ఈశాన్యంలో మరో తలనొప్పి రఖైన్ రూపంలో ఎదురవబోతుందా?
భారత ఉపఖండంలో చివరిగా ఏర్పడిన దేశం బంగ్లాదేశ్. ఇది ఏర్పడి దాదాపు 53 సంవత్సరాలు అవుతోంది. తాజాగా మరో కొత్త దేశం ఏర్పడటానికి పరిస్థితులు అనుకూలంగా మారాయి.
By : Subir Bhaumik
Update: 2024-09-12 06:07 GMT
దక్షిణాసియా లేదా భారత ఉపఖండం ప్రాంతంలో మరొ కొత్త దేశం ఏర్పడబోతుందా? కొన్ని సంఘటనలు లేదా ఇంకొన్ని అంతర్గత సంఘర్షణలు చూస్తే కొత్త దేశానికి పునాది పడుతుందనే అర్థమవుతోంది. భారత్ నేరుగా జోక్యం చేసుకోవడంతో 1971 లో పాకిస్తాన్ నుంచి బంగ్లాదేశ్ ఏర్పడింది. దక్షిణాసియాలో చివరగా ఏర్పడిన కొత్త దేశం ఇదే.
దాదాపు 53 సంవత్సరాల తరువాత ఇక్కడ మరో దేశం ఏర్పడటానికి అనుకూల పరిస్థితులు ఉన్నాయి. అది మన సరిహద్దు దేశంలో ఉన్న మయన్మార్ లో. మన దేశానికి మయన్మార్ దేశంలోని రఖైన్ ప్రాంతానికి సరిహద్దు ఉంది. ఇక్కడ చాలా కాలంగా తిరుగుబాటు జరుగుతోంది. ఇక్కడ అరకాన్ ఆర్మీతో సైనిక జుంటా నేరుగా తలపడుతోంది. కానీ పైచేయి మాత్రం అరకాన్ ఆర్మీ, దాని మిత్రులదే.
జనవరి 2022లో ఆసియా టైమ్స్కి ఇచ్చిన ఇంటర్వ్యూలో, అరకాన్ ఆర్మీ చీఫ్ మేజర్ జనరల్ ట్వాన్ మ్రాట్ నైంగ్ మాట్లాడుతూ.. తమ బృందం 30,000 మందికి పెరిగిందని అన్నారు. మయన్మార్ లో అధికారంలో ఉన్న ప్రజాస్వామ్య ప్రభుత్వన్ని జుంటా సైనిక అధికారులు కూల్చి వేసి అధికారాన్ని చేజిక్కించుకున్నారు.
ప్రజాస్వామ్య నేత అంగ్ సాన్ సూకీని గృహ నిర్భంధం విధించారు. దీనితో 2021 ఫిబ్రవరిలో దేశంలో అంతర్యుద్ధం ప్రారంభమయింది. ఈ ఘర్షణ ప్రారంభం కావడానికి కేవలం మూడు నెలల ముందు మిలటరీ జుంటా అరకాన్ ఆర్మీతో అనధికారిక కాల్పుల విరమణ ప్రకటించింది. అరకాన్ ఆర్మీ (AA) దాని బలాన్ని పెంచుకోవడంపై దృష్టి సారించింది.
అరకాన్ డ్రీమ్..
తిరుగుబాటు జరిగిన వెంటనే అరకాన్ ఆర్మీని మచ్చిక చేసుకునే ప్రయత్నాన్ని జుంటా ప్రారంభించింది. దానిలో భాగంగా 18 నెలల సుదీర్ఘ ఇంటర్నెట్ షట్డౌన్ను ముగించింది. ఫిబ్రవరి 2, 2021న అరకాన్ నేషనల్ పార్టీ నాయకుడికి దాని అడ్మినిస్ట్రేటివ్ కౌన్సిల్లో స్థానం కల్పించింది. ఇటువంటి చర్యల ద్వారా రఖైన్ రాష్ట్రాన్ని స్థిరీకరించడానికి సైన్యం ప్రయత్నించింది.
రాఖైన్ ప్రజల అభిమానాన్ని పొందేందుకు AA నాయకుడి కుటుంబ సభ్యులతో పాటు, AA నాయకుడి కుటుంబ సభ్యులతో పాటు, ఫిబ్రవరి 13, 2021న రఖైన్ జాతీయవాద రాజకీయవేత్త డాక్టర్ ఏయ్ మాంగ్, రాఖైన్ రచయిత వై హాన్ ఆంగ్లను విడుదల చేశారు.
మార్చి 2021లో, అరకాన్ ఆర్మీ, దాని రాజకీయ విభాగం, యునైటెడ్ లీగ్ ఆఫ్ అరకాన్ (ULA), "ఉగ్రవాద జాబితా" నుంచి తొలగించబడ్డాయి. అయినప్పటికీ జుంటా ఈ బృందాన్ని "చట్టవిరుద్ధమైన సంఘాల" జాబితాలో ఉంచింది.
AA/ULA నాయకత్వం స్పష్టమైన రాజకీయ లక్ష్యంపై దృష్టి సారించిందని జుంటా గ్రహించలేదు. కేవలం స్వతంత్ర్యం వారి మొదటి లక్ష్యం కాదని జుంటా భావించింది. ఇదే సమయంలో ఉత్తర మయన్మార్ కు చెందిన మరో రెండు తిరుగుబాటు గ్రూపులు అరకాన్ ఆర్మీతో జట్టు కట్టాయి.
వీటిలో బ్రదర్హుడ్ అలయన్స్ను ఏర్పరచుకుని గత ఏడాది నవంబర్లో శక్తివంతమైన సైనిక దాడిని ప్రారంభించింది. దీనిపై బర్మీస్ ఆర్మీ దగ్గర సమాధానం లేదు.
అరకాన్ సైన్యం పురోగమిస్తుంది
పశ్చిమ మయన్మార్లోని రఖైన్ రాష్ట్రంలోని 17 టౌన్షిప్లలో 10 టౌన్షిప్లను అరకాన్ ఆర్మీ (AA) స్వాధీనం చేసుకున్నట్లు తాజాగా నివేదికలు వస్తున్నాయి. ఇక్కడ ఓ విషయం చెప్పాలి. 1971 లో భారత్, బంగ్లాదేశ్ ముక్తివాహినీకి పూర్తిగా సహాయ సహకరాలు అందించినప్పటికీ ఒక పట్ణణాన్ని కూడా స్వాధీనం చేసుకోలేకపోయింది. కానీ అరకాన్ ఆర్మీ అలా కాదు.. ఎవరి సాయం అందుకోకుండానే తన పని తాను సాఫీగా పూర్తి చేసుకుంటూ వెళ్తోంది.
అరకాన్ సైన్యం ఇప్పుడు ఉత్తర రాఖైన్లోని బుతిడాంగ్, రాథేడాంగ్, పౌక్తావ్, పొన్నాగ్యున్, క్యుక్తావ్, మ్రౌక్-యు, మిన్బ్యా, మైబోన్ టౌన్షిప్లు, దక్షిణ రఖైన్లోని రామ్రీ, తాండ్వే టౌన్షిప్లు పొరుగున ఉన్న చిన్ రాష్ట్రంలోని పాలేత్వా టౌన్షిప్లను పూర్తిగా నియంత్రిస్తుంది. బంగ్లాదేశ్కు సరిహద్దుగా ఉన్న ఉత్తర రఖైన్లోని మౌంగ్డా టౌన్షిప్లో చాలా భాగాన్ని కూడా స్వాధీనం చేసుకుంది.
గత ఏడాది నవంబర్- జనవరి మధ్యలో, అరకాన్ సైన్యం రెండు సైనిక విభాగాల జుంటా ప్రధాన కార్యాలయాన్ని స్వాధీనం చేసుకుంది. తర్వాత పాలేత్వా టౌన్షిప్ను ఆధీనంలోకి తీసుకుంది. ఆ తర్వాత రాథేడాంగ్, మిన్బ్యా, క్యుక్తావ్, మ్రౌక్-యు, పొన్నగ్యున్లలో అనేక ప్రాంతాల్లో పాగా వేసింది.
9వ మిలిటరీ ఆపరేషన్స్ కమాండ్, 10 బెటాలియన్ హెడ్క్వార్టర్స్ను స్వాధీనం చేసుకుంది, ఆర్టిలరీ బెటాలియన్, పోలీసు బెటాలియన్, అధునాతన సైనిక శిక్షణా పాఠశాల, రెండు బెటాలియన్ ప్రధాన కార్యాలయాలు వరుసగా 15వ మిలిటరీ ఆపరేషన్స్ కమాండ్, వెస్ట్రన్ కమాండ్ దీని క్రింద పని చేస్తున్నాయి.
అరకాన్ ఆర్మీ దాడి ఇప్పుడు మూడవ దశలో ఉంది. పశ్చిమ కమాండ్ స్థావరం ఉన్న ఆన్లోని బంగ్లాదేశ్ సరిహద్దుకు సమీపంలో ఉన్న బుతిడాంగ్, మౌంగ్డాలో గట్టిగా పోరాడుతోంది. దక్షిణ రఖైన్ రాష్ట్రంలోని తౌంగప్, తాండ్వే, గ్వా టౌన్షిప్లలో పోరాటం ఉధృతంగా సాగుతోంది. ఇక్కడ మెల్లగా జుంటా ప్రతినిధులు వెనకపడిపోతున్నారు.
కొన్ని సూచనల ప్రకారం, అరకాన్ సైన్యం తదుపరి లక్ష్యం సిట్వే (మాజీ అక్యాబ్), ఇదే రఖైన్ రాష్ట్ర ప్రధాన పరిపాలనా కార్యాలయం. ప్రస్తుతం సిట్వేకు చేరుకునే మార్గాలు మూసివేసి ఉన్నాయి. ఇంతకుముందే ఇవి రఖైన్ తీరంలో కీలకమైన నావికా స్థావరాన్ని స్వాధీనం చేసుకున్నాయి. చైనీయులు నిధులు సమకూర్చి అభివృద్ధి చేసిన క్యుక్ఫ్యూ లోతైన సముద్ర ఓడరేవు ఇది. సిట్వే తమ చేతుల్లోకి వచ్చాక మిగిలిన మిలిటరీ జుంటా ప్రభుత్వానికి ఇక ఈ ప్రాంతంలో ప్రాతినిధ్యం ఉండదు. ఈ విషయం అరకాన్ ఆర్మీకి బాగా తెలుసు. అందుకే సిట్వే ను హస్త గతం చేసుకునేందుకు వ్యూహత్మకంగా యుద్ధం చేస్తోంది.
భారతదేశం సిద్ధంగా ఉందా ?
భారత్ మిలియన్ డాలర్లతో నిర్మిస్తున్న కలదాన్ మల్టీమోడల్ ట్రాన్స్పోర్ట్ ప్రాజెక్ట్ కు సిట్వేనే కీలకం. ఇక్కడ నుంచి ఈశాన్య రాష్ట్రాలకు అలాగే కోల్ కత నుంచి సముద్ర మార్గాన్ని ఏర్పాటు చేస్తుంది. సిట్వే నుంచి పాలేత్వ (ఇప్పటికే AA నియంత్రణలో ఉంది)కి కలదాన్ నది అనుసంధానం అవుతుంది. మిజోరంలోని పలేత్వా నుంచి జోరిన్పుయికి రోడ్డు కనెక్షన్ని ఏర్పాటు చేయాలని ప్రణాళిక. దీని ద్వారా ఈశాన్య మార్గాలకు మూడో మార్గం ఏర్పాటు అవుతుంది.
అరకాన్ సైన్యం దాని మిత్రదేశాలకు ధీటుగా రఖైన్లో అధికారికంగా స్వాతంత్య్ర ప్రకటనకు వెళ్లట్లేదు. ఎందుకంటే నిజమైన ఫెడరల్ మయన్మార్ ను కోరుకునే మిత్రులు దానిలో ఉన్నారు. వాస్తవం ఏంటంటే అరకాన్ ఆర్మీతో భారత్, చైనాకు అవసరం ఉంది. కానీ రెండు దేశాలు చర్చలు జరపడం లేదు.
అరకాన్ ఆర్మీతో భారత్ సంబంధం స్నేహపూర్వకంగా కంటే తక్కువగా ఉంది - మిలిటరీ జుంటాను సంతోషపెట్టడానికి దక్షిణ మిజోరాం పరిసరాల్లోని దాని స్థావరాలపై ఢిల్లీ "ఆపరేషన్ సన్షైన్"ను ప్రారంభించింది. దీనికి ప్రతిగా తిరుగుబాటుదారులు పలెట్వా వద్ద కలఫాన్ మల్టీమోడల్ ట్రాన్స్పోర్ట్ ప్రాజెక్ట్లో పనిచేస్తున్న కాంట్రాక్టర్లపై దాడి చేశారు. ఇది భారత్ ను కలవరపెట్టే అంశం.
ఢిల్లీకి పంపిన ఓ సూక్ష్మ సందేశంలో "రఖైన్ ప్రజలకు ప్రయోజనకరమైన ప్రాజెక్టులకు" భంగం కలిగించమని అరకాన్ సైన్యం ఇటీవల వాగ్దానం చేసినప్పటికీ, తిరుగుబాటుదారులతో చర్చలు జరపడానికి భారత్ నిరాకరిస్తే వాళ్లు ఎలా స్పందిస్తారో తెలియదు.
సిట్వే కనక అరకాన్ ఆర్మీకి చిక్కితే, న్యూఢిల్లీ తక్షణమే దౌత్యపరమైన సవాలును ఎదుర్కొంటుంది. సిట్వేలోని తన కాన్సులేట్ను తెరిచి ఉంచడం, AA/ ULAతో వ్యవహరించడం లేదా ఆఫ్ఘనిస్తాన్లో వలె మూసివేయడం జరుగుతుంది. లేదా అరకాన్ ఆర్మీ స్వాతంత్ర్యం ప్రకటించుకుంటే గుర్తింపు ప్రశ్న తలెత్తుతుంది. అయితే సిట్వే పతనానికి కొంత సమయం పట్టవచ్చు.
భారత్ నిర్మిస్తున్న కలదాన్ ప్రాజెక్ట్ కావాలంటే ఇటు అరకాన్ ఆర్మీతోనే.. అటూ బర్మీస్ మిలిటరీ జుంటాను ఇబ్బంది పెట్టకూడదు. మధ్యే మార్గంలోనే పని పూర్తి చేసుకోవాలి. ఢిల్లీ స్పష్టంగా రాక్ - హార్డ్ ప్లేస్ మధ్య చిక్కుకుంది. దాని తూర్పు ద్వారాలలో ముగుస్తున్న సంక్షోభాన్ని నిర్వహించడానికి దౌత్యపరమైన ఉత్తమ చర్య అవసరం.