ఐపీఎల్: మినీ వేలం క్రికెట్ క్షీణతను తెలియజేస్తోందా?

ఐపీఎల్ లేదా ఇండియన్ ప్రీమియర్ లీగ్ మినీ వేలం ప్రారంభమైనప్పుడూ కోట్ల రూపాయలు ప్రవహించాయి. ఫ్రాంచైజీలు దూకుడుగా వేలం వేశాయి. అనూహ్యంగా వచ్చిన కాంట్రాక్ట్ వేలాలు ముఖ్యాంశాలుగా జరుపుకున్నాయి.

పెరుగుదల అనేది ఉపరితలంపై, ప్రతిదీ యథావిధిగా కనిపిస్తుంది. కానీ వేలం వెనక అనేక అసౌకర్యకరమైన ప్రశ్న ఉంది. ఆట విలువ దాని కోసం ఖర్చు చేస్తున్న డబ్బుతో ఇక దశలవారీగా పెరగకపోతే?

చరిత్రలో తొలిసారిగా ఐపీఎల్ మొత్తం బ్రాండ్ వాల్యూయేషన్ క్షీణించిందని, దశాబ్దకాలంగా కొనసాగుతున్న నిరంతర వృద్ధి పథాన్ని విచ్చిన్నం చేసిందని కొన్ని నివేదికలు చెబుతున్నాయి. ఇది లీగ్ ఆకర్షణను బలహీనపరచదు. కానీ క్రికెట్ వాణిజ్య వక్రత పైకి మాత్రమే చూపుతుందనే ప్రజాదరణ పొందిన భావనను పంక్చర్ చేస్తుంది.

లీగ్ వాల్యుయేషన్ లో 2023 లో దాదాపు రూ. 92,500 కోట్ల నుంచి 2024 లో రూ. 82,700 కోట్లకు పడిపోయిందని, అది 2025 లో దాదాపు రూ.76,100 కోట్లకు తగ్గిందని తెలుస్తోంది.

రెండు సీజన్లలో దాదాపు రూ. 16,400 కోట్ల తగ్గుదల ఉందని డి అండ్ పీ అడ్వైజరీ నివేదిక చూపిస్తుంది. డాలర్ పరంగా చెప్పాలంటే ఇది 2023 లో దాదాపు 11.2 బిలియన్లుగా ఉండగా, 2025 లో దీనివిలువ కేవలం 8.8 బిలియన్లు ఉంది. అంటే మూడు బిలియన్లు తగ్గింది.

ఈ నేపథ్యంలో ఇటీవల జియోస్టార్ తన ఐసీసీ మీడియా హక్కుల ఒప్పందంతో అసంతృప్తి చెందడం మరింత ప్రాముఖ్యతను సంతరించుకుంది. సమయం దానిని కలవరపడుతోంది. ఇది సుదూర ఒప్పంద సమీక్ష కాదు.

ఇది చారిత్రాత్మకంగా క్రికెట్ రాబడికి హమీ ఇచ్చిన ఏకైక మార్కెట్ అయిన భారత్. ఇక్కడ నిర్వహించబడుతున్న టీ20 ప్రపంచకప్ కు కేవలం ఆరువారాల ముందు ఇది జరిగింది.

అత్యంత ధనిక క్రికెట్ ఆర్థిక వ్యవస్థలో అతిపెద్ద ప్రసార సంస్థ తన నిబద్దతలను పునరాలోచించడం ప్రారంభించినప్పుడూ ఇది సాధారణ వ్యాపార సర్దుబాటు కాదు. ఇది ఒక పెద్ద సంకేతంగానే భావించాలి.

హక్కుల రుసుములకు, ఆదాయ వాస్తవాలకు మధ్య పెరుగుతున్న అసమతుల్యత ఈ సమస్యకు కేంద్రబిందువు. భారత ఐసీసీ మీడియా హక్కుల విలువ సంవత్సరానికి రూ. 3000 కోట్లకు పైగా ఉంది. ఇది క్రికెట్ ప్రేక్షకులు అది ఉత్పత్తి చేసే డబ్బు నిరవధికంగా పెరుగుతూనే ఉంటుందని ఊహల్లో బతకడమే దీనికి కారణం.

కానీ క్రికెట్ ప్రసారాల నుంచి వచ్చే ప్రకటనల ఆదాయాలు స్తబ్దుగా ఉన్నాయని, హక్కుల ఖర్చులు విపరీతంగా పెరగడంతో లాభాలు రావట్లేదని జియో హాట్ స్టార్ గగ్గోలు పెడుతోంది.

ఆదాయాల ఒత్తిడికి ప్రధాన కారణం చక్రీయంగా కాకుండా నిర్మాణాత్మకమైనది. బెట్టింగ్, గేమింగ్ యాప్ లపై కఠిన చర్యలు క్రీడా ప్రసారం నుంచి ఒక ప్రధాన ప్రకటన స్తంభాన్ని తొలగించాయి.

సంవత్సరాలుగా ఈ ప్లాట్ ఫారమ్ లు క్రికెట్ ఈవెంట్ల సమయంలో అతిపెద్ద ఖర్చు చేసే వాటిలో ఒకటిగా ఉన్నాయి. ప్రసార కర్తలు వ్యయాలను సమర్థించుకోవడానికి సహయపడతాయి.

ఆదాయ ప్రవాహం గణనీయంగా తగ్గడంతో ఛానెల్ లు కూడా డైలామాలో పడ్డాయి. ప్రీమియం క్రికెట్ కంటెంట్ ను పొందడం చాలా ఖరీదైనదిగా మారుతోంది. కానీ డబ్బు ఆర్జించడం మాత్రం చాలా కష్టంతో కూడుకున్న వ్యవహరంగా మారింది.

ఇప్పుడు ఐపీఎల్ లోనూ ఆదాయ ఒత్తిడి కనిపిస్తుంది. దాని ప్రారంభం నుంచి మొదటిసారిగా లీగ్ మొత్తం బ్రాండ్ వాల్యూయేషన్ క్షీణించింది. ఇది దశాబ్ధకాలంగా కొనసాగుతున్న వృద్ధి పథాన్ని విచ్చిన్నం చేసింది.

దీని అర్థం ఐపీఎల్ ఇబ్బందుల్లో ఉందని కాదు. ఇది క్రికెట్ అత్యంత శక్తివంతమైన వాణిజ్య ఆస్తిగా మిగిలిపోయింది. కానీ వాల్యూయేషన్లు సంతృప్త స్థానానికి చేరుకున్నాయని ఇది సూచిస్తుంది. ఐపీఎల్ కూడా స్థిరపడే సంకేతాలను చూపించినప్పుడు, అది అనంత వృద్ధి గురించి చాలాకాలంగా ఉన్న అంచనాలను తిరిగి గణించాల్సి వస్తుంది.

జియో హట్ స్టార్ ఐసీసీ హక్కులను వదులుకోవడానికి సిద్దపడటం కార్పొరేట్ వ్యూహంలా కాకుండా అది మార్కెట్ వాస్తవికతను నొక్కి చెప్పడం గురించి ఎక్కువగా ఉంది. ప్రసారదారులు రెండువైపుల నుంచి ఒత్తిడి ఎదుర్కొంటున్నారు.

ఒకవైపు హక్కుల రుసుమును పెంచడం, మరోవైపు ప్రకటనల ఆదాయాలు స్తబ్దుగా ఉండటం వారిని కలవరపెడుతోంది. ఇక్కడ ప్రశ్నక్రికెట్ ప్రజాదరణ తగ్గిందా లేదా అని కాదు. కానీ ప్రస్తుత ఆర్థిక నమూనా మందగిస్తున్న ప్రపంచ ఆర్థిక వ్యవస్థలో స్థిరంగా ఉందా లేదా అనేది.

ఇది క్రికెట్ వర్గాలలో లోతైన చర్చకు దారితీసింది. ఆట షెడ్యూల్ మించిపోయిందా? వ్యక్తిగత ఈవెంట్ లు ప్రీమియం విలువను సంపాదించడంలో ఇబ్బంది పడేంతగా క్యాలెండర్ రద్దీగా మారిందా? గత దశాబ్ధంలో ద్వైపాక్షిక సిరీస్ లు, ప్రాంచైజ్ లీగ్ లు, బహుళ ఫార్మాట్ పర్యటనలు, ప్రపంచ టోర్నమెంట్ లు ఒకదానిపై ఒకటి పొరలుగా క్రికెట్ విస్తరించింది.

అదనంగా మహిళల క్రికెట్ వేగంగా విస్తరిస్తోంది. క్రికెట్ అధిక మోతాదుకు చేరిందనే భావన కలిగించింది. క్రికెట్ సైజు పెరిగి విలువ మెల్లగా క్షీణించింది.

ఐపీఎల్ మినీవేలం దాదాపుగా లాంఛనప్రాయంగా జరిగింది. ఫ్రాంచైజీలు లీగ్ శక్తిపై నమ్మకంతో ఖర్చు చేస్తున్నాయి. అయినప్పటికీ వారి చుట్టూ ఉన్న విస్తృత పర్యావరణ వ్యవస్త మరింత బలహీనంగా మారుతూ కనిపిస్తోంది.

నిర్వాహాకులు కూడా విశ్వాసాన్ని అంచనా వేస్తున్నారు. కానీ ప్రసారకులు గతంలో అరుదుగా ఎదుర్కొనే విధంగా ప్రమాదాన్ని లెక్కిస్తున్నారు. క్రికెట్ భారత మార్కెట్ పై అధికంగా ఆధారపడి ఉందని అందరికి తెలుసు.

ఐసీసీ తోపాటు అనేక జాతీయ బోర్డులకు భారత్ కేవలం ఒక సహకారి మాత్రమే అని కాదు, వాణిజ్యపరమైన వెన్నెముక కూడా. అధికంగా ఆధారపడటం ప్రపంచ క్రీడా వృద్ధి చెందడానికి అనుమతించించింది దీనితో పాటు దుర్భలత్వాన్ని కూడా సృష్టించింది.

ఇప్పుడు జియో పరిస్థితి ప్రపంచవ్యాప్తంగా దృష్టిని ఆకర్షించింది. ఇది ప్రసారకర్త వెనక్కి తగ్గడం గురించి కాదు. క్రికెట్ ఆర్థిక వ్యవస్థను స్థిరంగా నిలబెట్టిన ఏకైక మార్కెట్ లో ఏదైన మందగించిన, ఆగిపోయిన ఏదైన జరిగిందనే అపవాదును తీసుకు వస్తుంది.

వినియోగదారుల వ్యయం తగ్గుతున్న, ప్రకటనదారులు మరింత జాగ్రత్తగా మారుతున్న ప్రపంచంలో క్రికెట్ ఇకపై విస్తృత ఆర్థిక ప్రవాహాల నుంచి రోగనిరోధక శక్తిని పొందదు.

ఈ మలుపులన్నీ క్రికెట్ పతనాన్ని సూచించవు. క్రికెట్ ఇప్పటికే బాగా ప్రాచుర్యం పొందింది. అనేక ఈవెంట్లు ప్రేక్షకులను ఆకర్షిస్తూనే ఉంటాయి. కానీ హక్కుల రుసుములు ఎప్పుడూ పెరుగుతున్నందున అవి అదుపు లేకుండా పెరుగుతున్న యుగం దాని పరిమితులను సమీపిస్తున్నాయని ఇది సూచిస్తుంది. క్రికెట్ ఆట ఒక మలుపుకు తిరిగింది. ఇక్కడ స్థిరత్వం స్థాయితో పాటు స్థిరత్వం కూడా ముఖ్యమైనది.

ఏదైనా పాఠం నేర్చుకోవాలంటే అది భయాందోళన కాదు. ఐసీసీ లేదా బీసీసీఐ లకు ఈ క్షణం ప్రాధాన్యతలను తిరిగి అంచనా వేయడానికి అవకాశాన్ని అందిస్తుంది.

వారు విస్తరణను విలువతో సమతుల్యం చేసుకోవాలి. భారత్ వెలుపల మార్కెట్లను బలోపేతం చేయాలి. క్రికెట్ వృద్ధి ఇరుకైన కేంద్రీకృతమైన కాకుండా విస్తృత స్థాయిలో ఉండేలా చూసుకోవాలి.

ఒక ఆదాయ ఇంజిన్ పై ఎక్కువగా ఆధారపడిన క్రీడ, ఎంత శక్తివంతమైన ఈ ఇంజిన్ ఒత్తిడి పడగానే ట్రబుల్ ఇస్తుంది. టీ20 ప్రపంచకప్ సమీపిస్తున్న కొద్దీ ఈ దృశ్యం కొనసాగుతుంది.

కానీ తెరవెనక క్రికెట్ నిర్వాహకులు, ప్రసారకులు సంవత్సరాలలో కఠినమైన ప్రశ్నలు సంధిస్తున్నారు. క్రికెట్ వ్యాపారం నిజంగా పెరుగుతుందా లేదా అది వేరే యుగంలో నిర్మించిన ఊపుపై ఎక్కువగా ఆధారపడుతుందా? చాలాకాలం తరువాత మొదటిసారిగా సమాధానం స్పష్టంగా లేదు.

(ది ఫెడరల్ అన్ని వైపుల నుంచి అభిప్రాయాను గౌరవిస్తుంది. వ్యాసంలోని సమాచారం, ఆలోచనలు, అభిప్రాయాలు రచయితవి. అవి తప్పనిసరిగా ది ఫెడరల్ అభిప్రాయాలను ప్రతిబించిచవు)