేశ పెట్టారు. ఇందులో యువతకు ఉద్యోగాలు కల్పించడానికి పెద్ద పీట వేసినట్లు కనిపిస్తోంది కానీ..
By : The Federal
Update: 2024-07-24 11:22 GMT
(కె. గిరి ప్రకాశ్)
లోక్ సభ లో మంగళవారం 2024-25 సంవత్సరానికి ఆర్థికమంత్రి నిర్మలా సీతారామన్ బడ్జెట్ ప్రవేశ పెట్టారు. దేశంలో ప్రధాన సమస్యగా ఉన్న ఉద్యోగ కల్పన పరిష్కరించడానికి ఇందులో కొన్ని చర్యలను ప్రతిపాదించారు. అందుకోసం ఉపాధి- అనుసంధాన ప్రొత్సాహాకాల శ్రేణిని ప్రవేశపెట్టింది.
విద్య, ఉపాధి, నైపుణ్య కార్యక్రమాల కోసం నిర్మలా సీతారామన్ ₹1.48 లక్షల కోట్లు కేటాయించారు. ఈ చర్యల వెనుక ఉద్దేశం మెచ్చుకోదగినదే అయినప్పటికీ, కాస్త లోతుగా పరిశీలిస్తే వాటి ప్రభావాన్ని బలహీన పరిచే అనేక లోపాలు, సవాళ్లు ఇందులో ఉన్నాయి.
అన్ని ప్రైవేట్ రంగాల్లో కొత్తగా ఉద్యోగాల్లోకి చేరిన వారికి మూడు వాయిదాలలో రూ. 15 వేల వరకూ వేతనం ప్రభుత్వమే ఇస్తుంది. దీనివల్ల 2.1 కోట్ల మందికి యువతకు ప్రయోజనం చేకూరుతుందని అంచనా. కానీ ఇవి ఆచరణలో ఎంత వరకూ అమలు చేస్తారనేది ఓ సందేహం.
కొత్త ఉద్యోగులందరికీ 2 సంవత్సరాలపాటు నెలకు ₹3,000 వరకు యజమానుల EPFO విరాళాలను ప్రభుత్వం రీయింబర్స్ చేస్తుంది. ఈ చొరవతో 50 లక్షల ఉద్యోగాలు వస్తాయని అంచనా. ఒక పథకం ఉద్యోగులు- యజమానులు ఇద్దరికి వర్తించడం ఇదే మొదటి సారి. ఇందులో మొదటి నాలుగు సంవత్సరాలలో ప్రభుత్వం పేర్కొన్నస్కేల్స్‌లో EPFO విరాళాల వల్ల 30 లక్షల మంది యువతకు ప్రయోజనం చేకూరుతుందని భావిస్తున్నారు.
పరిశ్రమల సహకారంతో వర్కింగ్ ఉమెన్స్ హాస్టళ్లను ఏర్పాటు చేయడం, క్రెచ్‌లను ఏర్పాటు చేయడం ద్వారా వర్క్‌ఫోర్స్‌లో మహిళల అధిక భాగస్వామ్యాన్ని సులభతరం చేస్తుందని కూడా ప్రభుత్వం భావిస్తోంది.
స్కీమ్ A: ఫస్ట్ టైమర్‌లు – మొదటి సారి ఉద్యోగంలో చేరిన వారికి లింక్ చేశారు – మొదటి 4 సంవత్సరాలలో పేర్కొన్న స్కేల్స్‌లో EPFO విరాళాల కోసం ఉద్యోగి - యజమాని ఇద్దరికీ ప్రోత్సాహకం – 30 లక్షల మంది యువతకు ప్రయోజనం చేకూరుతుందని అంచనా.
స్కీమ్ B: తయారీ రంగంలో ఉద్యోగ కల్పన - మొదటి సారి ఉద్యోగులతో అనుసంధానించబడి, మొదటి 4 సంవత్సరాలలో పేర్కొన్న స్కేల్స్‌లో EPFO విరాళాల కోసం ఉద్యోగి- యజమాని ఇద్దరికీ ప్రోత్సాహకం - 30 లక్షల మంది యువతకు ప్రయోజనం చేకూరుతుందని అంచనా.
స్కీమ్ సి: యజమానులకు మద్దతు - కొత్త ఉద్యోగులందరికీ ప్రభుత్వం నెలకు ₹3,000 వరకు యజమానుల EPFO విరాళాలను 2 సంవత్సరాల పాటు రీయింబర్స్ చేస్తుంది. ఈ ప్రోత్సాహకం వల్ల 50 లక్షల ఉద్యోగాలు వస్తాయని అంచనా.
విద్య మద్దతు
- ప్రభుత్వం ప్రమోట్ చేసిన ఫండ్ నుంచి గ్యారెంటీతో ₹7.5 లక్షల వరకు రుణాలు.
- ప్రతి సంవత్సరం 25,000 మంది విద్యార్థులకు సాయం చేయాలని లక్ష్యంగా పెట్టుకున్నారు. దేశీయ సంస్థలలో ఉన్నత విద్య కోసం ₹10 లక్షల వరకు రుణాలకు ఆర్థిక మద్దతు కేంద్రం అందిస్తుంది.
- ప్రతి సంవత్సరం 1 లక్ష మంది విద్యార్థులకు డైరెక్ట్ ఈ-వోచర్లు. వార్షిక వడ్డీ రాయితీ 3 శాతం ఉంటుందని ప్రకటించింది.
నైపుణ్య ప్రయత్నాలు
• 5-సంవత్సరాల కాలంలో 20 లక్షల మంది యువతకు నైపుణ్యం కల్పించేందుకు, 1,000 పారిశ్రామిక శిక్షణా సంస్థలు ఫలితాలను బేరీజు వేసుకుని హబ్-అండ్-స్పోక్ ఏర్పాట్లలో అప్‌గ్రేడ్ చేయబడతాయని పేర్కొంది.
• కోర్సు కంటెంట్, డిజైన్ పరిశ్రమ నైపుణ్య అవసరాలకు అనుగుణంగా ఉంటాయి.
• 5 సంవత్సరాలలో 1 కోటి మంది యువతకు 500 అగ్ర కంపెనీలలో ఇంటర్న్‌షిప్ అవకాశాలను అందించే పథకం.
• CSR నిధుల ద్వారా ₹6,000 ఒక్కసారి సాయంతో పాటు నెలకు ₹5,000 భత్యం అందించే పథకం.
నైపుణ్య ప్రయత్నాలను పెంచడంలో భాగంగా, 1,000 ఐటీఐలు.. హబ్-అండ్-స్పోక్ మోడల్‌లో అప్‌గ్రేడ్ చేసేందుకు ప్రణాళిక. అంతేకాకుండా, దేశీయ సంస్థల్లో ఉన్నత విద్య కోసం ₹10 లక్షల వరకు రుణాలకు ప్రభుత్వం ఆర్థిక సాయాన్ని అందిస్తుంది.
స్వల్పకాలిక దృష్టి
ప్రోత్సాహకాలు ప్రధానంగా దీర్ఘకాలిక ఉపాధి సుస్థిరత కంటే తక్షణ ఉద్యోగ సృష్టిని లక్ష్యంగా చేసుకుంటాయి. ఉదాహరణకు, ఒక నెల వేతన రాయితీ అనేది తాత్కాలికమైన చర్య, ఇది కొత్త ఉద్యోగాలకు శాశ్వత ఉద్యోగ భద్రత లేదా కెరీర్ అభివృద్ధికి దారితీయకపోవచ్చు. కెరీర్ పురోగతి అవకాశాలు, ఉద్యోగ నిలుపుదల చర్యలతో కూడిన సమగ్ర వ్యూహం లేకుండా, ఈ కార్యక్రమాలు కేవలం స్టాప్-గ్యాప్ పరిష్కారాలుగా మారే ప్రమాదం ఉంది.
అమలులో సవాళ్లు
ప్రయివేటు రంగం భారీఎత్తున ఉద్యోగాల నియమకాలను చేపట్టాలని భావించి ప్రభుత్వం ఈ పథకాన్ని ప్రారంభించింది. ఈ పథకం కింద, ప్రతి కంపెనీ 20,000 మంది ఇంటర్న్‌లను నియమించుకోవాలి. అయితే ఇది అమలు చేయడం కష్టం. ఉత్పత్తికి డిమాండ్ పెరగకపోతే ఏం చేయాలనేది ప్రాథమిక సమస్య. అలా జరిగితే ఫ్రెషర్లను నియమించుకోవడానికి ప్రైవేట్ కంపెనీలు వెనుకాడవచ్చు.
అలాగే, జీడీపీలో ప్రైవేట్ వినియోగం కూడా పడిపోతోంది. ఉదాహరణకు, భారతదేశం ప్రైవేట్ వినియోగం మార్చి 2024లో దాని నామమాత్రపు GDPలో 57.9 శాతంగా ఉంది, గత త్రైమాసికంలో 63.5 శాతం గా నమోదైంది. అంటే దాని వినియోగంలో క్షీణత నమోదు అయింది.
ప్రయివేటు వినియోగాన్ని పెంచేందుకు కృషి చేయకపోతే ప్రైవేట్ రంగంలో ఉద్యోగాల సంఖ్య తగ్గిపోతుంది. అలాగే ఉద్యోగాల నమోదు, సమ్మతి కోసం EPFOపై ఆధారపడటం సవాళ్లను కలిగిస్తుంది. ప్రత్యేకించి చిన్న, మధ్యతరహా సంస్థలకు (SMEలు) ఈ అవసరాలను నావిగేట్ చేయడానికి పరిపాలనా సామర్థ్యాన్ని కలిగి ఉండకపోవచ్చు.
అదనంగా, డైరెక్ట్ బెనిఫిట్ ట్రాన్స్‌ఫర్ (DBT) ద్వారా నిధుల పంపిణీ బ్యూరోక్రాటిక్ జాప్యాలను ఎదుర్కొనే అవకాశం ఉంది. వ్యాపారాలు, ఉద్యోగులకు అవసరమైన సమయంలో ఆర్థిక మద్ధతను అందించడానికి ఇది పరిమితం చేస్తుంది. అధికారిక ఉపాధిలో యువత భాగస్వామ్యం తగ్గుతున్న నేపథ్యంలో ఈ చర్యల ప్రభావం గురించి ప్రశ్నలు తలెత్తుతున్నాయి. యువతకు ఉద్యోగాలు కల్పించి గణాంకాలను మెరుగుపరుచుకునే బదులు నైపుణ్యం అసమతుల్యత, ఆర్థిక అస్థిరత వంటి ఈ క్షీణతకు దోహదపడే అంతర్లీన కారకాలను పరిష్కరించే మరింత సూక్ష్మమైన విధానం అవసరం.
శ్రామిక శక్తి విభిన్న అవసరాలను పరిష్కరించే మరింత సమగ్రమైన వ్యూహం, దీర్ఘకాలిక ఉపాధి స్థిరత్వాన్ని ప్రోత్సహిస్తుంది. అలాంటి ప్రోత్సాహకాలను భారత ఆర్థిక వ్యవస్థకు అర్థవంతమైన ఫలితాలుగా మార్చడంలో కీలకంగా మారతాయి.