మావోల ఆయుధ పోరాటం అంతమవుతున్నట్లేనా?

వత్తిళ్లను ఎదుర్కొంటున్న మావోయిస్టు పార్టీ

మావోయిస్టు ఉద్యమం దేశంలో 1967 నక్సల్బరీ తిరుగుబాటుతో మొదలై, సీపీఐ (మావోయిస్టు) రూపంలో కొనసాగుతోంది. ఆయుధ పోరాటం ద్వారా రాజ్యస్థాపనే లక్ష్యంగా పెట్టుకున్న ఈ సంస్థ ఇప్పుడు తీవ్ర ఒత్తిళ్లను ఎదుర్కొంటోంది. 2025లో మావోయిస్టు నాయకత్వం మార్చి నుంచి కేంద్ర ప్రభుత్వంతో చర్చలకు సిద్ధమని ప్రకటించింది. మేలో యుద్ధ విరమణ ప్రతిపాదన చేసింది. అయితే కేంద్ర హోం మంత్రి అమిత్ షా ఆయుధాలు వదలకుండా చర్చలు లేవని స్పష్టం చేశారు. అక్టోబర్ 4న బస్తర్‌లో మాట్లాడుతూ "మావోయిస్టులు ఆయుధాలు వదలాలి, లేదంటే నిర్మూలనే" అని హెచ్చరించారు. దీంతో చర్చలు ముందుకు సాగలేదు. ప్రభుత్వం 2026 మార్చి 31లోగా నక్సలిజాన్ని పూర్తిగా నిర్మూలిస్తామని ప్రకటించింది.

ఉద్యమాన్ని దెబ్బ తీసిన లొంగుబాట్లు

ఇటీవలి లొంగుబాట్లు మావోయిస్టు ఉద్యమానికి పెద్ద దెబ్బ. 2025 అక్టోబర్ 14న మహారాష్ట్రలోని గడ్చిరోలిలో సీపీఐ (మావోయిస్టు) పొలిట్‌బ్యూరో సభ్యుడు మల్లోజుల వేణుగోపాల్ రావు తన 60 మంది బృందంతో పోలీసుల ముందు లొంగిపోయారు. 69 ఏళ్ల వేణుగోపాల్ తెలంగాణకు చెందినవారు. 1980 నుంచి మావోయిస్టు ఉద్యమంలో ఉన్నారు. ఆయనపై రూ. కోటి నుంచి రూ.10 కోట్ల వరకు రివార్డు ఉంది. ఆయన భార్య 2025 జనవరిలో లొంగిపోయారు. అయితే అధికారిక వర్గాలు దీనిని ధృవీకరించలేదు.

అమర వీరులకు నివాళులర్పిస్తూ...

ఈ వారంలో మరిన్ని లొంగుబాట్లు

గత రెండు రోజుల్లోనే ఛత్తీస్‌గఢ్, మహారాష్ట్రలో 258 మంది మావోయిస్టులు లొంగిపోయారు. 2025 అక్టోబర్ 16న బస్తర్‌లో 170 మంది మావోయిస్టులు ఆయుధాలు వదిలేసి లొంగిపోయారు. వీరిలో సీనియర్ నాయకులు కట్టపల్లి వాసుదేవ్ (అలియాస్ రూపేష్), రనితా వంటివారు ఉన్నారు.

అక్టోబర్ 11-17 మధ్య ఛత్తీస్‌ఘడ్‌లో 288 మంది, మహారాష్ట్రలో 261 మంది మావోయిస్టులు ఆయుధాలు వదిలి లొంగిపోయారు. జగదల్‌పూర్‌లో 17న 210 మంది (110 మహిళలు) 153 ఆయుధాలు అప్పగించగా, ప్రముఖులలో సెంట్రల్ కమిటీ మెంబర్ రూపేష్, DKSZC నేతలు రనితా, భాస్కర్‌లు ఉన్నారు. మహారాష్ట్రలో పాలిట్‌బ్యూరో మెంబర్ భూపతి కూడా లొంగాడు. ప్రభుత్వ పునరావాస పథకాల విజయంతో మావోయిజం నిర్మూలనకు ముందడుగు పడింది.

2025లో మొత్తం 1,639 మంది ఎల్‌డబ్ల్యూఈ క్యాడర్లు (Lower Level Workers and Executives) లొంగిపోయారు. ఛత్తీస్‌గఢ్‌లో 2023 డిసెంబర్ నుంచి 2,000 మందికి పైగా లొంగిపోయారు.

లొంగిపోయిన మావోయిస్టులు

ప్రముఖ నేతల లొంగుబాటు, మావోయిస్టులకు ఘోర నష్టం

గడ్చిరోలిలో 17న 200 మంది మహారాష్ట్ర మావోయిస్టులు 110 ఆయుధాలతో లొంగగా, పాలిట్‌బ్యూరో స్పోక్స్‌మన్ భూపతి (రూ.6 కోట్ల బహుమతి) లొంగడం గుర్తింపు. ఛత్తీస్‌ఘడ్‌లో 15న సుక్మా-కంకర్‌లో 78 మంది, 16న 27 మంది లొంగగా, బాంబు నిపుణుడు రూపేష్, మాడ్ డివిజన్ సెక్రటరీలు రనితా, ఆశన్నలు DKSZCలో భాగంగా లొంగారు. ఈ భారీ లొంగుబాటు మావోయిస్టు నాయకత్వాన్ని దెబ్బ తీస్తూ, ప్రభుత్వ లక్ష్యాలకు దోహదపడింది.

ఈ లొంగుబాటు మావోయిస్టు నాయకత్వంలో పెద్ద దెబ్బకు దారితీసింది. ఇది భారత ప్రభుత్వం పునరావాస పథకాల విజయాన్ని సూచిస్తోంది.

చర్చలకు తావు లేదన్న హోం మంత్రి అమిత్ షా

లొంగిపోయినవారికి ప్రభుత్వం ఏమి హామీలు ఇచ్చింది?

కేంద్ర, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు 'సరెండర్-కమ్-రీహాబిలిటేషన్' పాలసీలు అమలు చేస్తున్నాయి. లొంగి పోయిన వారికి నెలకు రూ.2,000 స్టైపెండ్ (గరిష్ఠ 36 నెలలు), రూ.50,000 నగదు సహాయం, భూమి, ఉద్యోగ శిక్షణ, విద్య, ఆరోగ్య సదుపాయాలు అందిస్తున్నాయి. మహారాష్ట్రలో లాయిడ్స్ మెటల్స్ వంటి కంపెనీలు ఉద్యోగాలు ఇస్తున్నాయి. ఛత్తీస్‌గఢ్‌లో బీజేపీ ప్రభుత్వం కొత్త పాలసీతో రివార్డులు, భూమి, విద్యా స్కాలర్‌షిప్‌లు అందిస్తోంది.

మావోయిస్టు పార్టీ ఆయుధ పోరాటం సాధ్యం కాదని భావిస్తున్నదా?

వేణుగోపాల్ లొంగుబాటు తర్వాత ఛత్తీస్‌గఢ్‌లో రిప్పల్స్ (Ripples) కనిపిస్తున్నాయి. భద్రతా బలగాల ఒత్తిడి, మైనింగ్ విస్తరణ, అభివృద్ధి ప్రాజెక్టులు మావోయిస్టులను బలహీనపరుస్తున్నాయి. అంతర్గత విభేదాలు, నాయకత్వ వారసత్వ పోరు కూడా కారణాలు. మావోయిస్టు ప్రభావం ఇప్పుడు 11 జిల్లాలకే పరిమితమైంది. పార్టీ ఆయుధ పోరాటం వీడి చర్చలకు సిద్ధమవుతున్నట్లు కనిపిస్తున్నా, ప్రభుత్వం షరతులు విధిస్తోంది. ఇది మావోయిస్టు ఉద్యమానికి ముగింపు సూచిక కావచ్చు. కానీ పూర్తి నిర్మూలనకు ఇంకా సవాళ్లు ఉన్నాయి.

మొత్తంగా ఈ లొంగుబాట్లు మావోయిస్టులు ఆయుధ పోరాటానికి స్వస్తి పలుకుతున్నట్లు సూచిస్తున్నాయి. ప్రభుత్వ రీహాబిలిటేషన్ పాలసీలు, భద్రతా ఒత్తిడి వీరిని జన జీవనంలోకి తీసుకొస్తున్నాయి. 'నక్సల్-ఫ్రీ భారత్' దిశగా అడుగులు వేస్తున్న ఈ పరిణామాలు ప్రజల సందేహాలను తీర్చడమే కాక, శాంతి మార్గాన్ని చూపుతున్నాయి.