ప్రధాని ‘మోదీ’ కేర్.. అంతా ప్రచార మాయేనా? కాగ్ ఏం చెప్పింది..

కింది చార్ట్ PRS, EPW, IJFMR, ఇండియన్ ఎక్స్‌ప్రెస్ నుంచి సేకరించిన డేటా ఆధారంగా PMJAY పథకం ఎదుర్కొంటున్న సవాళ్లను చూడవచ్చు:

2010లో, అప్పటి US అధ్యక్షుడు బరాక్ ఒబామా, అమెరికన్ పౌరులందరూ ఆరోగ్య బీమాను కలిగి ఉండాలనే అఫర్డబుల్ కేర్ యాక్ట్‌పై సంతకం చేశారు. అదేవిధంగా, 2018 PMJAY ను ప్రవేశ పెట్టారు. ప్రపంచ బ్యాంకు నివేదిక ప్రకారం భారతీయ జనాభాలో కేవలం 15 శాతం మంది మాత్రమే ఆరోగ్య బీమాను కలిగి ఉన్నారు, భారతీయులు వారి ఆరోగ్య సంరక్షణ ఖర్చులలో 94 శాతం వ్యక్తిగతంగా ఖర్చు చేసుకుంటున్నారు.

ప్రతి వెయి మందికి పడకల సామర్థ్యం దేశ వ్యాప్తంగా కేవలం 0.9 మాత్రమే. ఆరోగ్యం కోసం సొంత ఆదాయవనరుల నుంచి పోగు చేసిన మొత్తాలను అలాగే అప్పులు చేయడం, ఆస్తులు విక్రయించడం ద్వారా వైద్యం చేయించుకుంటున్నారు.

ఆయుష్మాన్ భారత్ రెండు పరస్పర అనుసంధాన అంశాలను కలిగి ఉంది: (i) ఆరోగ్యం, ఆరోగ్య కేంద్రాలు (ii) ప్రధాన మంత్రి జన్ ఆరోగ్య యోజన

ఆయుష్మాన్ భారత్ ప్రాథమిక అంశం ఏమిటంటే, సమగ్ర ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రాలను మార్చి, ప్రాథమిక ఆరోగ్య సంరక్షణ కేంద్రాలుగా చేయడం.. ఇది పథకం ప్రారంభ అంశం. దీని ప్రకారం ప్రజలు ఆరోగ్యం చేస్తున్న ఖర్చును తగ్గించడానికి డిసెంబర్ 2022 నాటికి 1.5 లక్షల ఆరోగ్య సంరక్షణ కేంద్రాలు ఏర్పాటు చేయాలి.  దీని ప్రకారం నవంబర్ 2022 నాటికి, 1,31,150 HWCలు పనిచేస్తున్నాయి.

PMJAY రెండవ భాగం ప్రతి కుటుంబానికి సంవత్సరానికి రూ. 5 లక్షల వరకు సెకండరీ, తృతీయ సంరక్షణ ఆసుపత్రి సేవలకు ఆరోగ్య కవరేజీని అందిస్తుంది. PMJAY లబ్ధిదారులకు డెలివరీ సమయంలో నగదు రహిత సర్వీస్ యాక్సెస్ మంజూరు చేస్తుంది. ఈ పథకం కోసం కేంద్రం రాష్ట్రాలు 60:40 నిష్పత్తిలో ఆర్థిక సాయాన్ని అందిస్తాయి, ఈశాన్య రాష్ట్రాలు, సరిహద్దు కొండ ప్రాంతాల రాష్ట్రాలు 90:10 నిష్పత్తిలో భరిస్తాయి.

సామాజిక-ఆర్థిక కుల గణన, 2011 (SECC-2011) ప్రకారం ఈ పథకం 10.74 కోట్ల కుటుంబాలకు అమలు చేయబడింది. జాతీయ ఆహార భద్రతా చట్టంలోని డేటా ఆధారంగా, 2022 జనవరిలో 12 కోట్ల కుటుంబాలకు విస్తరించేందుకు ప్రభుత్వం అధికారం ఇచ్చింది.

నేషనల్ హెల్త్ అథారిటీ (NHA) డేటా ప్రకారం, 7.87 కోట్ల లబ్ధిదారుల కుటుంబాలు అధికారికంగా నమోదు చేయబడ్డాయి, నవంబర్ 2022 నాటికి నిర్దేశించిన 10.74 కోట్ల కుటుంబాలలో 73 శాతం ఉన్నాయి.

అయితే, కొన్నేళ్లలోనే ఈ పథకానికి అనేక అడ్డంకులు ఎదురయ్యాయి. ఆగస్టు 2023లో లోక్‌సభకు సమర్పించిన నివేదికలో, కంప్ట్రోలర్ అండ్ ఆడిటర్ జనరల్ ఆఫ్ ఇండియా (CAG) PMJAY ఆరోగ్య బీమా పథకంలో స్పష్టమైన అవకతవకలను గుర్తించింది.

ఇప్పటికే చనిపోయినట్లు ప్రకటించబడిన రోగులకు, అలాగే అదే ఆధార్ నంబర్ లేదా చెల్లని మొబైల్ ఫోన్ నంబర్‌ని ఉపయోగించి వేలాది మందికి చికిత్స అందించినట్లు పలు ఆధారాలను బయటపెట్టింది. కొన్ని నివేదికల ప్రకారం దాదాపు ఏడు లక్షలకు పైగా మంది ఒకే మొబైల్ లేదా ఆధార్ నంబర్ తో తమ పేరును నమోదు చేసుకున్నారు.

మొబైల్ నంబర్ డూప్లికేషన్ ద్వారా 9999999999 ఫోన్ నంబర్‌తో అనుబంధించబడిన 7,49,820 మంది లబ్ధిదారులలో, మొత్తం 1,39,300 మంది 88888888888 నంబర్‌తో తమ పేరును నమోదు చేసుకున్నారు. ఇందులో చాలా మంది రూ. 0.12 లక్షల నుంచి రూ. 22.44 కోట్ల వరకు ప్రయోజనాలను పొందారు.

ఈ-కార్డ్ పోయిన సందర్భంలో లబ్ధిదారుల గుర్తింపు కూడా సవాలుగా మారవచ్చు. ఇది స్కీమ్ ప్రయోజనాలు, అడ్మిషన్‌కు ముందు తర్వాత కమ్యూనికేషన్‌ను తిరస్కరించడానికి దారితీయవచ్చు, దీని వలన అర్హులైన లబ్ధిదారులకు అసౌకర్యం కలుగుతుంది.

ఇంటర్నేషనల్ జర్నల్ ఫర్ మల్టీడిసిప్లినరీ రీసెర్చ్‌లో ప్రచురించబడిన ఒక కథనం ప్రకారం, NABH అక్రిడిటేషన్ ఉన్న ఆసుపత్రులు ఆయుష్మాన్ భారత్ కింద 15 శాతం ధర పొందేందుకు అర్హులు. అయితే ఈ ప్యాకేజీ రేట్లకు ఆస్పత్రుల్లో ప్రజలు చికిత్స తీసుకోవడం దాదాపు అసాధ్యం. 

సమాచార హక్కు చట్టం (RTI) ద్వారా సేకరించిన సమాచారం ఆధారంగా ఇండియన్ ఎక్స్ ప్రెస్ ఒక కథనం ప్రచురించింది. దీని ప్రకారం దేశవ్యాప్తంగా ప్రైవేట్ ఆసుపత్రులు పథకం కింద కేటాయించిన వార్షిక నిధులలో మూడింట రెండు వంతులను పొందాయి. దీనికి 2.95 కోట్ల మంది రోగులు డిసెంబర్ 2023 నాటికి మొత్తం లబ్ధిదారులలో 54 శాతం ఉన్నారు. అంటే ప్రభుత్వ ఆసుపత్రుల కంటే ఆరు నుంచి ఎనిమిది రెట్లు ఎక్కువగా ఉన్న ప్రైవేట్ ఆసుపత్రులలో వైద్య ఖర్చులు పెద్ద మొత్తంలో నిధులను అందుకుంటున్నాయి.

జన్ స్వాస్థ్య అభియాన్ కన్వీనర్ మరియు ప్రజారోగ్యంలో నిపుణుడైన వైద్యుడు అభయ్ శుక్లా, ఎకనామిక్ & పొలిటికల్ వీక్లీకి రాసిన వ్యాసంలో తన అభిప్రాయాన్ని వ్యక్తం చేశారు. PMJAY పథకం ప్రాథమికంగా లోపభూయిష్టమైన ఫ్రేమ్‌వర్క్‌పై స్థాపించబడిందని అన్నారు.

రాష్ట్రీయ స్వాస్థ్య బీమా యోజన పరిశీలనలో తేలిన విషయం ఏమిటంటే పేద కుటుంబాలు ఆర్థిక భద్రతను కలిగించడంలో ఇది విఫలమైంది.

PMJAY కార్డ్‌ని కలిగి ఉండటం వలన తక్కువ-ఆదాయ కుటుంబాలకు ఆరోగ్య సంరక్షణ సౌలభ్యానికి హామీ లేదు, ఎందుకంటే సమీపంలోని ఎంప్యానెల్ చేయబడిన సంస్థ అనేక వందల కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉండవచ్చు, ఇది గణనీయమైన ప్రయాణ ఖర్చులు, వేతన నష్టాన్ని కలిగిస్తుంది.

ప్రభుత్వ ఆరోగ్య బీమా కార్యక్రమాల ద్వారా ఆసుపత్రిలో చేరడంపై జరిపిన పరిశోధనలో కేవలం 3 శాతం మంది రోగులు నగదు రహిత చికిత్సను పొందుతున్నారని, అయితే 70 శాతం మంది లబ్ధిదారులు తన సొంత జేబుల నుంచి ఖర్చలు పొందుతున్నారు.

PRS లెజిస్లేటివ్ రీసెర్చ్ నివేదించిన ప్రకారం, నేషనల్ హెల్త్ అథారిటీ నిర్వహించిన ఒక అధ్యయనం దీనికి మద్దతు ఇచ్చింది. PMJAY పరిధిలోకి రాని వైద్య సేవల కోసం రోగులు తరచుగా తమ సొంత డబ్బులు చెల్లిస్తున్నారు.

ఇతర దేశాలతో పోలిస్తే, వ్యక్తులు భరించే వ్యక్తిగత ఖర్చుల నిష్పత్తి (అవుట్-ఆఫ్-పాకెట్ ఖర్చు లేదా OOPE అని పిలుస్తారు) భారతదేశంలో తులనాత్మకంగా ఎక్కువగా ఉంటుంది. హెల్త్‌కేర్‌లో పబ్లిక్ ఇన్వెస్ట్‌మెంట్ లేకపోవడం వల్ల సాధారణంగా ఖరీదైన ప్రైవేట్ హెల్త్‌కేర్ ప్రొవైడర్లపై ఆధారపడాల్సి వచ్చింది.

భారతదేశంలో OOPEలు 2014లో మొత్తం ఆరోగ్య వ్యయంలో 64.2 శాతం నుంచి 2019లో 48.2 శాతానికి తగ్గినప్పటికీ, ఈ శాతం సాపేక్షంగా ఎక్కువగానే ఉంది. ఆరోగ్యం - కుటుంబ సంక్షేమంపై స్టాండింగ్ కమిటీ (2022–23) ప్రకారం 196 దేశాలలో భారతదేశం 176వ స్థానంలో ఉంది, ఇది ప్రస్తుత ఆరోగ్య ఖర్చుల శాతాన్ని ట్రాక్ చేస్తుంది.

ఆరోగ్యం- కుటుంబ సంక్షేమంపై స్టాండింగ్ కమిటీ 2022లో PMJAY-నియమించిన నిధులను తగినంతగా వినియోగించలేదని గుర్తించింది. అయినప్పటికీ, ఈ పథకానికి నిధులు పెంచారు. 2022–23కి సవరించిన అంచనాలతో పోల్చితే, 2023–24లో PMJAY కోసం 12 శాతం లేదా రూ. 7,200 నిధులు అదనంగా కేటాయించబడింది. 2023–24లో PMJAYకి కేటాయింపులు 2020–21 (రూ. 2,681 కోట్లు) , 2021–22 (రూ. 3,116 కోట్లు)లో చేసిన ఖర్చుల కంటే చాలా ఎక్కువగా ఉన్నాయని, ఈ కాలంలో కోవిడ్-19 ఆసుపత్రులలో అడ్మిషన్లలో గణనీయమైన పెరుగుదలను కలిగించిందని, PRS తెలిపింది.