వ్యసనమా వ్యాపారమా? లేక రెండూనా

ప్రపంచ ఆరోగ్య సంస్థ (WHO) 2024 రిపోర్టు ప్రకారం , ప్రపంచవ్యాప్తంగా 8 కోట్ల మంది చిన్నపిల్లలు (5–17 ఏళ్ల వయసు) ప్రతిరోజూ పాసివ్ స్మోకింగ్ కు గురవుతున్నారు. ఇందులో ప్రతి ఏడాదికి 65,000 మంది చిన్నపిల్లలు పొగాకు వల్ల నేరుగా లేదా పరోక్షంగా ప్రాణాలు కోల్పోతున్నారు. భారతదేశంలో ప్రతి 10 కుటుంబాల్లో 4 కుటుంబాల్లో చిన్నపిల్లలు పొగాకు పొగ కారణంగా ఊపిరితిత్తుల సమస్యలు, శ్వాసకోశ ఇన్‌ఫెక్షన్లు, గుండె సంబంధిత సమస్యలు ఎదుర్కొంటున్నారు. తెలంగాణలో 5–14 ఏళ్ల వయసు పిల్లల్లో సుమారుగా 7% చిన్నపిల్లలు బీడీ పొగ లేదా పాసివ్ స్మోకింగ్ కి గురవుతున్నారు. ముఖ్యంగా ఖమ్మం, ములుగు, సంగారెడ్డి జిల్లాల్లో ఎక్కువగా ఉంది. బీడి కూలీలు, పేద కుటుంబాలు ఎక్కువగా ఉండే ప్రాంతాల్లో ఈ ప్రమాదం ఎక్కువ. అలాగే ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో ప్రతి 10 పిల్లల్లో 3 బీడీ సిగరెట్ వాసనలో, పొగలోనే పెరుగుతున్నారు. తూర్పుగోదావరి, శ్రీకాకుళం, నెల్లూరు జిల్లాల్లో అత్యధికం. పొగాకు వ్యవసనం ఆందోళనకరంగా విస్తరిస్తూ ఉంది.

పొగాకు… అనగా కేవలం ఒక వనస్పతి పండు కాదు. అది ఒక వ్యక్తి శరీరాన్ని, కుటుంబాన్ని, సమాజాన్ని, దేశ ఆర్థిక వ్యవస్థను, అంతర్జాతీయ రాజకీయాన్ని ప్రభావితం చేసే ఐక్య వ్యసన వ్యాపార వ్యవస్థ.

అందులో వాడేవాడు వ్యసనగాడు, తయారు చేసేవాడు పేద కార్మికుడు, అమ్మేవాడు రాజకీయం పట్టుకున్న భారీ వ్యాపారి, నియంత్రించాల్సినవాడు లాభాల మత్తులో నిత్యం ‘నో’ చెప్పే ప్రభుత్వ యంత్రాంగం.

అయితే — ఇది వ్యసనమా? వ్యాపారమా? అన్నదే అసలు ప్రశ్న.

ప్రతి సంవత్సరం మే 31న ప్రపంచ వ్యాప్తంగా 'వరల్డ్ నో టొబాకో డే' నిర్వహించడం ఆనవాయితీ. WHO (ప్రపంచ ఆరోగ్య సంస్థ) ప్రేరణతో 1987 నుంచి ప్రారంభమైన ఈ దినోత్సవం — పొగాకు వాడకం వల్ల వ్యక్తిగత ఆరోగ్యమే కాదు, సమాజం, దేశ ఆర్థిక వ్యవస్థ, వైద్య రంగాలపై పడుతున్న భారం గురించి అవగాహన కల్పించేందుకు ఏర్పాటు చేయబడింది.

ప్రపంచ పొగాకు రహిత దినం 2025 యొక్క నినాదం .. "ప్రకాశవంతమైన ఉత్పత్తులు. చీకటి ఉద్దేశాలు. ఆకర్షణను బయటపెట్టడం(Bright products. Dark intentions. Unmasking the Appeal)". ఈ థీమ్ ఆకర్షణీయమైన రుచులు, ప్యాకేజింగ్లలో వచ్చే పొగాకు ఉత్పత్తుల దాగి ఉన్న ప్రమాదాలను హైలైట్ చేస్తుంది.

గణాంకాల ఆధారం :

ప్రపంచవ్యాప్తంగా ప్రతి ఏడాది 80 లక్షల మంది పొగాకు వాడకం వల్ల మరణిస్తుంటే, ఇంకా 12 కోట్ల మంది పరోక్షంగా పాసివ్ స్మోకింగ్ వల్ల తీవ్ర అనారోగ్య సమస్యలతో బాధపడుతున్నారు. భారతదేశంలో పొగాకు ద్వారా ప్రతి సంవత్సరం 13 లక్షల మంది ప్రాణాలు కోల్పోతున్నారు.అయినా కూడా భారత ఆర్థిక వ్యవస్థలో పొగాకు ద్వారా సంవత్సరానికి ₹22,000 కోట్ల వరకు పన్నులు, ₹6,500 కోట్లు ఎగుమతి ఆదాయం.

ఈ రెండు వాస్తవాల మధ్యే వ్యసన-వ్యాపార పునాది.

పొగాకు ప్రభావిత చిన్నపిల్లలు

పాసివ్ స్మోకింగ్ - పక్కవారి పొగ తాగడం- తల్లిదండ్రులు లేదా కుటుంబ సభ్యులు ఇంట్లో, ఆటవీధుల్లో సిగరెట్, బీడీ తాగడం వల్ల పిల్లలకు పొగ పీల్చాల్సిన పరిస్థితి. ఇది అనేక సమస్యలకు దారితీస్తుంది.

గుట్కా, జర్ధా ప్యాకెట్ల రంగులు, ప్రచారం,ఆకర్షణీయమైన రంగు ప్యాకెట్లు, సినిమాల్లో గ్లామరైజేషన్ వల్ల పిల్లల్లో ఆసక్తి కలుగుతోంది. పేదరికం, పనివాళ్ల జీవిత ఒత్తిడి,పండుగల సమయంలో బీడీ పిచుక తాగించడం, తండ్రి వదిలిన సిగరెట్ తీసుకుని వేడి చూసే ఆసక్తి — చిన్న వయసులోనే దీన్ని అలవాటుగా మారుస్తోంది. సినిమాలు, వెబ్ సిరీస్ ప్రభావం, హీరోలు, విలన్లు సిగరెట్ తాగే సన్నివేశాలను పిల్లలు ఆదర్శంగా భావించడమూ కారణం.పొగాకు వ్యాపారం వల్ల రాష్ట్రానికి లాభం కన్నా ఆరోగ్య నష్టం మూడు రెట్లు ఎక్కువ.

వ్యాపారం రూపం :

బిడి పరిశ్రమ : 50 లక్షల మంది భారతదేశంలో బిడి తయారీకి జీవితం ఉంచుతున్నారు. ఇందులో 70% మంది మహిళలు, చిన్నపిల్లలు. సిగరెట్ కంపెనీలు : ITC, Godfrey Phillips, VST, BAT వంటి కార్పొరేట్ సంస్థలు కోట్లు వెచ్చించి ఆడలాగే బ్రాండ్ ప్రచారం చేస్తూ, లాభాలను తెచ్చుకుంటున్నాయి. పాన్ - మసాలా-గుట్కా : రీచార్జ్ కూపన్లతో సమానంగా పాన్ ప్యాకెట్లు, ₹1–₹5 రేంజ్ లో లభ్యం చేసి, పేద వర్గాలను వ్యసన బానిసలుగా మారుస్తున్నాయి.పొగాకు రైతు బాట : ఏడాది మొత్తానికి కృష్ణా, ప్రకాశం, ఖమ్మం జిల్లాల్లో పొగాకు సాగు సాగుతున్న వ్యవసాయ కూలీలు వ్యవసాయ కంపెనీల కాంట్రాక్ట్ వ్యవస్థలో చిక్కుకుపోతున్నారు. రైతుకు మాత్రం బీమా లేదు… భవిష్యత్తు లేదు… దాన్ని కొనుగోలు చేసే కంపెనీలకు మాత్రం ప్రాపర్టీ ఉన్నతికి మెట్లు.

వ్యసనం రూపం :

పేదలకు వ్యసనం బానిసత్వం , బహుళదేశీయ కంపెనీలు, స్థానిక గుట్కా, బిడి, సిగరెట్ దుకాణాలు పేద వర్గాల ఊబిని, నిరక్షరాస్యతను వ్యసనంగా మలుచుకుంటూ లాభాలు గడిస్తున్నాయి. సినిమా, గ్లామర్ బ్రాండింగ్ , హీరో చేతిలో సిగరెట్, విలన్ నోట్లో గుట్కా… చిన్న వయసు నుంచే వ్యసనాన్ని కళ్ళకు కట్టే విధానం. పాసివ్ స్మోకింగ్ బాధితులు, సిగరెట్ తాగని వారికి కూడా పక్కన పొగతో అస్థమా, ఊపిరితిత్తుల క్యాన్సర్, ఆరోగ్యభద్రత గణనీయ లోటు, భారత ప్రభుత్వ ఆరోగ్య శాఖ పొగాకు వ్యతిరేక నిబంధనలు ఉన్నా… వ్యవస్థ అమలు శూన్యం.

వ్యాపార రాజకీయాలు : 

పొగాకు వ్యాపారం — వ్యసనాన్ని పెట్టుబడిగా మార్చిన భారీ వ్యాపార వ్యూహం. దీన్ని ఎదుర్కొనాలంటే వ్యసనాన్ని వ్యాపారంగా మలచిన ప్రభుత్వ విధానాలను ప్రశ్నించాలి, పొగాకు కంపెనీలు ఎన్నికల సీజన్లో పార్టీలకు ఫండింగ్, బీడి పరిశ్రమకి ఉన్నత స్థాయి పన్ను మినహాయింపులు. సాంకేతికంగా బిల్లులు ఆపేయడం , COTPA 2023 సవరణలు కూడా పార్లమెంటులో వ్యాపార వర్గాల ఒత్తిడి వల్ల నిలిచిపోయిన ఉదాహరణ. పొగాకు అలవాటు వ్యాపార సంస్థలు చేస్తున్న బలవంతపు వ్యసనం , … ఇది రాజకీయంగా పెంపొందించిన వ్యాపారం.అసలు వ్యసనాన్ని వ్యాపారంగా మార్చినప్పుడు, వ్యాపారం చేయాలనుకున్న ప్రభుత్వాలు, రాజకీయ పార్టీలకు ప్రజల ప్రాణాలు పదునైన ఆయుధాలే. పెద్ద సంస్థలు లాభాలు పొందితే… పేదల జీవితం వ్యసనపు దారిలో నశనం. అంతకంటే ముందు సినిమా గ్లామర్-బ్రాండింగ్ మూలాలు తొలగించాలి.చిన్న వయస్సులోనే పిల్లలకు ‘నో టొబాకో’ అనే ఒడిబంధం అవసరం. వివేకవంతమైన సమాజం కోసం, వ్యసనాన్ని వ్యాపారంగా చేయాలన్న తాపాన్ని ఓడిద్దాం.

విశ్లేషణాత్మకంగా: పొగాకు వ్యాపారం వల్ల ఆరోగ్య నష్టం

తెలంగాణ కేస్ స్టడీ (2025)

తెలంగాణలో ఏడాదికి సుమారు ₹850 కోట్లు విలువైన పొగాకు, గుట్కా, పాన్ మసాలా విక్రయం జరుగుతూ ఉంది. 18% గ్రామీణ ప్రజానీకం, 22% పట్టణ ప్రాంత ప్రజానీకం పొగాకు వాడుతున్నారు.

ప్రైవేట్ కంపెనీలు, మీడియా ప్రచారం వలన యువత, చిన్నారుల దగ్గర వినియోగం పెరుగుతుంది.

డయాగ్రం 2 & 3 కింద ఇవ్వబడ్డాయి.

పరిష్కార మార్గాలు :

పొగాకు వ్యసన వ్యాధి కేవలం వాడినవారికే కాదు, పక్కన ఉన్న చిన్నపిల్లల జీవితాలకు తినిపించే మౌనపు విషం. పిల్లలను రక్షించాలంటే పెద్దలను మారుస్తేనే మార్పు. ప్రభుత్వం, సమాజం, కుటుంబం సమిష్టిగా ముందడుగు వేయాల్సిన సమయం ఇది.పొగాకు రైతులకు ప్రత్యామ్నాయ పంటల ప్రోత్సాహం ఇవ్వాలి. పొగాకు ఉత్పత్తులపై 100% పన్ను, సిగరెట్, గుట్కా ప్యాకెట్లపై 70% పైగా హెచ్చరిక చిత్రాలు,సినిమాలు, వెబ్ సిరీస్‌లలో పొగాకు వినియోగ సన్నివేశాలపై నిషేధం, ప్రభుత్వ టోల్ ఫ్రీ హెల్ప్ లైన్‌లు, డీ-అడిక్షన్ కేంద్రాల స్థాపన, పిల్లలకు స్నేహశీల అవగాహన శిబిరాలు ఏర్పాటు చేయాలి. పాఠశాల స్థాయిలో పొగాకు వ్యసన అవగాహన కోర్సులు ఉండాలి.బీడి కార్మిక కుటుంబాల చిన్నపిల్లల కోసం ప్రత్యేక స్కాలర్‌షిప్, ఆరోగ్య చెకప్ క్యాంపులు పెట్టాలి.పలకరించే సినిమా, వెబ్ సిరీస్‌లపై కఠినమైన నియంత్రణ, పెద్దలను మారుస్తేనే పిల్లలు సురక్షితంగా ఉంటారు అనే కుటుంబ కేంద్రిత ప్రచార ఉద్యమాలు పెద్ద ఎత్తున నిర్వహించాలి. నిషేధం, గట్టినియంత్రణ, అవగాహన వలన మాత్రమే తెలంగాణ భద్రంగా నిలవగలదు.