డీలిమిటేషన్ దక్షిణాది రాష్ట్రాల రాజకీయ ఉనికిని దెబ్బతీస్తుందా?

జనాభా మార్పుల ఆధారంగా పార్లమెంట్ మరియు అసెంబ్లీ నియోజకవర్గాల సరిహద్దులను తిరిగి నిర్వచించే ప్రక్రియ డీలిమిటేషన్. తమిళనాడు తో సహా దక్షిణ భారతదేశం అంతటా వివాదాస్పద అంశంగా మారింది. 2026 లో జరగనున్న ఈ ప్రక్రియపై ఉన్న ఆందోళనలను పరిష్కరించడానికి ముఖ్యమంత్రి ఎంకే స్టాలిన్ మార్చి 5, 2025న అఖిలపక్ష సమావేశానికి పిలుపునిచ్చారు. దక్షిణాది రాష్ట్రాలకు ఇది "మున్ముందు ముప్పు" అని అభివర్ణించారు. అలాగే డీలిమిటేషన్ ప్రక్రియ మొదలు పెట్టి దక్షిణ భారతదేశ రాజకీయ ప్రభావాన్ని తగ్గించడానికి బీజేపీ కుటిల రాజకీయాలు చేస్తున్నదని తెలిపారు. డీలిమిటేషన్ అంటే ప్రతి రాష్ట్రానికి దాదాపు సమాన జనాభా ఉండేలా ఎన్నికల నియోజకవర్గాలు తిరిగి రూపొందించడం. ఈ ప్రక్రియ రాజకీయ ప్రాతినిధ్యాన్ని ప్రత్యక్షంగా ప్రభావితం చేస్తుంది, ఎందుకంటే ఎక్కువ జనాభా ఉన్న రాష్ట్రాలు పార్లమెంట్ లో ఎక్కువ సీట్లు పొందుతాయి, తక్కువ జనాభా ఉన్న రాష్ట్రాలు సీట్లు కోల్పోవచ్చు.

భారత రాజ్యాంగం ఆర్టికల్ 82 మరియు 170 ద్వారా డీలిమిటేషన్ ప్రక్రియను వివరిస్తుంది:

ఆర్టికల్ 82: లోక్‌సభ నియోజకవర్గాల సరిహద్దులను తిరిగి నిర్వచించడానికి ప్రతి జాతీయ జనాభా లెక్కల తర్వాత పార్లమెంట్ డీలిమిటేషన్ చట్టాన్ని ఆమోదించాలి.

ఆర్టికల్ 170: రాష్ట్ర శాసనసభల డీలిమిటేషన్‌ను నియంత్రిస్తుంది, జనాభా డేటా ఆధారంగా సీట్ల కేటాయింపును నిర్ణయిస్తుంది.

భారతదేశంలో నాలుగు సార్లు డీలిమిటేషన్ జరిగింది—1952, 1963, 1973 మరియు 2002లో. అయితే, 1976 అత్యవసర పరిస్థితి తర్వాత, కుటుంబ నియంత్రణ కార్యక్రమాలు కలిగిన రాష్ట్రాలు ప్రాతినిధ్యం కోల్పోకుండా నిరోధించడానికి 42వ రాజ్యాంగ సవరణ 2001 జనాభా లెక్కల తర్వాత వరకు సీట్ల కేటాయింపును స్తంభింపజేసింది. 2001లో సరిహద్దులను తిరిగి నిర్ణయించినప్పటికీ, దక్షిణాది రాష్ట్రాల నుంచి వచ్చిన వ్యతిరేకత కారణంగా మొత్తం లోక్‌సభ మరియు అసెంబ్లీ సీట్ల సంఖ్య మారలేదు. తమిళనాడు, కేరళ, కర్ణాటక, ఆంధ్రప్రదేశ్ మరియు తెలంగాణ వంటి దక్షిణాది రాష్ట్రాలు డీలిమిటేషన్ తమ రాజకీయ ప్రాతినిధ్యాన్ని తగ్గిస్తుందని భయపడుతున్నాయి. ఈ రాష్ట్రాలు సమర్థవంతమైన కుటుంబ నియంత్రణ విధానాల ద్వారా జనాభా పెరుగుదలను విజయవంతంగా నియంత్రించాయి, అయితే ఉత్తరాది రాష్ట్రాలు అధిక జనాభా పెరుగుదలను చూశాయి. ఫలితంగా, డీలిమిటేషన్ రాజకీయ అధికారాన్ని ఉత్తరం వైపు మార్చగలదు.

డీలిమిటేషన్ ప్రభావం దక్షిణాది రాష్ట్రాలను దెబ్బతీసేదిగా ఉంటుంది. 2026 నాటికి, భారతదేశ జనాభా 1.42 బిలియన్లకు చేరుకుంటుందని అంచనా. డీలిమిటేషన్ జరిగితే దక్షిణ భారతంలో పార్లమెంటరీ సీట్లు తగ్గి ఉనికి ప్రశ్నార్థకంగా మారనుంది.

ఉత్తరాది రాష్ట్రాలైన ఉత్తరప్రదేశ్: 80 నుండి 128 సీట్లు. బీహార్: 40 నుంచి 70 సీట్లు. రాజస్థాన్, మధ్యప్రదేశ్ మరియు జార్ఖండ్ గణనీయమైన ఎక్కువ సీట్లు వస్తాయి. తమిళనాడు ముఖ్యమంత్రి ఎంకే స్టాలిన్ కేంద్ర ప్రభుత్వాన్ని ప్రస్తుత లోక్‌సభ సీట్ల సంఖ్యను 543 వద్ద రాబోయే 30 సంవత్సరాల పాటు స్తంభింప చేయాలని కోరారు. భారతదేశ ఆర్థిక వృద్ధికి దోహదపడిన అలాగే జనాభా నియంత్రణ చర్యలు అమలు చేసిన దక్షిణాది రాష్ట్రాలకు తక్కువ ప్రాతినిధ్యం తో శిక్ష విధించారని ఆయన వ్యతిరేకిస్తున్నారు. ప్రణాళిక ప్రకారం డీలిమిటేషన్ జరిగితే, 2029 నాటికి మొత్తం లోక్‌సభ సీట్ల సంఖ్య 543 నుండి 800కి పెరుగుతుంది. అయితే, జనాభా ఆధారంగా పంపిణీ జరుగుతుంది, దక్షిణాది రాష్ట్రాల వాటా మొత్తం సీట్లలో 23.8% నుండి 19.3%కి తగ్గే అవకాశం ఉంది. ఇది రాజకీయ అసమతుల్యత భయాలను రేకెత్తించింది, ఉత్తరాది రాష్ట్రాలు ప్రభుత్వ ఏర్పాటులో గణనీయమైన ప్రయోజనాన్ని పొందుతున్నాయి.

జనాభా పెరుగుదలను నియంత్రించడంలో విజయం సాధించినందుకు దక్షిణాది రాష్ట్రాలు శిక్షించబడుతున్నాయని వాదిస్తున్నాయి. ఉత్తరాది రాష్ట్రాలు కుటుంబ నియంత్రణను అంత సమర్థవంతంగా అమలు చేయకపోయినా, వాటి అధిక జనాభా పెరుగుదల ఇప్పుడు ఎక్కువ రాజకీయ ప్రాతినిధ్యం గా మారుతుంది. ఈ ఆందోళనలను పరిష్కరించడానికి, డీలిమిటేషన్ ప్రక్రియ రెండు విధానాలలో ఒకదాన్ని అవలంబించవచ్చు ఒకటి అంతర్గత పునర్విభజన, రాష్ట్రాల మధ్య సీట్లను తిరిగి కేటాయించకుండా రాష్ట్రాలలో సరిహద్దులను తిరిగి గీయండి. రెండవది, మొత్తం సీట్లను పెంచండి, ఏ రాష్ట్రమూ ప్రాతినిధ్యం కోల్పోకుండా ఉండేలా లోక్‌సభ సీట్ల సంఖ్యను విస్తరించండి. డీలిమిటేషన్ అనేది భారతదేశ ఎన్నికల దృశ్యాన్ని పునర్నిర్మించగల సంక్లిష్టమైన అంశం. రాజకీయంగా సున్నితమైన సమస్య. జనాభా ఆధారంగా న్యాయమైన ప్రాతినిధ్యాన్ని నిర్ధారించడం దీని లక్ష్యం అయినప్పటికీ, దక్షిణాది రాష్ట్రాలు తమ రాజకీయ ప్రభావాన్ని దెబ్బతీస్తాయని భయపడుతున్నాయి. ఫెడరల్ స్ఫూర్తిని దెబ్బతీసే విధంగా బీజేపీ తయారయ్యింది, దీని వల్ల దక్షిణ భారతంలోని తమిళనాడు 9 సీట్లు, కేరళ 6 సీట్లు, ఆంధ్ర 5 సీట్లు, తెలంగాణ, కర్ణాటక 2 సీట్ల చొప్పున కోల్పోతాయని స్టాలిన్ ప్రకటించారు. దక్షిణ భారత ముఖ్యమంత్రులు ఐక్యకార్యాచరణ కు సిద్ధం కావాలని పిలుపునిచ్చారు. చర్చ తీవ్రతరం అవుతున్న కొద్దీ, కేంద్ర ప్రభుత్వం జనాభా వాస్తవాలను సమాన ప్రాతినిధ్య అవసరంతో సమతుల్యం చేసే సవాలును ఎదుర్కోనక తప్పదు.